Bí ẩn bao trùm chuyến thăm Pháp khiến CEO Telegram Pavel Durov bị bắt

Biết mình là "người không được chào đón"

Theo hãng thông tấn TF1 của Pháp, tỷ phú Pavel Durov đã bị bắt tại sân bay Paris-Le Bourget, ngoại ô thủ đô Paris, vào khoảng 20h ngày 24/8 theo lệnh bắt tại Pháp trong khuôn khổ một cuộc điều tra sơ bộ của cảnh sát.

OFMIN, cơ quan chịu trách nhiệm ngăn chặn bạo lực chống lại trẻ vị thành niên của Pháp, đã phát lệnh bắt ông Durov với cáo buộc Telegram không có đủ người kiểm duyệt, thiếu hợp tác với chính quyền.

Cảnh sát tin rằng tình trạng trên cùng các tính năng mã hóa của Telegram đã tạo điều kiện cho hoạt động tội phạm diễn ra mà không bị ngăn chặn, khiến ông Durov có thể bị coi là đồng phạm trong các hoạt động buôn bán ma túy, bạo lực mạng, gian lận, tội phạm có tổ chức, kích động khủng bố...

Theo các phương tiện truyền thông Pháp, tỷ phú Pavel Dur đã đến Pháp bằng máy bay phản lực riêng từ thủ đô Baku của Azerbaijan. Doanh nhân công nghệ này được cho là đi cùng với một vệ sĩ và một trợ lý.

Hãng tin Le Figaro trích dẫn các nguồn thạo tin cho hay ông Durov được cho là sẽ dành ít nhất một buổi tối ở Paris, nơi ông đã lên kế hoạch dùng bữa tối.

Các nguồn tin cho biết vị CEO này hoàn toàn biết rằng cơ quan thực thi pháp luật tại Pháp đang có nhiều nghi vấn với ông và có thể tiến hành việc bắt giữ. Các nguồn tin nói với TF1 rằng ông biết mình là "người không được chào đón" ở Pháp.

Mặc dù vậy, theo một số trang tin địa phương, ông Durov chỉ bị đưa vào danh sách truy nã trong thời gian ông đang bay.

Nước Nga đã bắt đầu một cuộc tranh cãi ngoại giao với Pháp bằng cách yêu cầu được tiếp cận lãnh sự với tỷ phú này.

Trong khi Nga cho biết họ chỉ muốn đảm bảo quyền lợi của ông Durov, thì cho đến nay Pháp vẫn "tránh hợp tác" dù các nhà ngoại giao Nga đã liên lạc với luật sư của ông, theo đại sứ quán Nga tại Paris.

Mặc dù sinh ra tại thành phố Saint Petersburg của Nga, ông Durov rời Nga vào năm 2014 sau khi từ chối tuân thủ yêu cầu của chính phủ Nga về việc đóng cửa các cộng đồng đối lập trên mạng xã hội VK cũng do ông sáng lập nhưng đã bán lại.

Ông Durov hiện đang sống tại Dubai, nơi đặt trụ sở của Telegram, và có các quốc tịch kép gồm Pháp, UAE, Saint Kitts và Nevis (quốc gia vùng Caribe).

Trong một bài phỏng vấn vào năm 2014 với TechCrunch, vị CEO Telegram tuyên bố rằng: “Tôi không có bất kỳ công việc kinh doanh nào ở Nga và không có kế hoạch quay trở lại đó. Tôi không còn quốc tịch Nga nữa”.

Ông Durov thành lập Telegram vào năm 2013 cùng với anh trai Nikolai. Hiện tại, ứng dụng này có 950 triệu người dùng đang hoạt động, có thể gửi tin nhắn, ảnh và video, tham gia trò chuyện với nhóm lên đến 200.000 người và phát sóng đến lượng khán giả không giới hạn.

Được coi là đối thủ của WhatsApp, người dùng Telegram có thể có “cuộc trò chuyện bí mật”, trong đó tin nhắn được lưu trữ trên thiết bị thay vì trên đám mây và tin nhắn cũng có thể được cài đặt để tự hủy sau một khoảng thời gian nhất định.

