TS. Cấn Văn Lực: 'Không cần lo doanh nghiệp thiếu vốn'
Huyền Trang -
27/04/2024 14:02 (GMT+7)
Trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, TS. Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia, nhấn mạnh: “Vốn cho doanh nghiệp không phải vấn đề đáng lo ngại”.
Theo TS. Cấn Văn Lực cho hay hiện chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội mới chỉ giải ngân được 1/3 vốn, điều này cho thấy quá trình cung ứng vốn ra nền kinh tế đang bộc lộ nhiều vấn đề.
TS. Cấn Văn Lực
- Góc nhìn của ông đối với bức tranh kinh tế quý I/2024?
Kinh tế quý I/2024 rõ ràng là tốt hơn rất nhiều so với cùng kỳ năm 2023, đặc biệt thời điểm dịch bệnh 2020 - 2021. Tuy nhiên, nền kinh tế vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức, khó khăn. Cụ thể, về động lực tăng trưởng trong quý I, cơ bản các khu vực kinh tế: nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ phục hồi tương đối tích cực nhưng chưa thể bằng thời điểm trước đại dịch Covid 19.
Ví dụ, về dịch vụ, một số lĩnh vực phục hồi không đồng đều như: lưu trú, ăn uống, bán lẻ. Cụ thể hơn, liên quan đến bán lẻ, mức tăng trưởng trên 8% là danh nghĩa còn thực tế chỉ tăng 5%, con số này mới chỉ bằng 60% so với mức tăng thông thường (10% - 12%) của lĩnh vực bán lẻ.
Đối với đầu tư tư nhân, đối chiếu với mức tăng bình quân cả năm 2023 gần 2,7%, trong đó quý I/2023 là 1,3%, có thể thấy với mức tăng trưởng 4,2% trong quý I/2024 đã là một sự cải thiện đáng kể. Điều đó cho thấy dòng vốn đầu tư tư nhân đang phục hồi dẫu vẫn còn thấp so với giai đoạn trước đại dịch. Trước đại dịch, thông thường vốn đầu tư tư nhân bình quân tăng 8% - 8,5%, như vậy rõ ràng chúng ta phải tiếp tục kích cầu đầu tư tư nhân mạnh mẽ hơn nữa.
Dấu hiệu phục hồi còn thể hiện rõ ở lĩnh vực xây dựng khi quý I/2024 tăng trưởng 6,83%, riêng bất động sản tăng 1,7% so với mức tăng trưởng âm cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, sự phục hồi này không đồng đều, một là giữa doanh nghiệp lớn với doanh nghiệp nhỏ, doanh nghiệp nước ngoài với doanh nghiệp trong nước, hai là bản thân từng khu vực khác nhau cũng phục hồi khác nhau.
Quá trình phục hồi kinh tế sẽ thực sự diễn ra bền vững khi kinh tế tư nhân phục hồi chắc chắn.
- Vì sao lại là kinh tế tư nhân?
Khu vực kinh tế tư nhân có vai trò rất quan trọng. Thứ nhất, khoảng 50% GDP của Việt Nam đến từ khu vực kinh tế ngoài nhà nước, trong đó riêng kinh tế tư nhân đóng góp tới 46% GDP. Thứ hai, khu vực này tạo ra khoảng 85% việc làm. Thứ ba, thu ngân sách từ khu vực này chiếm 18% - 19% tổng thu ngân sách. Đặc biệt, riêng về nguồn vốn đầu tư, kinh tế tư nhân chiếm tới 58% - 59% tổng lượng vốn đầu tư toàn xã hội. Nếu khu vực này vốn tăng thấp, chứng tỏ rằng ở đâu đó vốn của chúng ta bị ách tắc, nhà đầu tư vẫn chưa xuống tiền.
- Nhưng kinh tế tư nhân đang gặp khó về vốn?
Vốn cho doanh nghiệp không phải là vấn đề đáng lo ngại. Tôi cũng khẳng định là chúng ta không thiếu tiền cho doanh nghiệp bởi hiện nay chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội mới chỉ giải ngân được 1/3 vốn. Điều này cho thấy chúng ta đã có tiền, đã bố trí vốn chỉ là quá trình thực thi chưa được tốt mà thôi.
Nhiều người lo ngại khi tăng trưởng tín dụng hai tháng đầu năm âm. Nhưng ở góc độ cá nhân, tôi cho rằng đây không phải là vấn đề lớn, bởi một phần là do yếu tố chu kỳ trước và sau Tết, hai là do văn hóa kinh doanh của chúng ta và ba là sức cầu và hấp thụ đang phục hồi.
