GS Carl Thayer: 'APEC Vietnam 2017 sẽ khỏa lấp bất đồng, tìm sự tương đồng'
GS. Carl Thayer -
27/10/2017 15:38 (GMT+7)
(VNF) - Trong bài viết riêng dành cho VietnamFinance, GS Carl Thayer từ Học viện Quốc phòng Úc đã nêu những trở ngại mà các nhà lãnh đạo cấp cao của các thành viên APEC sẽ gặp tại kỳ Hội nghị thượng đỉnh APEC tới đây tại Đà Nẵng (Việt Nam).
Quan ngại lớn nhất với các thành viên APEC là làm thế nào đẩy nhanh việc đạt mục tiêu tự do hóa thương mại & đầu tư cho khu vực châu Á-TBD thông qua Hiệp định thương mại tự do châu Á-TBD (FTAAP) vào thời điểm mà xu hướng bảo hộ lẫn chống toàn cầu hóa đang có chiều hướng lan rộng.
Song hành với đó, các thành viên APEC quan ngại khả năng tương thích của tổ chức này khi mà những thách thức tìm ra cách cạnh tranh với Hiệp định Kinh tế khu vực toàn diện (RCEP) lẫn chiến lược "Một Vành đai, Một Con đường" của Trung Quốc, nhất là khi Tổng thống Donald Trump (Mỹ) chuyển hướng chính sách thương mại mang tính đa phương sang đơn phương nhiều hơn.
Các thành viên APEC cần thể hiện rõ cam kết thực thi Tuyên bố Lima (Peru) về FTAAP thông qua việc phát triển, đẩy nhanh các kế hoạch hành động mang tính dài hơi để có được những mấu chốt cơ bản.
Cụ thể, trên góc độ tự do hóa thương mại, phát triển kinh tế nội khối với các đối tác bên ngoài khối APEC, những thách thức cơ bản với thuận lợi hóa thương mại và phát triển kinh tế bao gồm xu hướng bảo hộ ở một số quốc gia vốn đang có mức tăng trưởng thấp và không mong muốn chấp thuận các tiêu chuẩn mới, nhất là trên góc độ tự do hóa dịch vụ, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ (IPRs), hay mở cửa hơn nữa thương mại điện tử, thương mại số và quyền phụ nữ.
Trong bối cảnh đó, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã nhanh chóng nắm lấy cơ hội thể hiện là nhà lãnh đạo có tầm toàn cầu trong việc ủng hộ toàn cầu hóa, trong khi Tổng thống Donald Trump lại muốn theo đuổi chính sách bảo hộ thông qua chiến lược "Nước Mỹ trên hết".
Vậy nên, các thành viên APEC cần nhất trí đồng thuận ủng hộ Hiệp định của WTO về thuận lợi hóa thương mại để giảm thiểu chi phí bằng cách cải thiện chuỗi nguồn cung toàn cầu và xóa bỏ bơt rào cản phi thương mại.
Thời điểm của Việt Nam
Việt Nam sẽ tận dụng thời cơ là Chủ tịch APEC 2017 để tiếp đón các chuyến thăm (song phương) chính thức tới Hà Nội của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Donald Trump. Đây chắc chắn sẽ không phải là điều gì quá khó khăn với Việt Nam lúc này bởi điểm chung của cả Bắc Kinh lẫn Washington đang lớn dần ở chỗ: làm thế nào xử lý vấn đề hạt nhân Bắc Triều Tiên lẫn giải quyết các bất đồng thương mại giữa 2 bên.
Thế nhưng tôi nhận thấy Việt Nam dường như khá khéo léo trong khả năng xử lý ngoại giao với các siêu cường này, theo cách giảm thiểu các bất đồng, nâng cao các điểm tương đồng. Kết quả sẽ cho thấy cả Trung Quốc và Mỹ sẽ thể hiện sự ủng hộ vai trò độc lập, tự quyết của Việt Nam như là một nhân tố có đóng góp tích cực cho an ninh của khu vực.
Việt Nam đã có những nỗ lực cần thiết để thúc đẩy một chương trình cải cách của APEC thông qua các cuộc họp nhóm làm việc, cuộc họp của các quan chức cấp cao và Bộ trưởng. Việt Nam sẽ cần phải thể hiện nhiều hơn nữa vai trò lãnh đạo chủ động của mình để vượt qua những trở ngại khó lường với từng vấn đề cụ thể.
