Canada cảnh báo công dân ‘thận trọng cao độ’ khi lưu lại Trung Quốc

Cảnh báo trên được đưa ra chỉ vài giờ sau khi Tòa thượng thẩm thành phố Đại Liên, tỉnh Liêu Ninh, Trung Quốc tuyên án tử hình với công dân Canada Robert Lloyd Schellenberg vì tội buôn ma túy.

Quyết định này được đưa ra khi căng thẳng giữa Bắc Kinh và Ottawa tăng cao trong những tuần qua do các vụ bắt công dân của nhau. Canada hôm 1/12 bắt giám đốc tài chính tập đoàn viễn thông Huawei Mạnh Vãn Chu theo yêu cầu của Mỹ. Mỹ cáo buộc bà Mạnh vi phạm lệnh trừng phạt mà Washington áp đặt với Tehran. Bà Mạnh được tại ngoại hôm 11/12 sau khi nộp 7,5 triệu USD tiền bảo lãnh.

Việc chính phủ Trung Quốc bất ngờ mời nhiều hãng thông tấn nước ngoài đến đưa tin phiên xử lại Schellenberg, trong khi các phiên trước không có sự tham gia của cơ quan truyền thông nào, khiến dư luận nhận định rằng Bắc Kinh đang sử dụng vụ án này để gây áp lực với Ottawa.

Schellenberg (áo trắng) trong phiên tòa hôm 14/1. Ảnh: AFP.

Thủ tướng Canada chỉ trích phán quyết tử hình Robert Lloyd Schellenberg của tòa Trung Quốc, cho rằng đây là hành động tùy tiện.

Trước đó, Reuters dẫn thông báo của chính phủ Canada ngày 3/1 cho biết Trung Quốc đã bắt 13 công dân nước này sau vụ việc Canada bắt giữ Phó Chủ tịch kiêm Giám đốc tài chính (CFO) tập đoàn viễn thông Trung Quốc Huawei Meng Wanzhou (Mạnh Văn Chu) hồi đầu tháng 12 theo yêu cầu của Mỹ.

Cũng theo thông báo, Trung Quốc đã thả tự do cho ít nhất 8/13 người nhưng không tiết lộ họ vướng cáo buộc nào.

Chỉ có ba vụ Trung Quốc bắt công dân Canada được công bố, gồm cựu nhân viên ngoại giao Canada Michael Kovrig, doanh nhân Michael Spavor vì cáo buộc “tham gia vào các hoạt động phá hoại an ninh quốc gia Trung Quốc” và nữ giáo viên dạy tiếng Anh có tên Sarah McIver vì “lao động bất hợp pháp”. Sau đó bà McIver đã được trả tự do và đã về nước.

Trong diễn biến mới nhất liên quan đến công dân Michael Kovrig, ngày 14/1, Trung Quốc ra tuyên bố khẳng định việc Canada nói rằng ông này vẫn có quyền miễn trừ ngoại giao là "vô căn cứ."

Phát biểu tại họp báo thường kỳ, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh cho biết ông Kovrig bị bắt giữ ngày 10/12/2018, sau khi ông đã thôi việc tại tổ chức cố vấn International Crisis Group, vì vậy ông "không được hưởng quyền miễn trừ ngoại giao."

Tuy nhiên, một quan chức cấp cao Canada cho biết ông Kovrig vẫn là nhân viên chính phủ Canada và vẫn có quy chế nhà ngoại giao, dù ông đã rời tổ chức International Crisis Group. Ottawa kêu gọi Trung Quốc lập tức thả các công dân Canada đang bị giam giữ.

Xem thêm >> Cựu tướng tình báo Ukraine lại có tuyên bố thách thức Nga sau căng thẳng Biển Đen