Vừa qua, Ngân hàng Nhà nước đã cập nhật số liệu, cho thấy tín dụng đang dư trở lại, tăng 0,26% tính đến ngày 25/3. Như vậy, tín dụng trong tháng 3 đã tăng thêm 1%. Đặc biệt thời gian qua khi thị trường bất động sản bắt đầu ấm trở lại, đã có một bộ phận người dân đi vay tiền ngân hàng với lãi suất tương đối tích cực từ 9% - 10%. Đối với những dòng vốn khác, chúng tôi tính tổng lại 1 năm vào khoảng 800 nghìn tỷ đồng đến 1 triệu tỷ đồng cho các phân khúc bao gồm: đầu tư kinh doanh bất động sản và vay để mua nhà. Rõ ràng đây là một lượng tiền tương đối lớn.
Nhìn chung, tín dụng đang phục hồi và mục tiêu tăng trưởng tín dụng toàn ngành ở mức 14% năm nay là hoàn toàn khả thi. Tuy nhiên, tôi cũng mong muốn từ quý II trở đi, dòng vốn tín dụng sẽ chảy đều hơn qua các tháng để bớt đi hiện tượng dồn dập dịp cuối năm.
Tôi chỉ lưu ý với thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Chúng ta phải sớm phục hồi thị trường trái phiếu doanh nghiệp bởi đây là dòng vốn trung và dài hạn vô cùng quan trọng cho doanh nghiệp. Theo số liệu 2 tháng đầu năm vừa qua, lượng trái phiếu phát hành khoảng 17.500 tỷ đồng, trong khi trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn năm 2024 ước tính khoảng 240.000 tỷ đồng, doanh nghiệp bất động sản chiếm khoảng 42%, cho thấy thị trường vẫn còn nhiều khó khăn và cần thời gian để hồi phục. Tôi rất mong Chính phủ sớm sửa đổi Nghị định 65/2022/NĐ-CP để thúc đẩy phát hành trái phiếu doanh nghiệp trở lại.
- Trong bối cảnh nền kinh tế còn nhiều biến động, ông có kiến nghị gì để doanh nghiệp yên tâm xuống tiền đầu tư?
Năm nay, theo tôi, vấn đề giải quyết tăng trưởng mà Quốc hội và Chính phủ đề ra từ 6% - 6,5% là hoàn toàn khả thi. Với điều kiện, thứ nhất, chúng ta phải tập trung phát huy tốt những động lực tăng trưởng truyền thống như: xuất khẩu, tiêu dùng, đầu tư, nhất là đầu tư tư nhân. Thứ hai, cần phát huy tốt hơn nữa động lực tăng trưởng mới liên quan đến xanh hóa, số hóa, khoa học công nghệ và đặc biệt là liên kết vùng.
Về thể chế, chính sách chúng ta phải giải quyết 3 việc. Một là, những vướng mắc, ách tắc trong thời gian vừa qua chúng ta phải sớm giải quyết rốt ráo. Theo đó, cần tập trung ban hành và thực thi hiệu quả hơn các chính sách, giải pháp tháo gỡ những vướng mắc về pháp lý và khẩn trương ban hành các nghị định, thông tư hướng dẫn đồng bộ các luật vừa được Quốc hội thông qua để đảm bảo hiệu lực thực thi; sớm ban hành thể chế, khung pháp lý nhằm tạo điều kiện phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và chuyển đổi năng lượng.
Hai là, đẩy mạnh triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia và giải ngân đầu tư công, nhất là đối với các dự án trọng điểm; chú trọng cơ cấu lại nền kinh tế nhằm thu hút và phân bổ nguồn lực hiệu quả hơn; tập trung phục hồi và phát triển lành mạnh, bền vững thị trường trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản và thị trường vàng.
Ba là, cần nâng cao hiệu quả trong điều hành, phối hợp chính sách, trong đó đặc biệt là giữa chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa và các chính sách vĩ mô khác, từ đó thúc đẩy tăng trưởng, ổn định vĩ mô, bình ổn tỷ giá, thị trường tài chính - tiền tệ, đảm bảo an sinh xã hội.
Ngoài ra, tôi mong muốn năm nay chúng ta phải đột phá hơn về câu chuyện liên quan đến thái độ, chất lượng dịch vụ của công chức. Chúng ta đã bàn luận nhiều trong 2 năm vừa qua nhưng chưa có đột phá và tôi cũng kiến nghị cần phải luật hóa, đảm bảo cán bộ, công chức yên tâm hơn thực thi công vụ.
