Can thiệp sự độc lập của Fed: Luật không cho phép nhưng ông Trump phá rào?
(VNF) - Việc ông Donald Trump tái đắc cử tổng thống Mỹ đã đặt ra câu hỏi liệu ông có tìm cách hạn chế tính độc lập của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) hay không.
Trong chiến dịch tranh cử của mình, ông Trump từng nói rằng ông không nghĩ một tổng thống có thể ra lệnh cho Fed phải làm gì và ông cảm thấy người đứng đầu chính phủ nên có "tiếng nói" về chính sách lãi suất của ngân hàng trung ương.
Ông Trump trước đó cũng nói rằng ông sẽ cho phép Chủ tịch Fed Jerome Powell, người mà ông đã thảo luận sa thải vào năm 2018, phục vụ hết nhiệm kỳ của mình nhưng sẽ không tái bổ nhiệm ông Powell làm người đứng đầu ngân hàng trung ương.
Tuy nhiên, trong buổi họp báo công bố lãi suất vào ngày 7/11 của Cục dự trữ Liên bang, Chủ tịch Jerome Powell đã thẳng thắn cho biết ông sẽ không từ chức nếu ông Trump yêu cầu.
Theo ông Powell, Tổng thống không có quyền sa thải hoặc giáng chức ông. “Luật không cho phép điều đó”, ông Powell trả lời các phóng viên.

Tuy nhiên, nếu nhìn lại năm 2018, có thể thấy vị trí Chủ tịch Fed của ông Jerome Powell được bổ nhiệm bởi chính Tổng thống thời bấy giờ là ông Trump, trước khi hai bên nảy sinh những mâu thuẫn về việc nới lỏng chính sách.
Điều đó cho thấy chức vụ Tổng thống hoàn toàn có thể can thiệp vào vấn đề nhân sự của Fed, và có thể là cả những vấn đề khác. Mặc dù ngân hàng trung ương Mỹ đã duy trì sự độc lập trong một thời gian dài, sự trở lại của ông Donald Trump rất có thể sẽ đặt dấu chấm hết cho thời kỳ này, khi ông sử dụng quyền lực của mình để can thiệp vào những cơ quan ông thấy có vấn đề.
Bổ nhiệm các quan chức của Fed
Quyền lực trực tiếp nhất của Tổng thống đối với Fed là thông qua việc bổ nhiệm những vị trí để lấp chỗ trống trong Hội đồng Thống đốc và bổ nhiệm họ vào các vị trí chủ chốt, bao gồm cả Chủ tịch.
Các thống đốc có nhiệm kỳ 14 năm và các chủ tịch Fed có nhiệm kỳ 4 năm. Tất cả đều tham gia Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (hay FOMC) nhóm hoạch định chính sách thiết lập lãi suất.
Ông Powell kế nhiệm bà Janet Yellen, hiện là Bộ trưởng Tài chính, vào năm 2018. Năm 2017, ông Trump đã phá lệ khi bổ nhiệm ông Powell làm Chủ tịch Fed, vì thông thường các tổng thống mới không bổ nhiệm lại vị trí này. Tổng thống Joe Biden sau đó đã tái bổ nhiệm ông Powell vào năm 2021.

Nhiệm kỳ chủ tịch của ông Powell sẽ hết hạn vào năm 2026 và tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ có cơ hội bổ nhiệm một chủ tịch Fed mới.
Bên cạnh đó, nhiệm kỳ thống đốc kéo dài 14 năm của ông Powell sẽ kết thúc vào năm 2028, điều này sẽ mang đến cho ông Trump một trong hai cơ hội theo lịch trình để bổ nhiệm người mới vào ban quản trị Fed.
Cơ hội còn lại sẽ diễn ra vào tháng 1/2026, thời điểm kết thúc nhiệm kỳ của Thống đốc Fed Adriana Kugler.
Nhưng hai vị trí đó chỉ đại diện cho một bộ phận nhỏ trong số 19 nhà hoạch định chính sách của Fed — tất cả các thống đốc Fed và chủ tịch của 12 ngân hàng Dự trữ Liên bang khu vực.
Các chủ tịch khu vực không phải do tổng thống lựa chọn mà do các giám đốc của từng ngân hàng lựa chọn, tùy thuộc vào sự chấp thuận của Hội đồng Thống đốc Fed.
