Gazprom tụt hạng: Từ công ty có lợi nhuận cao nhất thành thua lỗ nhất của Nga

Gazprom, từng là công ty có lợi nhuận cao nhất của Nga, đã bị loại khỏi danh sách 100 công ty hàng đầu năm 2024 của Forbes Russia.

“Công ty dẫn đầu năm ngoái là Gazprom đã tụt hạng khỏi danh sách với mức lỗ kỷ lục là 6,1 tỷ USD vào năm 2023”, Forbes Russia viết. Tuy nhiên, tạp chí này lưu ý rằng mức lỗ kỷ lục này “chỉ là trên giấy tờ”, vì dòng tiền của Gazprom vẫn ổn định ở mức 2,3 nghìn tỷ rúp ( 24,6 tỷ USD).

Khoản lỗ năm 2023 của Gazprom theo sau khoản lợi nhuận được báo cáo là 1,2 nghìn tỷ rúp cho năm 2022, đánh dấu mức giảm 41% so với năm trước. Sự sụt giảm này xảy ra khi Nga chuyển hướng sang châu Á sau khi châu Âu, thị trường lớn nhất của nước này, hạn chế nhập khẩu để đáp trả việc Nga "động binh" với Ukraine.

Cổ phiếu của Gazprom cũng đã giảm 6% xuống còn 154 rúp/cp chỉ trong một tuần sau khi kết quả tài chính năm 2023 được công bố.

Tuy nhiên, dòng tiền ròng từ hoạt động kinh doanh của Gazprom đã tăng 5% lên 2,3 nghìn tỷ rúp vào năm ngoái, trong khi trong nửa đầu năm 2024, công ty đã kiếm được 1,1 nghìn tỷ rúp lợi nhuận ròng.

Kể từ khi Nga đưa quân tới Ukraine vào tháng 2/2022, Gazprom đã chứng kiến ​​lượng xuất khẩu khí đốt qua đường ống sang châu Âu sụt giảm mạnh.

Điều này dẫn đến khoản lỗ ròng đầu tiên của Gazprom kể từ năm 1999 vào năm 2023. Tuy nhiên, chính phủ vẫn áp dụng thuế sản xuất khí đốt bổ sung đối với Gazprom vào năm 2022 là 50 tỷ rúp mỗi tháng trong giai đoạn 2023-2025.

Tài liệu cho biết hiện chính phủ đang có kế hoạch giảm bớt gánh nặng thuế cho Gazprom.

Theo tài liệu, thuế khai thác khoáng sản (MET) đối với sản xuất khí đốt, chủ yếu dành cho Gazprom, sẽ giảm hơn 30% vào năm tới, xuống còn hơn 1 nghìn tỷ rúp (10,76 tỷ USD).

Trong tuyên bố đưa ra cuối tháng 9, Bộ trưởng Tài chính Nga Anton Siluanov cho biết doanh thu từ ngành dầu khí sẽ chiếm 27% tổng thu ngân sách nhà nước vào năm tới. Hiện tại, ngành này đóng góp khoảng 1/3 doanh thu hàng năm của nhà nước Nga.

Đứng ở vị trí thứ 2 trong danh sách các công ty thua lỗ nhất của Forbes Russia là Tổ hợp hóa chất khí Amur (AGCC), với khoản lỗ ròng từ năm ngoái là 71,9 tỷ rúp (751 triệu USD). Tổ hợp này, đang được xây dựng tại Vùng Amur của Nga, là liên doanh giữa Sibur và Sinopec (Tập đoàn Dầu khí và Hóa chất Trung Quốc).

Việc khởi công sản xuất tại cơ sở này đã bị hoãn lại đến năm 2027 do lệnh trừng phạt của phương Tây đối với nguồn cung cấp thiết bị.

Tính đến đầu tháng 9/2024, dự án đã hoàn thành 55%. Sau khi hoàn thành, Tổ hợp hóa chất khí Amur sẽ là một trong những nhà sản xuất polyethylene và polypropylene lớn nhất thế giới. Forbes cho rằng khoản lỗ này là do các yếu tố kế toán, bao gồm khấu hao tài sản và lỗ tỷ giá hối đoái liên quan đến việc định giá lại tài sản và nợ phải trả bằng ngoại tệ.

Ozon là công ty thua lỗ thứ 3 với mức lỗ ròng là 42,7 tỷ rúp (451 triệu USD) vào năm 2023. Mặc dù vậy, mức lỗ của công ty đã giảm 27% do lợi nhuận gộp tăng và không có chi phí bất thường, theo Forbes.

Ngoài khoản đầu tư vào cơ sở hạ tầng kho bãi và chi phí thu hút khách hàng, việc trả lương cao hơn cho công nhân cũng góp phần vào mức lỗ của công ty. Đặc biệt, mức lỗ của Ozon có thể tăng trở lại vào cuối năm 2024 do Ngân hàng Trung ương tăng lãi suất chính khiến chi phí lãi vay của công ty tăng gấp đôi chỉ trong nửa đầu năm lên 21,7 tỷ rúp.

Năm công ty Nga thua lỗ nhiều nhất còn bao gồm Tập đoàn Máy bay Thống nhất (UAC), thuộc tập đoàn nhà nước Rostec (lỗ ròng 360 triệu USD) và mạng xã hội VKontakte (lỗ ròng 360 triệu USD).

Bảng xếp hạng các công ty thua lỗ nhất của Forbes Russia cũng bao gồm công ty than Mezhdurechye (lỗ ròng 340 triệu USD), Moscow Metro (lỗ ròng 320 triệu USD), Cơ quan Bảo hiểm Tiền gửi do nhà nước Nga sở hữu (lỗ ròng 310 triệu USD) và Nhà máy bia Baltika (lỗ ròng 290 triệu USD).

Đồng thời, Forbes đưa tin rằng tập đoàn RusGazDobycha đã giảm được khoản lỗ ròng. Năm 2022, con số này là 1,6 tỷ USD và năm 2023 là 320 triệu đô la.

Nhìn chung, vào năm 2023, tổng mức lỗ của các công ty Nga trong danh sách đã vượt quá 9,4 tỷ USD.