Bão mặt trời ‘hạ gục’ 40 vệ tinh SpaceX mới phóng, bỏ ngỏ tính khả thi của Starlink

Thông báo được đăng trên website của công ty cho biết sự kiện các vệ tinh bị vô hiệu hoá đã xảy ra từ ngày 4/2, chỉ một ngày sau khi 49 vệ tinh được phóng lên quỹ đạo "triển khai thấp" khoảng 130 dặm (210 km) trên Trái đất.

SpaceX thường triển khai các vệ tinh của mình ở những quỹ đạo thấp như vậy lúc đầu để chúng có thể an toàn rơi trở lại Trái đất và thiêu hủy nếu phát hiện sự cố trong quá trình kiểm tra hệ thống ban đầu.

Tuy nhiên, SpaceX dường như không thể lường trước mức độ khắc nghiệt của thời tiết trong không gian và tầm ảnh hưởng của bão mặt trời. Đặc biệt là dự báo về cơn bão địa từ đã được Trung tâm Dự báo Thời tiết Không gian Mỹ cảnh báo trước khi SpaceX phóng số vệ tinh của mình, nhưng công ty vẫn quyết định cho phóng.

Các nhà khai thác mạng Starlink đã cố gắng điều khiển các vệ tinh vào một cấu hình quỹ đạo "an toàn" cho phép chúng bay theo chiều ngang để giảm thiểu lực cản, nhưng những nỗ lực đó đã thất bại đối với hầu hết các vệ tinh, buộc chúng phải bay vào các tầng thấp hơn của bầu khí quyển và bị đốt cháy do ảnh hưởng của cơn bão.

Theo công ty, tốc độ và mức độ nghiêm trọng của cơn bão mặt trời đã làm tăng mạnh mật độ khí quyển ở độ cao quỹ đạo thấp của các vệ tinh, tạo ra lực ma sát hoặc lực cản dữ dội khiến ít nhất 40 vệ tinh trong số đó “thiệt mạng”.

Vụ việc được cho là đánh dấu sự mất mát tập thể lớn nhất của các vệ tinh bắt nguồn từ một sự kiện địa từ duy nhất, nhà vật lý thiên văn Jonathan McDowell của Harvard-Smithsonian cho biết.

Theo ông McDowell, vụ việc đặt ra câu hỏi liệu lực cản quỹ đạo nâng cao do cơn bão gây ra có vượt quá giới hạn thiết kế của các vệ tinh hay không, hay liệu SpaceX đã nhầm lẫn khi tin rằng các vệ tinh của họ có thể xử lý mật độ khí quyển dày của những cơn bão mặt trời.

Nếu như những tính toán của SpaceX là sai lầm, rất có thể tính khả thi của mạng Starlink cũng cần được xem xét lại, bởi nhà thiên văn McDowell nói thêm rằng hoạt động của bão địa từ sẽ leo thang trong vài năm tới khi mặt trời gần đạt "cực đại mặt trời" trong chu kỳ 11 năm hoạt động của vết đen mặt trời.

SpaceX, công ty tên lửa có trụ sở tại Los Angeles do tỷ phú doanh nhân Elon Musk thành lập, đã phóng hàng trăm vệ tinh nhỏ lên quỹ đạo kể từ năm 2019 như một phần của dịch vụ Starlink dành cho Internet băng thông rộng.

Trong một tweet ngày 15/1,CEO Elon Musk cho biết mạng lưới bao gồm 1.469 vệ tinh đang hoạt động, với 272 vệ tinh đang di chuyển đến các quỹ đạo hoạt động, mạng lưới vệ tinh khi hoàn thiện sẽ bao gồm khoảng 30.000 vệ tinh, tăng gấp 2,5 lần so với dự kiến ban đầu là 12.000 vệ tinh.

Xem thêm >> Elon Musk: ‘Nếu thuận lợi, SpaceX sẽ đưa con người lên Sao Hỏa trong 5 năm tới’