Ngoài ra, những người được tổng thống bổ nhiệm vào các vị trí thống đốc, chủ tịch và phó chủ tịch Fed phải nhận được sự xác nhận của Thượng viện. Mặc dù Đảng Cộng hòa của ông Trump đã giành được quyền kiểm soát Thượng viện trong cuộc bầu cử ngày 5/11, nhưng trong lịch sử từ năm 2017 đến 2021, đảng này cũng từng từ chối phê duyệt các đề xuất ông Trump đưa ra liên quan tới các quan chức Fed.
Tạo sức ép
Cách trực tiếp nhất để gửi thông điệp đến Fed là bãi nhiệm chủ tịch của Fed, như ông Trump đã thảo luận vào năm 2018 khi ông tức giận với ông Powell về một loạt các đợt tăng lãi suất. Tuy nhiên, cách này cũng không dễ thực hiện.
Mục 10 của Đạo luật Dự trữ Liên bang nêu rõ các thành viên của Hội đồng Thống đốc, trong đó có chủ tịch, có thể bị "Tổng thống bãi nhiệm vì lý do chính đáng". "Lý do chính đáng" ở đây có thể hiểu là hành vi sai trái nghiêm trọng hoặc lạm dụng quyền lực.
Peter Conti-Brown, giáo sư và nhà sử học Fed tại Trường Wharton thuộc Đại học Pennsylvania, cho biết liệu tổng thống có thể bãi nhiệm chủ tịch hay không vẫn còn mơ hồ vì luật không nêu rõ quyền bảo vệ "có lý do" cho vai trò này.

Trong một quãng thời gian, các Tổng thống đến từ cả hai đảng, từng cố gắng tác động đến Fed bằng cách gây sức ép cả công khai và riêng tư, từ khiếu nại trực tiếp cho tới gọi tới khuôn viên riêng để chỉ trích.
Trong nhiệm kỳ trước tại Nhà Trắng, chính ông Trump đã công khai chỉ trích Fed và ông Powell vì một loạt các lần tăng lãi suất.
Trong chiến dịch tranh cử năm 2024 của mình, ông Trump tiếp tục gợi ý rằng ông sẽ tìm cách tác động đến cách Fed thiết lập chính sách. Ông cũng chỉ trích việc hoạch định chính sách của Fed, nói rằng ngân hàng trung ương đã "sai rất nhiều" và Chủ tịch Powell đã "hơi sớm và hơi muộn" trong các quyết định chính sách.
"Tôi cảm thấy rằng tổng thống ít nhất cũng nên có tiếng nói ở đó", ông Trump nói tại câu lạc bộ Mar-a-Lago của mình ở Palm Beach ngày 8/8.
Trong một cuộc phỏng vấn vào tháng 10, ông Trump cho biết ông không nghĩ rằng Tổng thống có thể ra lệnh cho Fed hành động nhưng có quyền bình luận về hướng đi của lãi suất.
Việc ông Trump liên tục có những phát ngôn liên quan tới quyền hạn của Fed khiến dư luận phải đặt dấu hỏi với ngân hàng trung ương, dẫn tới việc Chủ tịch Fed Jerome Powell thường xuyên phải khẳng định lại về sự độc lập của cơ quan này trong những cuộc họp báo lãi suất gần đây.
Fed cắt giảm lãi suất 0,25%, Chủ tịch Jerome Powell cứng rắn với ông Trump
Trung Quốc xây ‘siêu đập thuỷ điện’ 168 tỷ USD lớn nhất thế giới
(VNF) - Cách bờ biển đông dân cư của Trung Quốc hàng trăm dặm, tại một khúc quanh gấp khúc của con sông hẻo lánh thuộc dãy Himalaya, một dự án cơ sở hạ tầng được xem là tham vọng nhất của Bắc Kinh đang dần thành hình.
Xuất hiện tỷ phú 600 tỷ USD đầu tiên trên thế giới
(VNF) - Việc SpaceX chuẩn bị phát hành cổ phiếu ra công chúng (IPO) đang trở thành cú hích lớn nhất đối với khối tài sản của Elon Musk, đưa ông chính thức trở thành người đầu tiên trên thế giới chạm mốc 600 tỷ USD tài sản ròng. Đây được xem là thương vụ IPO tiềm năng lớn nhất lịch sử, và là canh bạc mang tính bước ngoặt của thị trường vốn toàn cầu vào tương lai hạ tầng không gian.
