"Các nhà cung cấp dịch vụ thanh toán phi ngân hàng (PSPs) đang ngày càng đóng vai trò quan trọng trong thị trường tài chính. Trước đây, PSPs có xu hướng là các nhà cung cấp dịch vụ cho ngân hàng để phát hành thẻ, xử lý giao dịch và hỗ trợ các hoạt động chấp nhận thẻ. Khi đó, ngân hàng sẽ nắm giữ tài khoản của khách hàng và sẽ là người quyết định phương thức thanh toán và kênh thanh toán nào phù hợp với khách.
Tuy nhiên, với sự ra đời và đổi mới của công nghệ cũng như sự tự do hóa của thị trường, người sử dụng – là khách hàng cá nhân và doanh nghiệp – đã thay đổi sang vai trò là người chủ động lựa chọn phương thức thanh toán của mình, và sau đó kết nối các phương thức thanh toán đó với tài khoản ngân hàng của mình.
Bằng cách này, các nhà cung cấp dịch vụ thanh toán phi ngân hàng trở thành các đối thủ cạnh tranh hơn, đa dạng hơn và nhiều thay đổi hơn trên thị trường.
Cạnh tranh về thanh toán thể hiện ở sự gia tăng của các nhà cung cấp dịch vụ đặc thù và các sản phẩm dịch vụ được cá thể hóa. Một số nhà cung cấp có thể chỉ tập trung vào các dịch vụ đặc biệt trong hệ thống thanh toán, ví dụ như cung cấp cổng thanh toán quốc tế, các dịch vụ cho đơn vị bán hàng, kết nối các nhà cung cấp dịch vụ thanh toán hóa đơn hoặc tập trung vào các dịch vụ kỹ thuật như ứng dụng trên điện thoại hay các phần cứng.
Các dịch vụ được cung cấp bởi 1 công ty duy nhất có thể sử dụng các công nghệ kỹ thuật số để điều chỉnh các đặc tính riêng lẻ theo từng yêu cầu cụ thể của đơn vị bán hàng với mục đích cải thiện trải nghiệm khách hàng, kiểm soát gian lận, báo cáo hoặc cung cấp các dịch vụ giá trị gia tăng khác như chuyển đổi tiền tệ.
Cạnh tranh đang dẫn tới sự phổ biến của chuyển đổi giá trị cơ bản và theo đó thúc đẩy các nhà cung cấp dịch vụ thanh toán phát triển để tìm kiếm lợi nhuận từ các dịch vụ giá trị gia tăng. Ví dụ, các nhà cung cấp dịch vụ thanh toán có thể hỗ trợ khách hàng trong việc tiếp cận các khoản tín dụng, phân tích kinh doanh, báo cáo và đối soát. Họ cũng có thể giúp các công ty chấp nhận các phương thức thanh toán khác nhau mà không cần đầu tư thêm vào phần cứng, quy trình hay các mối quan hệ thương mại.
Chuyên biệt hóa các dịch vụ thanh toán đã dẫn tới sự xuất hiện của một hệ thống đa dạng và phức tạp hơn. Hệ thống này vẫn phụ thuộc rất nhiều vào sự liên kết giữa các ngân hàng cũng như hạ tầng thanh quyết toán tập trung. Tuy nhiên, số lượng các nhà cung cấp dịch vụ phi ngân hàng đang tương tác với các khách hàng cuối vẫn tiếp tục được nhân lên, với sự luân chuyển ổn định của các nhà cung cấp dịch vụ mới cũng như sự rời bỏ thị trường của các công ty không thành công.
Vì thế, sự mở rộng của các công ty bắt đầu kinh doanh trong lĩnh vực công nghệ tài chính (Fintech) cũng góp phần tạo nên thị trường năng động này, một thị trường thường được gọi với cái tên là Schumpeterian hay thị trường của "Sự hủy diệt mang tính sáng tạo".
Tuy nhiên, là một ngành công nghiệp mang tính kết nối, các nhà cung cấp dịch vụ thanh toán mới có thể tiếp cận và tận dụng hạ tầng hiện có để thâm nhập thị trường và giành được thắng lợi. Thị trường ngân hàng ngày càng phát triển – xét từ góc độ như sự thâm nhập của các ngân hàng – thì việc tiếp cận mở ngày càng quan trọng nếu như nền kinh tế có thể tận dụng lợi ích từ làn sóng đổi mới hiện tại.
Tại các thị trường kém phát triển hơn, ví dụ như tại những thị trường với nhiều ngân hàng nhỏ, thì những nhà cung cấp dịch vụ hoàn toàn mới như là các đơn vị cung cấp dịch vụ di động (MNOs) cũng đang tranh luận về việc có nhiều thành công hơn không khi cung cấp các dịch vụ thanh toán song song.
Trong trường hợp này, thay vì tiếp cận và xây dựng trên hạ tầng hiện có, họ lại xây dựng một mạng lưới hoàn toàn mới. Bởi vì có nhiều lĩnh vực họ có thể chiếm giữ và mạng lưới các ngân hàng nhỏ không còn đem lại nhiều lợi ích.
Tuy nhiên, tại các quốc gia đã có sự thâm nhập mạnh mẽ của hạ tầng ngân hàng, việc kết nối với hạ tầng này lại trở nên quan trọng để thúc đẩy đổi mới và đóng góp vào sự phát triển và hiệu quả của ngành ngân hàng nói chung.