(VNF) - Theo ông Võ Hoàng Hải - Phó Tổng Giám đốc Nam Á Bank, sự tăng trưởng trong GDP có lan tỏa được đến người dân không khi họ vẫn thắt chặt chi tiêu, tỷ lệ nợ đối với tiêu dùng cá nhân còn rất hạn chế?
(VNF) - Để đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8% trở lên trong năm 2025, GS.TSKH Nguyễn Mại cho rằng cần phải lưu ý đến tình hình sản xuất, mở rộng, nâng cao năng lực của doanh nghiệp.
(VNF) - “Cuộc cách mạng” tinh gọn bộ máy được đánh giá sẽ tạo ra những thay đổi quan trọng trong cơ cấu thu – chi ngân sách, thúc đẩy sự chuyển động nhanh, mạnh, hiệu quả của bộ máy hành chính, mang lại lợi ích rất lớn cho nền kinh tế trong dài hạn.
(VNF) - Để tạo được đột phá trong cải cách thể chế, Luật sư Nguyễn Tiến Lập, trọng tài viên Trung tâm
trọng tài quốc tế Việt Nam, cho rằng phải từ bỏ được tư duy không quản được thì cấm.
(VNF) - Trong nền kinh tế có chế độ tỷ giá tương đối cố định như Việt Nam, chính sách tiền tệ sẽ ít hiệu quả hơn so với chính sách tài khóa, vì vậy trong ngắn hạn, đẩy mạnh giải ngân nguồn vốn đầu tư công hiệu quả sẽ mang lại tác động tích cực hơn.
(VNF) - PGS-TS Trần Đình Thiên - Nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, để đạt được mục tiêu tăng trưởng cao cần cách tiếp cận khác thường. Theo đó, để hiện thực hóa mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và thu nhập cao vào năm 2045, Việt Nam đặt mục tiêu và hướng đi trong năm 2025 là tập trung phát triển kinh tế số, công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI) và kinh tế xanh.
(VNF) - Ông Nguyễn Hoàng Linh, Giám đốc Nghiên cứu, Công ty Quản lý Quỹ VCBF cho biết:
Trong cơ cấu vốn đầu tư toàn xã hội, thực tế đầu tư tư nhân mới chiếm tỷ trọng cao nhất. Trong những năm gần đây, đầu tư tư nhân tăng trưởng rất chậm, năm 2023 là gần 3% năm 2024 là khoảng 8 - 9%, thấp hơn mức tăng trưởng trung bình 15% của các năm trước dịch.
(VNF) - Về quyết định Mỹ áp thuế 25% với mặt hàng sắt thép của tất cả các nước, một số doanh nghiệp sắt thép khẳng định khi các doanh nghiệp ở các nước khác cũng chịu cùng chung mức thuế như Việt Nam khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp Việt sẽ cao hơn.
(VNF) - Trong những năm qua, chúng ta thường tiếp cận với thông tin rằng tăng trưởng GDP của Việt Nam chủ yếu dựa vào khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), còn doanh nghiệp tư nhân trong nước chỉ đóng góp rất ít, thậm chí chỉ chiếm 10% GDP. Tuy nhiên, thông tin này không chính xác và đã trở nên lạc hậu, theo chia sẻ của doanh nhân Đỗ Cao Bảo, thành viên HĐQT tập đoàn FPT.
(VNF) - Ông Phan Đức Hiếu - Uỷ viên thường trực, Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội khẳng định, nếu chúng ta phát huy được năng lực của doanh nghiệp nội địa cũng như nguồn lực trong nước thì sự phát triển sẽ bền vững và lâu dài hơn.
(VNF) - Khi nhu cầu đầu tư và tích trữ vàng của người dân vẫn duy trì ở mức cao, thị trường vàng trở nên sôi động nhưng cũng tiềm ẩn nhiều biến động. Chính vì vậy, việc đưa ra các giải pháp quản lý hiệu quả không chỉ giúp ổn định thị trường mà còn góp phần đảm bảo sự minh bạch, hạn chế rủi ro và bảo vệ quyền lợi của người dân.
(VNF) - Để có được mức tăng trưởng 8% cho 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số, Luật sư Trương Thanh Đức - Giám đốc Công ty Luật ANVI khẳng định: Thể chế là yếu tố mang tính quyết định việc chúng ta tiến hay lùi và vươn mình đến đâu.
(VNF) - Để nền kinh tế có thể đảm bảo tốc độ tăng trưởng trong 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số nếu có điều kiện thuận lợi, PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân, Đại học Kinh tế TP. HCM cho rằng, chúng ta cần thực thi chính sách tiền tệ linh hoạt và theo diễn biến của thị trường, kèm theo đó là cần có những công cụ dự báo tốt, việc điều hành chính sách mang tính kịp thời hơn, tránh trường hợp sự việc đã xảy ra chúng ta mới tìm cách ứng phó thì sẽ không kịp bởi chính sách tiền tệ thường có độ trễ.