JPMorgan chuyển hướng đầu tư vào tiền điện tử
Tập đoàn tài chính JPMorgan Chase đang tiến sâu hơn vào lĩnh vực tài sản số với việc triển khai quỹ thị trường tiền tệ token hóa dựa trên công nghệ chuỗi khối (blockchain).
Báo động rửa tiền qua tài sản số
Sự bùng nổ của stablecoin đặt ra thách thức đối với hệ thống giám sát tài chính toàn cầu khi bị khai thác để rửa tiền và giúp dòng tiền né tránh kiểm soát.
Nga 'phản đòn' EU, đòi bồi thường 230 tỷ USD
(VNF) - Ngân hàng trung ương Nga cho biết họ đang yêu cầu Euroclear bồi thường 230 tỷ USD, đồng thời Điện Kremlin đưa ra lời cảnh báo cứng rắn về việc sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga để hỗ trợ Ukraine.
Điều gì đang 'níu chân' kinh tế Trung Quốc?
(VNF) - Doanh số bán lẻ của Trung Quốc tăng trưởng với tốc độ yếu nhất kể từ đại dịch Covid-19, trong khi đầu tư tiếp tục suy giảm, cho thấy những rủi ro ngày càng lớn đối với nền kinh tế sau nhiều tháng trì trệ.
Trả tiền để được ôm: Cách phụ nữ trẻ Trung Quốc giải tỏa căng thẳng
(VNF) - Ngày càng nhiều phụ nữ trẻ ở Trung Quốc sẵn sàng chi từ 20 đến 50 nhân dân tệ (tương đương 3–7 USD) để được những người đàn ông gọi là “man mums” ôm trong vòng 5 phút, giúp giải tỏa căng thẳng và cảm giác cô đơn.
Sau vàng và bạc, một kim loại quan trọng phá kỷ lục giá
(VNF) - Năm nay, giá đồng tăng vọt, liên tiếp thiết lập các mức kỷ lục mới. Đà tăng này được dự báo sẽ tiếp tục kéo dài sang năm 2026.
Than đá và bài toán tài chính nan giải của Trung Quốc
(VNF) - Than đá là trụ cột bảo đảm tăng trưởng, việc làm và ổn định xã hội của Trung Quốc trong nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, khi Bắc Kinh thúc đẩy chuyển đổi năng lượng và giảm phát thải, việc loại bỏ than đá trở thành một bài toán tài chính – ngân sách phức tạp, ảnh hưởng đến hàng triệu việc làm, tài sản công và sự ổn định của nhiều địa phương phụ thuộc vào than.
'Bão' phá sản toàn cầu năm 2025: Khi những ông lớn lần lượt gục ngã
(VNF) - Làn sóng phá sản doanh nghiệp lan rộng trong năm 2025, từ các tập đoàn hàng chục tỷ USD tại Mỹ và châu Âu đến hàng trăm nghìn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường ở các nền kinh tế mới nổi như Việt Nam. Điều đáng chú ý là không chỉ các doanh nghiệp nhỏ yếu, mà nhiều thương hiệu lâu đời, từng được xem là "quá lớn để sụp đổ", cũng không thoát khỏi vòng xoáy khủng hoảng.
CEO Nvidia đã ‘xoay chuyển cục diện’ tại Nhà Trắng như thế nào?
(VNF) - CEO Nvidia Jensen Huang đã từng bước xoay chuyển lập trường của Nhà Trắng, mở đường cho việc xuất khẩu chip AI tiên tiến sang Trung Quốc. Động thái này phản ánh vai trò ngày càng lớn của Nvidia trong các tính toán chiến lược về công nghệ, thương mại và an ninh của Mỹ.