Một vài ví dụ nổi bật dưới đây về đổi mới dịch vụ sẽ giúp minh họa làm thế nào để các dịch vụ thanh toán mới xây dựng và nâng cao giá trị của các hạ tầng thanh toán cơ bản.
Trong lĩnh vực chấp nhận thanh toán đối với các đơn vị kinh doanh, các công ty như Square ở Mỹ, Kopo Kopo ở Kenya và Sofort ở Châu Âu cho thấy thiết kế sản phẩm và các dịch vụ giá trị gia tăng có thể giúp các đơn vị kinh doanh chấp nhận thanh toán tiết kiệm hơn và giá trị hơn đối với các đơn vị kinh doanh nhỏ hơn hoặc đơn vị kinh doanh mới. Cả 3 trường hợp nêu trên đều lần lượt xây dựng giải pháp trên nền tảng hạ tầng cơ bản sẵn có trên thị trường của họ đối với (i) thanh toán thẻ, (ii) tiền di động/điện tử và (ii) hệ thống Giro/chuyển khoản.
Các ví dụ trong lĩnh vực thương mại điện tử cho thấy làm thế nào để các nhà bán lẻ như Apple và Ebay có thể thích nghi và cải tiến các dịch vụ thanh toán để làm cho thương mại điện tử thành công hơn, nhưng vẫn phụ thuộc vào hạ tầng ngân hàng và các tổ chức thẻ để thực hiện thanh toán thậm chí cả khi các tổ chức thẻ và thương hiệu ngân hàng không thể hiện sự liên quan một cách rõ ràng trong các giao dịch thực tế của khách hàng.
Các công ty như Braintree – gần đây được mua lại bởi PayPal cung cấp một giải pháp đồng bộ giúp các nhà cung cấp dịch vụ thương mại điện tử quản lý thông tin khách hàng và kinh doanh tốt hơn, kiểm soát gian lận, đảm bảo tuân thủ cũng như có khả năng chấp nhận một phương tiện thanh toán đặc biệt như Bitcoin.
Các nhà cung cấp dịch vụ khác cũng giúp tạo ra giá trị từ các dữ liệu thanh toán. Đó là trường hợp của Advanced Merchant Payments (AMP). Trên cơ sở dữ liệu các giao dịch POS, họ giúp xây dựng một hình ảnh đầy đủ hơn về việc kinh doanh của các doanh nghiệp và khả năng đảm bảo tín dụng để có thể giúp họ tiếp cận các khoản vay và các khoản tài chính lưu động tốt hơn hoặc hiệu quả hơn. Đây là dịch vụ giá trị gia tăng nằm ngoài dịch vụ chấp nhận thẻ nhưng lại dựa trên nền tảng từ dịch vụ chấp nhận thẻ.
Sự đổi mới các dịch vụ thanh toán có thể giúp thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của khu vực tài chính và làm cho khu vực doanh nghiệp tăng trưởng cũng như tiếp cận được các thị trường mới. Chúng ta cần khuyến khích điều này. Chúng ta – những đơn vị tham gia truyền thống – không thể tự làm mọi thứ. Chúng ta cần hỗ trợ những người tham gia mới để tiếp cận được hạ tầng tài chính bền vững. Điều này đòi hỏi đối thoại liên tục từ đó tạo điều kiện cho việc vừa cạnh tranh vừa phối kết hợp. Đó là vì lợi ích của khách hàng của chúng ta cũng như lợi ích của doanh nghiệp chúng ta trong tương lai".
* Ông Ivan Mortimer-Schutts là lãnh đạo vùng phụ trách mảng Thanh toán Bán lẻ và Mobile Banking khu vực Đông Á của Công ty tài chính Quốc tế (IFC) – thành viên của World Bank. Ông Ivan là một chuyên gia hàng đầu về phát triển các dịch vụ tài chính, có nhiều kinh nghiệm trong hoạt động kinh doanh và chính sách.
Trước khi gia nhập IFC, ông là thành viên của Ngân hàng BNP Paribas, nơi ông phụ trách chiến lược bán lẻ và mobile banking cũng như phát triển các ý tưởng mới cho những thị trường mới nổi. Ông cũng từng là cố vấn về đầu tư ngân hàng cho Ernst & Young Đức.
Tags:
(VNF) - Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một siêu đô thị biển quy mô 20 – 25 triệu dân vào năm 2050. Siêu đô thị này có thể đóng góp GDP vùng từ 700 đến 1.000 tỷ USD, trở thành "cực tăng trưởng thế kỷ" mới của châu Á, đủ sức tương tác với các trung tâm hàng đầu như Singapore, Seoul hay Tokyo.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Theo ông Nguyễn Văn Hậu - CEO NetVietTV, Chủ tịch VSBC, AI đang bùng nổ toàn cầu, nhưng tại Việt Nam, tỷ lệ người dùng AI đúng cách chưa tới 5%. Nguyên nhân không nằm ở “prompt chưa hay” mà ở chỗ chưa có tư duy hệ thống, thiếu chiến lược dữ liệu và dễ sa vào trào lưu FOMO.
(VNF) - Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một siêu đô thị biển quy mô 20 – 25 triệu dân vào năm 2050. Siêu đô thị này có thể đóng góp GDP vùng từ 700 đến 1.000 tỷ USD, trở thành "cực tăng trưởng thế kỷ" mới của châu Á, đủ sức tương tác với các trung tâm hàng đầu như Singapore, Seoul hay Tokyo.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.