(VNF) - Về mục tiêu tăng trưởng 8%, thậm chí đạt hai con số nếu điều kiện thuận lợi, trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, ông Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẳng định, đây là mục tiêu cao, nhiều thách thức nhưng có thể đạt được và cần quyết tâm đạt được để tạo đà tăng trưởng bứt phá cho kỷ nguyên phát triển mới.
(VNF) - Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng 8% cho 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số trong dài hạn. Tuy nhiên, trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều biến động khó dự đoán, những khó khăn và thách thức trong nước vẫn khó đoán định thì việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng như trên dường như không phải dễ dàng.
(VNF) - PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân (Đại học Kinh tế TP. HCM) cho rằng câu chuyện của năm sau sẽ là sự đánh đổi giữa lãi suất và tỷ giá. Nếu muốn giảm lãi suất, Chính phủ phải hy sinh tỷ giá và ngược lại.
(VNF) - Để duy trì đà tăng trưởng trong năm 2025, việc duy trì ổn định kinh tế vĩ mô với sự kết hợp cân bằng hơn giữa các chính sách tiền tệ và tài khóa là điều cần thiết. Trong thời gian tới, các chính sách phối hợp là rất quan trọng để hỗ trợ phục hồi kinh tế.
(VNF) - Trong bối cảnh nền kinh tế quốc dân còn nhiều khó khăn phía trước, kinh tế thế giới có nhiều biến động khó đoán, các động lực tăng trưởng cũ đã cạn, thì doanh nghiệp tư nhân được xem là sự kỳ
vọng của nền kinh tế. Bởi vậy, đẩy mạnh cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh là điều
hết sức quan trọng để doanh nghiệp tư nhân phát huy tối đa tiềm lực và phát triển mạnh mẽ.
(VNF) - Trong một thế giới VUCA (Biến động – Không chắc chắn – Phức tạp – Mơ hồ) thì có một điều ngày càng trở nên rõ ràng hơn là vai trò và vị thế không ngừng gia tăng của Việt Nam. Việc trở thành đối tác chiến lược toàn diện với Hoa Kỳ cùng với đó là sự nâng cấp mối quan hệ ngoại giao với nhiều quốc gia lớn đã đưa vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế gia tăng và mở ra những vận hội mới cho đất nước.
(VNF) - Nhân dịp Xuân Ất Tỵ 2025, ông Norman Lim - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Singapore tại Việt Nam (SingCham Việt Nam) đã chia sẻ với Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance về những triển vọng kinh tế Việt Nam trong năm mới với những yếu tố định hình tăng trưởng bền vững.
(VNF) - Trao đổi cùng Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, TS Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và Quản lý kinh tế trung ương, khẳng định chính hệ thống pháp luật hiện nay là
“thủ phạm” khiến chúng ta tự trói buộc chính mình, kìm hãm sự phát triển. Ông cho rằng nếu khơi thông điểm nghẽn này thì việc kinh tế Việt Nam tăng trưởng hai con số là điều hoàn toàn có thể đạt được.
(VNF) - Giám đốc Quốc gia, Viện Tony Blair tại Việt Nam cho rằng, nền tảng thiết yếu để một Trung tâm tài chính quốc tế thành công là ở thiết kế thể chế.
(VNF) - TS Phạm Hùng Tiến - Chuyên gia về đầu tư FDI chỉ ra rằng, các tỉnh Phía Bắc có giá trị xuất khẩu thuộc nhóm dẫn đầu cả nước nhưng lại nằm ngoài nhóm 10 thu ngân sách lớn. Điều này phần nào cho thấy, phần nhận được từ các "kỳ tích" xuất khẩu mà doanh nghiệp FDI mang lại là không tương xứng, thậm chí là rất ít.
(VNF) - Chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành khẳng định, các tập đoàn lớn trên thế giới đang bắt tay tạo ra những 'game' mới và điều ngại là liệu các doanh nghiệp Việt có đủ năng lực để ứng xử với những 'gã khổng lồ', các tập đoàn đa quốc gia hay không chứ chưa nói đến câu chuyện vốn hay công nghệ.
(VNF) - Theo ông Võ Hoàng Hải - Phó Tổng Giám đốc Nam Á Bank, sự tăng trưởng trong GDP có lan tỏa được đến người dân không khi họ vẫn thắt chặt chi tiêu, tỷ lệ nợ đối với tiêu dùng cá nhân còn rất hạn chế?