Bản thân các Bộ trưởng Kinh tế APEC đã đạt được việc đề ra các ưu tiên cần thiết rồi. Việt Nam cần tiến hành vận động thêm các nguồn hỗ trợ tài chính và ủng hộ khác để đạt được yêu cầu phát triển của chính mình. Cách tốt nhất là có các cuộc gặp song phương bên lề thông qua việc tổ chức các cuộc gặp riêng rẽ của các lãnh đạo Chính phủ Việt Nam.
Tìm sự đột phá
Các Bộ trưởng Kinh tế APEC đã đề ra 4 ưu tiên: (i) khuyến khích tăng trưởng hài hòa, sáng tạo và bền vững; (ii) đẩy mạnh hội nhập kinh tế khu vực; (iii) tăng cường tính cạnh tranh và sáng tạo cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ lẫn siêu nhỏ (MSMEs) trong kỷ nguyên số, và (iv) tăng cường nông nghiệp bền vững nhằm thích ứng với biến đổi khí hậu. Mỗi một lĩnh vực nêu trên này đã được thảo luận sâu kỹ bởi các nhóm làm việc trước thềm Hội nghị thượng đỉnh.
Điểm đột phá có thể sẽ là giành được sự động thuận cao của các thành viên APEC, rằng cần phải có các cải cách ở mỗi nước cùng viêc tuân thủ những nguyên tắc/tiêu chí quốc tế cao hơn nhằm triển khai được các ưu tiên kể trên, cũng như đề ra được một mốc thời hạn triển khai có thể chấp nhận được. Một số quốc gia riêng rẽ khác cần phải thể hiện cam kết rõ ràng về việc đạt được những mục tiêu này.
Các nhà lãnh đạo APEC cần phải phản đối chủ nghĩa bảo hộ và đẩy mạnh tiến trình cải cách thông qua việc thực thi các tiêu chí cao hơn trong việc thuận lợi hóa thương mại tùy từng thời điểm cải cách cơ cấu, ví như mảng dịch vụ và thương mại số. Điều này sẽ không dễ dàng. Nó có nghĩa là họ phải cam kết mở cửa kinh tế trên cơ sở các chương trình, kế hoạch hành động của từng quốc gia với các thời hạn rõ ràng và cụ thể.
Tóm lại, việc là chủ nhà của APEC lần thứ 2 này sẽ cho thấy tầm quan trọng của chính sách "đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ ngoại giao" của Việt Nam.
Việt Nam có khả năng thể hiện cho quốc tế thấy năng lực phát triển kinh tế của mình ở một thành phố hiện đại, năng động như Đà Nẵng, và cho thấy Việt Nam là một thành viên tích cực với các vấn đề an ninh của khu vực và toàn cầu. Đổi lại, Việt Nam có thể thu hút được sự ủng hộ từ các thành viên APEC cho các mục tiêu phát triển kinh tế của mình.
(VNF) - Theo Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, với việc ban hành đồng bộ 8 nghị định, Chính phủ khẳng định quyết tâm xây dựng một trung tâm tài chính phát triển nhanh, bền vững, có tính cạnh tranh và tiệm cận chuẩn mực quốc tế.
(VNF) - PGS.TS Nguyễn Hữu Huân - Trưởng Bộ môn Thị trường Tài chính (ĐH Kinh tế TP.HCM) cho rằng, mục tiêu tăng trưởng GDP từ 10% trở lên trong năm 2026 không phải là quá sức với Việt Nam. Tuy nhiên, khả năng hiện thực hóa mục tiêu này phụ thuộc quyết định vào chất lượng triển khai cải cách, từ chuyển đổi mô hình tăng trưởng, tháo gỡ điểm nghẽn thể chế đến năng lực thực thi chính sách ở cấp vĩ mô và địa phương.
(VNF) - Được ví như một "Việt Nam thu nhỏ" với địa hình phức tạp và quy mô dân số đông, Thanh Hóa bước vào giai đoạn 2021 – 2025 với bộn bề thách thức trong việc đảm bảo an sinh xã hội tại khu vực miền núi "phên dậu". Thế nhưng, bằng tư duy quản trị quyết liệt và hiệu quả thực tế từ dòng vốn của 3 Chương trình Mục tiêu quốc gia, địa phương này đang tạo nên một kỳ tích giảm nghèo và xây dựng nông thôn mới.
