Phát biểu trước nhiều quan chức ngoại giao bao gồm đại sứ Mỹ, ông Duterte lên án hành động tuyên bố chủ quyền với vùng không phận phía trên các đảo mới bồi đắp và vùng biển xung quanh trên Biển Đông của Trung Quốc.
“Việc Bắc Kinh buộc các bên phải rời khỏi khu vực này có thể trở thành tác nhân châm ngòi xung đột. Quyền tự do hàng hải, tàu thuyền di chuyển cần được đảm bảo và không cần ai cho phép để đi qua một vùng biển mở quốc tế”, ông nói thêm.
Ông Duterte cũng cho rằng Mỹ có lỗi khi đã không ngăn chặn kịp thời Trung Quốc ngay từ khi các kế hoạch bồi lấp, cải tạo trái phép đảo nhân tạo mới được manh nha.
Hồi đầu tháng 8 vừa qua, Philippines cũng đã bày tỏ quan ngại đến chính quyền Bắc Kinh sau khi các máy bay và tàu Philippines nhận được nhiều tin nhắn radio, cảnh báo họ tránh xa các đảo nhân tạo Trung Quốc bồi đắp trái phép trên Biển Đông.
Tờ CNN cũng đưa tin quân đội Trung Quốc liên tục cảnh báo máy bay trinh sát của hải quân Mỹ phải ngay lập tức rời khỏi khu vực “để tránh mọi hiểu lầm”, khi những máy bay này bay gần đến các đảo nhân tạo.
Các tin nhắn cảnh báo radio từng đến từ tàu tuần duyên Trung Quốc, nhưng các quan chức quân đội Mỹ nghi ngờ chúng đã được mở rộng ra và được phát từ các đảo nhân tạo Bắc Kinh tuyên bố chiếm đóng, nơi có nhiều thiết bị liên lạc và giám sát mạnh mẽ hơn được lắp đặt cùng với các vũ khí như tên lửa đất đối không.
Trong khi đó, quân đội Mỹ tại Nhật Bản cũng đăng thông báo của Hải quân Mỹ và viết kèm thông điệp thể hiện sự đoàn kết.
“Các máy bay P-8A của Hải quân Mỹ đồn trú tại Nhật Bản sẽ đóng góp vào hòa bình và an ninh khu vực mỗi ngày bằng cách bay qua bất kể nơi nào luật quốc tế cho phép”, quân đội Mỹ tại Nhật Bản bình luận.
Ngoài ra, các lực lượng khác như Không quân Thái Bình Dương và Hạm đội Thái Bình Dương cũng đều đăng lại thông báo của Hải quân Mỹ.
Theo CNN, trên độ cao khoảng 5.000 m, nhóm phóng viên quan sát thấy Trung Quốc đã bồi đắp phi pháp các đảo đá, xây nhà cao tầng, triển khai hệ thống radar, lưới điện và đường băng đủ lớn để cho máy bay quân sự có thể cất cánh và hạ cánh. Mỗi lần máy bay Trung Quốc cảnh báo, phi hành đoàn trên máy bay Mỹ lại đáp lại với cùng một thông điệp rằng, hải quân Mỹ đang thực hiện các hoạt động quân sự theo đúng luật pháp tại không phận của vùng biển quốc tế vì quyền và nghĩa vụ của tất cả mọi quốc gia.
Xem thêm >> Thổ Nhĩ Kỳ ‘nã phát súng’ đầu tiên đáp trả động thái ‘đâm sau lưng’ của Mỹ
