Vinasun đòi Grab bồi thường 41 tỷ: Cần làm rõ yếu tố cạnh tranh không lành mạnh

Vụ kiện giữa Vinasun và Grab đang đi vào hồi gay cấn khi đại diện Viện kiểm sát đề nghị hội đồng xét xử tuyên Grab phải bồi thường cho Vinasun số tiền lên tới 41,2 tỷ đồng.

Nhiều tranh cãi đã nổ ra xung quanh vụ kiện “có một không hai” này. Trong đó, khá nhiều ý kiến tỏ ra bênh vực Grab và cho rằng Vinasun kiện không có cơ sở. Lý do được đưa ra là Grab ứng dụng công nghệ nên có giá thành rẻ hơn, thu hút được nhiều khách hàng. Vinasun kiện Grab là đang kéo lùi lịch sử.

Tuy nhiên, dưới góc độ luật pháp, ông Nguyễn Minh Đức cho rằng công nghệ chưa phải là lý do duy nhất khiến Grab vượt trội hơn Vinasun, ít nhất còn hai lý do khác.

Một là chi phí tuân thủ pháp luật của Grab và Vinasun là không cân xứng. Vinasun phải tuân thủ một loạt quy định trong khi Grab thì không, bao gồm: taxi phải có mào và phải đăng ký mầu sơn; taxi phải có đồng hồ tính tiền và phải được kiểm định định kỳ; taxi có niên hạn ngắn hơn, có thời hạn đăng kiểm ngắn hơn; taxi phải gắn thiết bị giám sát hành trình và gửi dữ liệu về Sở Giao thông vận tải, Sở có thể trích xuất dữ liệu để xử phạt lái xe khi chạy quá tốc độ hoặc lái xe quá 4 tiếng không nghỉ.

Bên cạnh đó, taxi phải đăng ký giá cước với Sở Tài chính, muốn điều chỉnh giá cước phải báo trước 15 ngày, chứ không linh hoạt theo từng giây như Grab; số lượng xe taxi bị giới hạn bởi quy hoạch của mỗi tỉnh, không thể tự do thêm bớt xe như Grab, taxi phải đóng bảo hiểm cho tài xế…

Lý do thứ hai là Grab cạnh tranh không lành mạnh hoặc lạm dụng vị trí thống lĩnh.

Theo ông Đức, một trong những hành vi bị cấm trong Luật Cạnh tranh là: “Bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ dưới giá thành toàn bộ dẫn đến hoặc có khả năng dẫn đến loại bỏ đối thủ cạnh tranh”.

Thực tế cho thấy trước khi sáp nhập Uber, Grab có chính sách giá cước rẻ như cho. “Nếu chỉ vì lý do tiến bộ công nghệ, Grab khó mà có thể rẻ được như vậy. Mức giá quá thấp thời gian trước của Grab khiến nhiều người phải đặt câu hỏi. Nếu thực sự họ đang ‘bán phá giá’ nhằm tiêu diệt đối thủ cạnh tranh thì đối thủ cạnh tranh có quyền khởi kiện đòi bồi thường chứ”, ông Đức nêu vấn đề.

Ông Đức cho rằng mấu chốt của vấn đề là xác định hai lý do trên có tồn tại không và nếu tồn tại thì chúng đóng góp bao nhiêu % vào thiệt hại của Vinasun.

Về lý do thứ nhất, ông Đức khẳng định chắc chắn đang tồn tại. Câu hỏi bây giờ chỉ là lý do này đóng góp bao nhiêu % vào thiệt hại của Vinasun? Và phần thiệt hại này, đáng ra phải do Nhà nước chịu trách nhiệm vì Nhà nước là người ban hành những quy định bất bình đẳng trên.

Thực tế thì thời gian qua, khi sửa Nghị định 86, Vinasun đã vận động mạnh mẽ để không còn sự bất bình đẳng giữa hai loại hình taxi. Tuy nhiên, điều chưa hợp lý là thay vì vận động Bộ Giao thông vận tải gỡ bỏ rào cản cho mình, Vinasun lại đang vận động Bộ “quàng” thêm các rào cản cho Grab.

Lý do thứ hai, theo ông Đức, cần phải xác định thêm nhiều yếu tố mới có thể kết luận. Tuy nhiên, đây là nội dung quan trọng cần phải làm sáng rõ trước khi hội đồng xét xử phán quyết vụ việc.

“Tôi ủng hộ Grab ứng dụng công nghệ, cũng ủng hộ cả Vinasun, Mai Linh hay nhiều hãng khác sử dụng công nghệ để kinh doanh. Nhưng tôi phản đối những quy định quản lý kinh doanh mang tính trói buộc của Nhà nước đồng thời phản đối việc ‘bán phá giá’ nhằm loại bỏ đối thủ cạnh tranh, vi phạm Luật Cạnh tranh”, ông Đức nói.