(VNF) - Hướng tới xây dựng một cơ chế thị trường vốn dành riêng cho cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo, Việt Nam đang trong quá trình chuẩn bị để hình thành sàn giao dịch chứng khoán chuyên biệt cho doanh nghiệp khởi nghiệp - một bước đi được đánh giá là quan trọng nhằm hoàn thiện chu trình đầu tư mạo hiểm từ nguồn vốn đầu vào đến điểm thoái vốn (exit) cho nhà đầu tư.
(VNF) - Đề cập tới mối quan hệ giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty luật ANVI cho rằng, hiện nay chúng ta đang yêu cầu các hộ kinh doanh quy mô lớn phải thực hiện sổ sách, kê khai thuế phức tạp như doanh nghiệp. Nếu đã phải làm y hệt như vậy thì chuyển thành doanh nghiệp còn hơn. Do đó, cần sửa luật để tạo ra một mô hình trung gian, tạm gọi là “doanh nghiệp hộ kinh doanh”.
(VNF) - Năm 2025, giữa bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động, Việt Nam nổi lên như điểm đến hấp dẫn của dòng vốn FDI và quỹ đầu tư toàn cầu. Không chỉ duy trì đà tăng trưởng FDI mạnh mẽ, Việt Nam còn trở thành "cường quốc ASEAN" trong mắt nhà đầu tư quốc tế.
(VNF) - Theo đại biểu Tạ Đình Thi, việc ban hành cơ chế, chính sách đặc thù cho Thủ đô cần tập trung vào các lĩnh vực chiến lược nơi Hà Nội có lợi thế, nhằm tháo gỡ điểm nghẽn thể chế và tạo động lực phát triển bền vững, lan tỏa.
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một siêu đô thị biển quy mô 20 – 25 triệu dân vào năm 2050. Siêu đô thị này có thể đóng góp GDP vùng từ 700 đến 1.000 tỷ USD, trở thành "cực tăng trưởng thế kỷ" mới của châu Á, đủ sức tương tác với các trung tâm hàng đầu như Singapore, Seoul hay Tokyo.
(VNF) - Tiêu dùng của người dân chiếm gần 64% GDP đang suy yếu, kéo theo niềm tin giảm mạnh. Trong bối cảnh xuất khẩu bấp bênh, đầu tư công chậm giải ngân, các chuyên gia cảnh báo: muốn đạt tăng trưởng 10%, Việt Nam phải khơi thông túi tiền và củng cố niềm tin tiêu dùng của dân.
(VNF) - Theo PGS.TS Trần Đình Thiên, tăng trưởng 10% trở lên theo Nghị quyết của Quốc hội hay một con số khác cũng được nhưng cần phải thay đổi, đừng làm theo cách cũ.
(VNF) - Sau một năm triển khai, VIFTA đã bước đầu phát huy hiệu quả, song quá trình tận dụng ưu đãi cho thấy các ngành hàng vừa có thuận lợi, vừa phát sinh vướng mắc, đòi hỏi giải pháp phù hợp để khai thác hiệu quả hơn trong thời gian tới.
(VNF) - Theo các chuyên gia, muốn đạt tăng trưởng 10%/năm, Việt Nam cần một hệ thống tín dụng tăng tốc chưa từng có, với quy mô tín dụng dự kiến tăng gấp đôi trong 5 năm.
(VNF) - Theo TS Lê Xuân Nghĩa, nói người dân tích trữ vàng gây hại cho nền kinh tế là thiếu cơ sở. Đồng thời, không thể yêu cầu người dân “đừng mua vàng” bằng những khẩu hiệu suông.
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương
(CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng,
nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Theo Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, với việc ban hành đồng bộ 8 nghị định, Chính phủ khẳng định quyết tâm xây dựng một trung tâm tài chính phát triển nhanh, bền vững, có tính cạnh tranh và tiệm cận chuẩn mực quốc tế.
(VNF) - Sau 5 tháng tạm ngưng hoạt động để nâng cấp, sửa chữa, sân bay Vinh sẽ khai thác trở lại vào ngày 19/12 với diện mạo mới và "điểm nhấn" công nghệ hiện đại giúp hành khách có trải nghiệm tốt hơn.