Đề nghị cấm người Việt Nam đứng tên mua nhà đất, thuê đất cho người nước ngoài

Quản lý sử dụng đất đai vẫn còn hàng loạt “điểm đen”

Trình bày báo cáo này trước Quốc hội sáng nay (27/5), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh đã đánh giá việc ban hành và tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về quy hoạch, quản lý và sử dụng đất đai đô thị đã có nhiều chuyển biến tích cực.

Hệ thống chính sách, pháp luật về quy hoạch, quản lý và sử dụng đất đai đô thị được ban hành khá đầy đủ, cụ thể hóa kịp thời các chủ trương, chính sách của Đảng, tinh thần Hiến pháp 2013, bám sát thực tiễn phát triển của đất nước, các thông lệ quốc tế, hình thành cơ sở pháp lý quan trọng thúc đẩy khơi thông nguồn lực xã hội, tạo điều kiện cho doanh nghiệp nhất là doanh nghiệp đang đầu tư phát triển các khu đô thị…

Tuy nhiên, Chủ nhiệm Vũ Hồng Thanh cũng chỉ ra công tác ban hành, thực hiện chính sách pháp luật về quy hoạch, quản lý sử dụng đất đai đô thị vẫn còn những tồn tại, hạn chế cần có giải pháp khắc phục trong thời gian tới.

Cụ thể, việc lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh và thực hiện quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch đô thị còn bất cập, hạn chế; chất lượng một số phương án quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, đồ án quy hoạch đô thị chưa cao, chưa đáp ứng yêu cầu thực tế và giải quyết kịp thời các vấn đề nổi cộm trong quản lý và phát triển đô thị.

Một số dự án đầu tư có sử dụng đất đã được nhà nước giao đất, cho thuê đất nhưng không đưa đất vào sử dụng hoặc chậm tiến độ sử dụng gây nên tình trạng lãng phí, đất đai để hoang hóa.

Chính phủ chưa có chính sách hữu hiệu để hạn chế, xử lý tình trạng đầu cơ đất đai khiến hiện tượng thổi giá đất xuất hiện ở một số nơi, gây ảnh hưởng đến môi trường đầu tư và công tác quản lý và điều hành kinh tế vĩ mô. Việc xác định giá đất cụ thể trong một số trường hợp còn chậm, chưa đáp ứng kịp thời tiến độ thu tiền sử dụng đất, thuê đất, tính bồi thường khi nhà nước thu hồi đất.

Theo Chủ nhiệm Vũ Hồng Thanh, một số dự án đầu tư theo hình thức xây dựng - chuyển giao (dự án BT), việc triển khai các dự án thanh toán bằng quỹ đất còn bất cập trong xác định quỹ đất được sử dụng để thanh toán.

Hầu hết các dự án BT đều lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức chỉ định thầu, việc thanh toán cho nhà đầu tư bằng quỹ đất đã giải phóng mặt bằng mà không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất là chưa phù hợp với quy định của pháp luật về đất đai, tạo kẽ hở dẫn đến thất thoát ngân sách nhà nước.

Ở một số đô thị, công tác quản lý thực hiện theo quy hoạch đô thị được duyệt chưa được kiểm soát chặt chẽ, dẫn tới việc triển khai vượt quá các chỉ tiêu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt, gây lãng phí đất đai và nguồn lực xã hội.

Quy hoạch đô thị chưa đồng bộ với các quy hoạch hạ tầng kĩ thuật, hạ tầng xã hội và cảnh quan môi trường, thiếu tính kết nối giữa các đô thị đã làm ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị và nhu cầu của người dân đô thị; còn có tình trạng xây dựng không tuân thủ quy chế quản lý quy hoạch, kiến trúc.

Cần cấm người Việt Nam đứng tên mua nhà cho người nước ngoài

Trước các tình trạng trên, Đoàn giám sát kiến nghị Quốc hội xem xét sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai 2013; tăng cường giám sát đối với công tác quy hoạch, quản lý, sử dụng đất đai để kiến nghị, xử lý các tồn tại, vi phạm pháp luật về đất đai tại đô thị; giao Kiểm toán Nhà nước xây dựng chương trình kiểm toán hàng năm, tăng cường bố trí kế hoạch kiểm toán các nội dung có liên quan đến hoạt động quy hoạch, quản lý và sử đụng đất đai đô thị.

Đối với Chính phủ, Đoàn giám sát kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương khắc phục các vi phạm trong lĩnh vực đất đai, quy hoạch đô thị; làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân và có biện pháp xử lý cụ thể và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp thứ 10 (tháng 10/2020).

Bên cạnh đó, Đoàn giám sát kiến nghị Chính phủ khẩn trương tiến hành tổng kết và báo cáo việc sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai và các luật có liên quan; sửa đổi, bổ sung các nghị định hướng dẫn thi hành chi tiết Luật Đất đai và các luật liên quan còn vướng mắc, bất cập;

Đặc biệt là nghiên cứu ban hành cơ chế, chính sách để quản lý chặt chẽ nghiêm cấm người Việt Nam đứng tên mua nhà, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, thuê đất cho người nước ngoài;

Đẩy nhanh việc ban hành Nghị định về việc sử dụng tài sản công để thanh toán cho nhà đầu tư khi thực hiện dự án BT; xây dựng quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030 và kế hoạch sử dụng đất 5 năm 2021-2025 cấp quốc gia trình Quốc hội vào Kỳ họp thứ 11 (tháng 3/2021)

Chính phủ cũng được kiến nghị tiếp tục hoàn thiện hệ thống các công cụ tài chính kinh tế đất, phát triển lành mạnh thị trường bất động sản, có cơ chế kiểm soát chặt chẽ, khắc phục tình trạng đầu cơ đất đai; nghiên cứu hình thành cơ quan tham mưu xây dựng giá đất và cơ quan thẩm định giá đất là hai cơ quan độc lập, mở rộng thành phần thẩm định giá đất theo hướng có sự tham gia của đại diện Hội đồng nhân dân các cấp.

Đoàn giám sát nhấn mạnh việc Chính phủ cân tiếp tục thực hiện lộ trình di dời các trụ sở các bộ ngành, cơ sở giáo dục, đào tạo, cơ sở sản xuất công nghiệp ra ngoài trung tâm các đô thị.

Đối với đất sử dụng cho dự án du lịch, tâm linh, cần rà soát có quy hoạch cụ thể, tính toán giao quỹ đất phù hợp trên nguyên tắc tiết kiệm, tránh lãng phí tài nguyên đất; đồng thời bảo đảm hiệu quả kinh tế…