Ứng viên Chủ tịch Fed lộ diện, hai tên tuổi được giới đầu tư toàn cầu kỳ vọng
(VNF) - Sau khi Cục Dự trữ Liên bang (Fed) giảm lãi suất thêm 25 điểm vào tuần trước, sự chú ý của giới đầu tư và thị trường tài chính ngay lập tức chuyển sang việc lựa chọn Chủ tịch Fed tiếp theo. Báo cáo mới nhất từ Nhà Trắng cho thấy TT Trump đang cân nhắc hai ứng viên sáng giá là Kevin Hassett và Kevin Warsh.
Những chiếc 'bồn cầu vàng' và một góc nhìn về kinh tế Trung Quốc
(VNF) - Trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng suy yếu, các trung tâm thương mại ở Trung Quốc tìm cách thu hút khách bằng những “chiêu trò” gây tò mò như nhà vệ sinh có đàn piano hay bồn cầu bằng vàng. Câu hỏi đặt ra là liệu các biện pháp mang tính bề nổi này có thể giải quyết được tận gốc bài toán tiêu dùng hay không.
Tesla bất ngờ ra mắt vợt pickleball trị giá 350 USD
(VNF) - Hãng xe điện Tesla của Elon Musk vừa bất ngờ ra mắt chiếc vợt pickleball trị giá 350 USD, đánh dấu bước mở rộng danh mục sản phẩm phong cách sống. Động thái này phản ánh chiến lược của công ty trong việc không chỉ dừng lại ở ô tô mà còn khai thác thị trường tiêu dùng cao cấp và sản phẩm giải trí – thể thao.
Kinh tế Trung Quốc bước vào giai đoạn chuyển biến lịch sử
(VNF) - Nền kinh tế Trung Quốc đang bước vào một sự chuyển biến mang tính lịch sử khi tình trạng suy thoái đầu tư ngày càng trở nên rõ nét. Trong năm nay, đầu tư vào 3 lĩnh vực trụ cột gồm sản xuất, cơ sở hạ tầng và bất động sản được dự báo sẽ đồng loạt suy giảm. Đây được xem là một bước ngoặt đáng chú ý đối với nền kinh tế từng định hình lại trật tự toàn cầu bằng nhiều thập kỷ tăng trưởng dựa vào vốn đầu tư.
Từ thú chơi đến thị trường tỷ USD: Gen Z và làn sóng sưu tầm thẻ trên eBay
(VNF) - Từng được xem là thú chơi gắn với tuổi thơ của thế hệ 8X–9X, thẻ bài sưu tầm như Pokémon hay Yu-Gi-Oh! đang chứng kiến sự trở lại mạnh mẽ trên các nền tảng thương mại điện tử. Dữ liệu từ eBay cho biết Gen Z Mỹ đang chi tiêu ngày càng nhiều cho thẻ bài và các vật phẩm sưu tầm, biến một trào lưu văn hoá thành thị trường kinh doanh và đầu tư có quy mô đáng kể.
Fed hạ lãi suất, vàng và chứng khoán 'thăng hoa' giữa biến động toàn cầu
(VNF) - Quyết định hạ lãi suất của Fed trong tuần qua đã kích hoạt làn sóng tăng mạnh trên Phố Wall và củng cố sức hấp dẫn của vàng. Cùng lúc, Trung Quốc và Nga tăng dự trữ vàng, trong khi EU đóng băng vô thời hạn tài sản Nga, phản ánh xu hướng dịch chuyển dòng tiền và tái cơ cấu dự trữ trong bối cảnh kinh tế – địa chính trị toàn cầu đầy biến động.
Biến động tài sản tỷ phú năm 2025: Giới siêu giàu lập đỉnh mới
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến biến động lớn về tài sản của giới tỷ phú trên toàn cầu khi tổng giá trị tài sản đạt mức cao kỷ lục, chủ yếu nhờ đà tăng của cổ phiếu công nghệ và trí tuệ nhân tạo. Tại Việt Nam, số lượng tỷ phú không thay đổi nhiều, song tài sản của một số cá nhân, đặc biệt người giàu nhất Việt Nam, tăng mạnh theo diễn biến thị trường chứng khoán.
