Hệ số co giãn giá của nhu cầu là gì?

Hệ số co giãn giá của nhu cầu (price elasticity of demand) là đại lượng cho biết mức phản ứng của nhu cầu đối với một mức thay đổi nhất định của giá cả

Hệ số co giãn giá của nhu cầu được tính như sau

Trong đó ε_P là hệ số co giãn giá, Q_D là lượng cầu và P là giá cả. Công thức này cũng có thể được diễn giải là mức thay đổi tính bằng phần trăm của lượng cầu [(ΔQ_D/Q_D)x100] khi có sự thay đổi bằng 1% của giá cả [(ΔP/P)x100]

Nếu 1% thay đổi trong giá cả dẫn tới sự thay đổi lớn hơn 1% trong lượng cầu, thì nhu cầu được coi là co giãn đối với giá cả (hình a)

Nếu 1% thay đổi trong giá cả dẫn tới sự thay đổi nhỏ hơn trong lượng cầu, thì nhu cầu được coi là không co giãn hay ít co giãn đối với giá cả (hình b)

Trong trường hợp cực đoan, nhu cầu có thể hoàn toàn không co giãn đối với giá cả và điều này được biểu thị bằng đường cầu thẳng đứng; hoặc nhu cầu có thể hoàn toàn co giãn đối với giá cả, nghĩa là lượng cầu có thể nhận bất cứ giá trị nào tại mức giá hiện hành và đường cầu là đường nằm ngang

Tổng doanh thu (PxQ) bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi của giá cả. Nếu nhu cầu co giãn với giá cả, sự giảm giá trên quy mô nhỏ sẽ làm lượng cầu tăng trên quy mô lớn, do đó biện pháp cắt giảm gái được dùng để tăng tổng doanh thu và biện pháp tăng giá được dùng để cắt giảm tổng doanh thu.

Ngược lại, nếu nhu cầu không co giãn với giá cả, sự giảm giá trên quy mô lớn chỉ làm lượng cầu tăng trên quy mô nhỏ. Vì vậy biện pháp cắt giảm giá được dùng để cắt giảm tổng doanh thu và biện pháp tăng giá được dùng để làm tăng tổng doanh thu.

Khi nhu cầu co giãn đơn vị (hệ số co giãn bằng 1), 1% cắt giảm giá cả làm cho lượng cầu giảm 1% và tổng doanh thu không thay đổi.

Cần lưu ý rằng hệ số co giãn giá của nhu cầu thay đổi dọc theo đường cầu. Ví dụ, mặc dù đường cầu trong hình a nhìn chung là co giãn, nhưng tại điểm X, nhu cầu co giãn lại hơn điểm Y

Khái niệm hệ số co giãn giá của nhu cầu có ý nghĩa quan trọng đối với các doanh nghiệp trong việc xác định giá sản phẩm, kể cả chiến lược phân biệt giá. Đối với chính phủ, nó quan trọng trong việc xác định mức thuế gián thu để tăng nguồn thu cho ngân sách

(Tài liệu tham khảo: Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân)