Chuyên môn hóa (specialization) là một dạng phân công lao động trong đó mỗi cá nhân hay doanh nghiệp tập trung nỗ lực sản xuất của mình vào một loại hoạt động duy nhất hay một vài hoạt động nào đó. Nếu một cá nhân chuyên môn hóa vào một nhiệm vụ duy nhất, có khả năng anh ta sẽ thực hiện nhiệm vụ đó hiệu quả hơn nhiều so với trường hợp phải làm mọi việc. Các nhà chuyên môn tập trung vào công việc mà họ làm tốt nhất: sự quen thuộc và lặp lại hàng ngày sẽ nâng cao kỹ năng lao động và tránh được những tổn thất về thời gian do phải chuyển từ việc này sang việc khác. Vì những lý do đó, chuyên môn hóa đem lại năng suất lao động và sản lượng cao hơn.
Chuyên môn hóa cũng làm cho nền kinh tế sử dụng nguồn lực khan hiếm của mình có hiệu quả hơn, qua đó sản xuất và tiêu dùng khối lượng hàng hóa và dịch vụ lớn hơn trường hợp không chuyên môn hóa. Chúng ta có thể minh họa cho nguyên tắc này bằng cách giả định một nền kinh tế chỉ có hai người A và B, chỉ sản xuất hai hàng hóa là X và Y. Giả sử A có đường giới hạn năng lực sản xuất như trong hình 17a với 12X hoặc 6Y và như vậy A có hiệu quả gấp đôi khi sản xuất X so với sản xuất Y. Điều này hàm ý chi phí cơ hội của việc sản xuất 1 đơn vị Y bằng 2 đơn vị X. Chúng ta hãy giả định A quyết định sản xuất và tiêu dùng tại điểm Apr trên đường giới hạn năng lực sản xuất của mình (6X và 3Y)
Ngược lại B có đường giới hạn năng lực sản xuất như trong hình 17b với 12Y hoặc 6X và như vậy B có hiệu quả gấp đôi khi sản xuất Y so với sản xuất X. Chi phí cơ hội của B trong việc sản xuất 1 đơn vị X bằng 2 đơn vị Y. Chúng ta hãy giả định B quyết định sản xuất và tiêu dùng tại điểm Bpc trên đường giới hạn năng lực sản xuất của mình (6X và 3Y)
Bây giờ chúng ta giả sử A và B chuyên môn hóa vào việc sản xuất sản phẩm mà họ có hiệu quả nhất: A chuyên môn hóa hoàn toàn vào việc sản xuất X và B chuyên môn hóa hoàn toàn vào việc sản xuất Y. Nếu chuyển hình 17a và 17b thành hình 17c, chúng ta xác định được đường giới hạn năng lực sản xuất của toàn bộ nền kinh tế với chi phí cơ hội của cả hai hàng hóa bằng 1 (1X/1Y hoặc 1Y/1X)
Hình: Chuyên môn hóa. (a) Đường giới hạn năng lực sản xuất/tiêu dùng của A trước khi chuyên môn hóa; (b) Đường giới hạn năng lực sản xuất/ tiêu dùng của B trước khi chuyên môn hóa; (c) Đường giới hạn năng lực sản xuất/tiêu dùng kết hợp của A và B sau khi chuyên môn hóa. (d) Giới hạn sản xuất/tiêu dùng của A và B trước và sau khi chuyên môn hóa.
Như vậy, chuyên môn hóa đem lại mối lợi trong sản xuất: nền kinh tế bây giờ có thể sản xuất nhiều hàng hóa X và Y hươn trường hợp chưa chuyên môn hóa [12X+12Y > (6X+3Y) +(3X+6Y)]. Điều này cũng dẫn tới mối lợi trong tiêu dùng: do chuyên môn hóa và trao đổi, A và B giờ đây có thể tiêu dùng cả hai sản phẩm nhiều hơn. Chẳng hạn A tiêu dùng 8X do A sản xuất ra và đổi 4X còn lại để lấy 4Y của B. Như vậy, nhờ chuyên môn hóa và trao đổi, A có thể tiêu dùng thêm 2X và 1Y. Tương tự, B có thể tiêu dùng 8Y do B sản xuất và đổi 4Y của B lấy 4X của A, qua đó làm tăng thêm mức tiêu dùng của B thêm 2Y và 1X.
Nếu sự chuyên môn hóa góp phần nâng cao năng suất của A và B do sự thành thạo, kỹ năng sản xuất, khả năng ứng dụng kỹ thuật mới tăng lên, đường giới hạn năng lực sản xuất/tiêu dùng của nền kinh tế sẽ dịch chuyển ra phía ngoài. Điều này hàm ý chuyên môn hóa góp phần đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng kinh tế thông qua việc cải thiện chất lượng của các nguồn lực hiện có, đặc biệt là lực lượng lao động.
(Tài liệu tham khảo: Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân)
Tags:
Giai đoạn 2016 – 2018, thị trường Việt Nam đã chứng kiến hàng loạt thương vụ M&A đình đám như Kido thâu tóm 65% dầu thực vật Tường An, Holcim Việt Nam về tay SCCC và Grab mua lại Uber tại thị trường Đông Nam Á. Vậy M&A là gì?
(VNF) - Trong dòng chảy đầu tư ra nước ngoài của cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam, câu chuyện đầu tư của tập đoàn TH trên đất Nga là một điển hình cho khát vọng vươn mình, nắm lấy những cơ hội lớn của thị trường toàn cầu.
(VNF) - Song song với việc phát triển thị trường nội địa, công ty sữa hàng đầu Việt Nam tích cực tìm kiếm cơ hội đầu tư ra nước ngoài thông qua các chi nhánh nước ngoài và xuất khẩu.
(VNF) - Đánh giá năm 2023 sẽ là năm bản lề để tạo ra những thay đổi lớn trong giai đoạn tiếp theo, Chủ tịch FPT Trương Gia Bình ví von rằng: “Bình minh chuyển đổi số thế hệ mới đang đến gần”.
(VNF) - “Chúng tôi đang cụ thể hóa định hướng phát triển Măng Đen trở thành vùng du lịch sinh thái mang tầm cỡ quốc gia, gắn việc phát triển du lịch và các ngành kinh tế khác với việc phát triển cộng đồng dân cư, bảo vệ môi trường sinh thái bền vững và giữ gìn văn hóa đặc thù của địa phương. Quy hoạch đợt đầu đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030”, ông Lê Ngọc Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Kon Tum thông tin.
(VNF) - Quy hoạch tỉnh Khánh Hòa thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và các quy hoạch chung khác được phê duyệt là căn cứ quan trọng để địa phương kịp thời vận dụng và triển khai hiệu quả Nghị quyết số 55/2022/QH15 Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Khánh Hòa. Hoạt động trao quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư, đồng thời ký biên bản ghi nhớ hợp tác với nhiều tập đoàn lớn sắp tới một lần nữa khẳng định Khánh Hòa có sức hút thật sự đối với các nhà đầu
(VNF) - Không nên nhầm lẫn về nguyên tắc, mục tiêu và việc “làm giá” giữa “đấu giá” với “đấu thầu”, giữa “đấu giá quyền sử dụng đất” với “đấu giá quyền sử dụng đất để lựa chọn nhà đầu tư”.
(VNF) - Ông Hoang D.Quan, Thành viên HĐQT Công ty Cổ phần quản lý quỹ Amber (AFM), cho biết với việc thành lập quỹ đầu tư xanh, AFM mong muốn sẽ trở thành đơn vị đi đầu tại Việt Nam trong việc thúc đẩy kinh tế xanh.