Ông Durov, người ước tính có giá trị tài sản khoảng gần 16 tỷ USD, cho biết trong một cuộc phỏng vấn đầu năm nay rằng Telegram sẽ vẫn là một "nền tảng trung lập" và không phải là "một nhân tố trong địa chính trị".

Nhưng một số chính phủ châu Âu đã yêu cầu các công ty truyền thông xã hội như Telegram phải làm nhiều hơn nữa để ngăn chặn những kẻ cực đoan sử dụng dịch vụ của họ cho mục đích phạm tội.

Tổ chức vận động Dự án Chống chủ nghĩa cực đoan cho biết Telegram đã có một số hành động nhằm giảm thiểu việc những kẻ khủng bố sử dụng nền tảng của mình nhưng "rõ ràng là có thể và cần phải làm nhiều hơn nữa".

Tháng trước, tỷ phú Durov tiết lộ ông là cha của hơn 100 đứa trẻ ở 12 quốc gia thông qua việc hiến tặng tinh trùng sau khi một phụ nữ Nga sống tại Thụy Sĩ tuyên bố rằng ông chưa lập gia đình là cha của ba đứa con của cô.

Tuyên bố trên tạp chí Forbes của Nga, bà Irina Bolgar (44 tuổi) cho hay ông Durov là cha của con gái và hai con trai của bà, sinh ra tại St Petersburg vào các năm 2013, 2016 và 2017, và rằng những đứa trẻ này mang họ của ông.

Nguồn tin khác thì cho biết ông đã có một con gái và một con trai với người bạn đời cũ là bà Daria Bondarenko, hiện sống tại Barcelona.

"Sai lầm khi rời Nga"

Trong một bài đăng trên ứng dụng Telegram, Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev nói rằng CEO Telegram đã tính toán sai lầm khi rời Nga để tới nước khác, dẫn đến bị bắt tại Pháp.

"Từ cách đây rất lâu, tôi từng hỏi Pavel Durov về lý do anh ta không muốn hợp tác với các cơ quan hành pháp Nga trong những vụ án nghiêm trọng. Durov đáp rằng 'đó là lập trường nguyên tắc của tôi'. Sau đó tôi cảnh báo rằng anh ta sẽ gặp vấn đề nghiêm trọng ở mọi quốc gia", ông Medvedev cho hay.

"Anh ta muốn trở thành người đàn ông toàn cầu, có thể sống sung sướng mà không cần quê hương. Durov đã tính toán sai lầm. Những kẻ thù chung vẫn coi anh ta là người Nga, là kẻ nguy hiểm và khó đoán, khác với Elon Musk hay Mark Zuckerberg, những người luôn chủ động hợp tác với Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI). Durov cần hiểu rằng không ai có thể lựa chọn quê hương", ông Medvedev nhấn mạnh thêm.

Cựu tổng thống Nga cho rằng việc bắt giữ nhà sáng lập Telegram có thể khiến chính quyền Pháp phải trả giá đắt.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova cũng đã kêu gọi các tổ chức nhân quyền quốc tế như Tổ chức Theo dõi Nhân quyền và Tổ chức Ân xá Quốc tế đứng lên bảo vệ quyền tự do ngôn luận và gây sức ép buộc Pháp thả ông Durov.

Ở động thái liên quan, “ông trùm” công nghệ Mỹ Elon Musk cũng đã lên tiếng kêu gọi trả tự do cho nhà sáng lập kiêm CEO của Telegram Pavel Durov.

Vị tỷ phú đã sử dụng nền tảng của riêng mình để đăng một video ông Durov nói chuyện với nhà báo Mỹ Tucker Carlson về quyền tự do ngôn luận trực tuyến và tuyên bố rằng ông rất vui mừng về việc tỷ phú Elon Musk đã mua Twitter. Doanh nhân này đã ghép video với hashtag '#FreePavel' (tạm dịch: Trả tự do cho Pavel)