Sách trắng về kiểm soát xuất khẩu của Trung Quốc bao gồm những quan điểm cơ bản và quy định về kiểm soát xuất khẩu, những cải tiến với hệ thống pháp luật, hiện đại hóa cơ chế kiểm soát và thúc đẩy trao đổi quan hệ đối tác quốc tế.
Cụ thể, cuốn sách đặt ra khuôn khổ thể chế cơ bản và các quy tắc thống nhất cho kiểm soát xuất khẩu, bao gồm danh sách kiểm soát, kiểm soát tạm thời, danh sách hạn chế và giám sát, nhằm "nâng cao luật kiểm soát xuất khẩu của Trung Quốc lên một cấp độ cao hơn".
Đáng chú ý, bên cạnh các nội dung về đổi mới cơ chế kiểm soát xuất khẩu, Trung Quốc dành riêng một mục để bày tỏ sự phản đối việc lạm dụng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu – được cho là nhằm thẳng vào Mỹ.
Theo các quan chức bộ Thương mại Trung Quốc (MOFCOM), hiện nay, kiểm soát xuất khẩu quốc tế đang phải đối mặt với những thách thức bao gồm việc lạm dụng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu và các hạn chế phân biệt đối xử bất hợp lý – nhằm ám chỉ việc Mỹ đưa các công ty Trung Quốc vào danh sách đen thương mại hay vụ việc ban hành luật cấm nhập hàng hoá Tân Cương gần đây.
Các động thái của Mỹ, theo Global Times, đã “làm xói mòn lợi ích hợp pháp của các nước đang phát triển trong việc sử dụng hòa bình các mặt hàng được kiểm soát, làm gián đoạn chuỗi công nghiệp và chuỗi cung ứng quốc tế, đồng thời gây nguy hiểm cho sự phát triển bền vững của nhiều quốc gia”.
Chính vì vậy, Trung Quốc cho ra mắt sách trắng nhằm chống lại các hành vi phân biệt đối xử trong thương mại và kêu gọi cộng đồng quốc tế tiến tới tăng cường hợp tác để giải quyết các vấn đề toàn cầu.
“Không quốc gia hoặc khu vực nào được lạm dụng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu, áp đặt vô cớ các hạn chế phân biệt đối xử, áp dụng các tiêu chuẩn kép cho các vấn đề liên quan đến không phổ biến vũ khí hạt nhân, hoặc lạm dụng các cơ chế đa phương liên quan đến kiểm soát xuất khẩu nhằm mục đích phân biệt và loại bỏ”, trích Sách trắng.
Ngoài ra, Sách trắng cũng vạch ra ranh giới giữa chủ nghĩa đa phương được Trung Quốc tán thành và tâm lý tách rời do Mỹ dẫn đầu với cách tiếp cận phân biệt đối xử để kiểm soát xuất khẩu.
Li Hengyang, một nhà nghiên cứu liên kết với Viện Nghiên cứu Châu Mỹ tại Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc (CASS), cho rằng việc Mỹ ngày càng mở rộng và tăng cường các biện pháp trừng phạt xuất khẩu của mình trong lĩnh vực công nghệ cao, nhằm đặt các công ty Trung Quốc vào những thách thức về điều kiện hoạt động, đã phủ bóng đen u ám lên các chuỗi cung ứng toàn cầu, ảnh hưởng đến lợi ích của các công ty toàn cầu, bao gồm cả những công ty có nguồn gốc từ Mỹ, vị chuyên gia lưu ý.
Xem thêm >> Fitch Ratings: 1/3 nhà phát triển bất động sản Trung Quốc có thể bị khủng hoảng tiền mặt