Tỷ phú 27 tuổi của Polymarket: Khi một ý tưởng táo bạo đủ sức định hình cả ngành crypto
(VNF) - Ở tuổi 27, CEO của nền tảng thị trường dự đoán Polymarket Shayne Coplan đã trở thành tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới khi công ty được định giá 9 tỷ USD. Hành trình của chàng trai bỏ học để xây dựng startup trong phòng tắm đến gương mặt nổi bật ngành crypto toàn cầu phản ánh sức mạnh của ý tưởng táo bạo, trí tuệ đám đông và bước chuyển mình của cả một lĩnh vực công nghệ.
Trung Quốc tung 'át chủ bài' trong cuộc đua AI với Mỹ
(VNF) - Mỹ là nơi khai sinh các mô hình trí tuệ nhân tạo mạnh mẽ nhất và nắm quyền kiểm soát các loại chip máy tính tiên tiến nhất. Thế nhưng, giữa cuộc cạnh tranh AI toàn cầu, Trung Quốc lại sở hữu một lợi thế mang tính quyết định: một lưới điện khổng lồ và rẻ nhất thế giới.
EU cứng rắn chưa từng có: ‘Đóng băng vô thời hạn’ 246 tỷ USD tài sản Nga
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) ngày 12/12 quyết định đóng băng vô thời hạn khoảng 210 tỷ euro (tương đương 246 tỷ USD) tài sản nhà nước của Nga, thay vì tiếp tục cơ chế gia hạn 6 tháng một lần như trước đây.
Cú sập 40 tỷ USD và bản án 15 năm làm rúng động ngành tài sản số
(VNF) - Ngày 11/12, doanh nhân người Hàn Quốc Do Kwon, nhà sáng lập Terraform Labs, đơn vị đứng sau hai đồng tiền TerraUSD và Luna, đã bị tòa án liên bang Mỹ tuyên phạt 15 năm tù. Bản án được đưa ra gần 3 năm sau cú sập gây thiệt hại ước tính 40 tỷ USD, được thẩm phán mô tả là “một vụ gian lận mang tính thế hệ”.
Mỹ trừng phạt 3 cháu trai của Tổng thống Venezuela
(VNF) - Mỹ tiếp tục gia tăng sức ép đối với chính quyền Tổng thống Nicolás Maduro khi áp đặt lệnh trừng phạt lên ba cháu trai của ông, cùng nhiều cá nhân, doanh nghiệp và tàu vận tải bị cáo buộc tham gia vận chuyển dầu cho Caracas. Động thái này là một phần trong chiến dịch siết nguồn thu tài chính của Venezuela và mở rộng nỗ lực trấn áp hoạt động buôn lậu ma túy tại khu vực Caribe.
Ukraine dồn dập tấn công 'huyết mạch' tài chính của Nga
(VNF) - Ukraine ngày 11/12 cho biết máy bay không người lái tầm xa của họ đã tấn công một giàn khoan dầu lớn ngoài khơi Biển Caspi trong tuần này. Chiến dịch này phản ánh nỗ lực mở rộng mục tiêu của Kyiv nhằm bóp nghẹt nguồn thu từ năng lượng - nguồn lực quan trọng nhất giúp Nga duy trì cuộc chiến.
Bùng nổ trong năm 2025, chứng khoán Việt là 'ngôi sao đang lên'
(VNF) - Các chuyên gia quốc tế nhận định thị trường chứng khoán Việt Nam đã bùng nổ trong năm 2025, và dư địa tăng trưởng còn rất rộng mở trong thời gian tới.
Trung Quốc xây ‘siêu đập thuỷ điện’ 168 tỷ USD lớn nhất thế giới
(VNF) - Cách bờ biển đông dân cư của Trung Quốc hàng trăm dặm, tại một khúc quanh gấp khúc của con sông hẻo lánh thuộc dãy Himalaya, một dự án cơ sở hạ tầng được xem là tham vọng nhất của Bắc Kinh đang dần thành hình.
Cận cảnh khu đất 'kim cương' ven Hồ Hoàn Kiếm được đền bù 400 tỷ đồng
(VNF) - Một hộ dân có hơn 400 m2 đất mặt tiền phố Đinh Tiên Hoàng được bồi thường khoảng 400 tỷ đồng để di dời nhường đất làm Quảng trường - công viên phía đông Hồ Hoàn Kiếm.


































