(VNF) - Sau 7 năm gắn liền với thương hiệu siêu xe Rolls-Royce, doanh nhân Đoàn Hiếu Minh bất ngờ tuyên bố chia tay với hãng xe này và thành lập Công ty cổ phần Y dược Ngũ Phúc Đường. Trong cuộc trò chuyện với phóng viên Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, Đoàn Hiếu Minh liên tục nhấn mạnh tới sứ mệnh tạo ra giá trị cho xã hội bằng cách giúp người khác chăm sóc tốt hơn cho sức khỏe bản thân và gia đình.
(VNF) - Mobile Money không chỉ dễ dàng giúp thay thế tiền mặt trong các giao dịch nhỏ lẻ hàng ngày, mà còn là phương tiện phù hợp để Chính phủ giải ngân trực tiếp các khoản trợ cấp, hỗ trợ an sinh xã hội đến từng người dân.
(VNF) - Trong hàng loạt kế hoạch hợp tác đầu tư, kinh doanh được ký kết nhân chuyến thăm châu Âu của Thủ tướng Phạm Minh Chính, gây bất ngờ nhất có lẽ là thương vụ tài trợ 155 triệu bảng Anh vào trường Linacre thuộc Viện Đại học Oxford của tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo.
(VNF) - Tài sản bảo đảm của trái phiếu bao gồm toàn bộ bất động sản thuộc dự án bất động sản tại thành phố Biên Hòa, cùng với đó là toàn bộ cổ phần có giá trị 400 tỷ đồng của Gotec Land, tính theo mệnh giá.
(VNF) - Cùng VietnamFinance tìm hiểu thao túng tiền tệ là gì? Các tiêu chí định lượng để xác định một quốc gia thao túng tiền tệ.
(VNF) - Cùng VietnamFinance tìm hiểu Phương trình Slutzky (Slutsky equation) là gì?
(VNF) - Cùng VietnamFinance tìm hiểu Phương trình sai phân (difference equation) là gì? Hướng nghiên cứu của phương trình sai phân
(VNF) - Cùng VietnamFinance tìm hiểu Phân tích liên ngành (interindustrial analysis or inputs – outputs analysis) là gì?
(VNF) - Cùng VietnamFinance tìm hiểu Quỹ hưu trí (pension fund) là gì? Phân loại các chương trình hưu trí.
(VNF) - Cùng VietnamFinance tìm hiểu Quỹ Phát triển châu Phi (Africa Development Fund) là gì?
(VNF) - Cùng VietnamFinance tìm hiểu Quỹ Tiền tệ A rập (Arab Monetary Fund) là gì?
(VNF) - Cùng VietnamFinance tìm hiểu Quỹ Phát triển Kinh tế và Xã hội A rập (Arab Fund for Economic and Social Development) là gì?
(VNF) - Cùng VietnamFinance tìm hiểu Quỹ ổn định hối đoái (Exchange Stabilization Fund) là gì?
(VNF) - Cùng VietnamFinance tìm hiểu Hệ số xác định điều chỉnh (adjusted) là gì?
(VNF) - Cùng VietnamFinance tìm hiểu Lược đồ cấu trúc ứng xử - hiệu quả thị trường (market structure/conduct – performance schema) là gì?
(VNF) - Cùng VietnamFinance tìm hiểu Chính sách chống độc quyền không tùy nghi (nondiscretionary or rule – based monoply policy ) là gì? Ứng xử thị trường là gì?
(VNF) - Cùng VietnamFinance tìm hiểu Phương trình tuyến tính (linear equation) là gì? Trường hợp đặc biệt của phương trình tuyến tính
Giai đoạn 2016 – 2018, thị trường Việt Nam đã chứng kiến hàng loạt thương vụ M&A đình đám như Kido thâu tóm 65% dầu thực vật Tường An, Holcim Việt Nam về tay SCCC và Grab mua lại Uber tại thị trường Đông Nam Á. Vậy M&A là gì?
(VNF) - Cùng với Ecopark, hai khu đô thị Vinhomes Ocean Park 2 và 3 không chỉ cải thiện hạ tầng và kinh tế mà còn góp phần nâng cao vị thế của huyện Văn Giang tại Hưng Yên.
