Thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào lĩnh vực hạ tầng giao thông thời gian qua theo ghi nhận của Bộ Giao thông Vận tải còn khá khiêm tốn. Các dự án FDI trong lĩnh vực này chủ yếu mới chỉ tập trung trong khu vực cảng biển và một số ít các trục đường chính kết nối với các vùng kinh tế trọng điểm. Vậy cần có giải pháp nào để “nắn" dòng FDI vào lĩnh vực này trong thời gian tới?
Theo Bộ Giao thông Vận tải, ngành đã tìm cách thu hút đầu tư nước ngoài vào các dự án giao thông theo hình thức liên doanh, đối tác công - tư (PPP) từ rất sớm. Nhiều dự án đã được nghiên cứu khá kỹ nhưng chưa thực hiện được như: cao tốc Dầu Giây - Phan Thiết theo mô hình PPP, đường Vành đai 3 Hà Nội do Tập đoàn Daewoo (Hàn Quốc) và Unico (Hoa Kỳ) đề xuất, dự án liên doanh sân bay quốc tế Nội Bài vào đầu những năm 1990. Ngoài ra, một số dự án được các tổ chức uy tín của các nước cam kết nhưng cũng chưa thực hiện, như Vành đai 3 Tp. Hồ Chí Minh đoạn Tân Vạn - Nhơn Trạch…
Trong lĩnh vực đường bộ, mặc dù thời gian gần đây có một vài nhà đầu tư nước ngoài ngỏ ý muốn mua quyền khai thác dự án như cao tốc Hà Nội – Hải Phòng hay một số dự án do Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) quản lý như Cầu Giẽ - Ninh Bình, Nội Bài - Lào Cai…, nhưng tới nay chưa có dự án nào được thực hiện.
Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Ngọc Đông cho biết, mặc dù ngành giao thông vận tải sớm ban hành các chính sách để thu hút FDI vào lĩnh vực xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông, thậm chí, đã công bố danh mục kêu gọi đầu tư nhưng đến nay vẫn chưa có nhiều dự án FDI trong lĩnh vực giao thông thành công.
“Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên. Tuy nhiên, nguyên nhân chính là do hạ tầng giao thông thường đòi hỏi nguồn vốn lớn, tính hiệu quả về mặt tài chính không cao. Chưa có hệ thống văn bản quy phạm pháp luật đầy đủ, thiếu những chính sách khuyến khích đầu tư thích đáng và tạo sự chủ động cho các nhà đầu tư”, Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông phân tích.
Cũng theo Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông, nguyên nhân sâu xa nữa dẫn đến nhà đầu tư nước ngoài chưa mặn mà với các dự án giao thông tại Việt Nam là chúng ta chưa có cơ chế chia sẻ rủi ro giữa nhà nước và nhà đầu tư theo thông lệ quốc tế, khiến nhà đầu tư hoặc các tổ chức tín dụng còn e ngại.
Về lĩnh vực hàng hải, theo Bộ Giao thông Vận tải đã có một số tập đoàn, doanh nghiệp nước ngoài bày tỏ sự quan tâm đầu tư vào lĩnh vực này nhưng chủ yếu vẫn là các lĩnh vực dịch vụ vận tải và logistics.
Tình trạng thu hút FDI vào lĩnh vực đường sắt cũng không khả quan. Dù đã có nhiều nhà đầu tư nước ngoài đặt vấn đề hợp tác với ngành đường sắt để thành lập liên doanh sản xuất đầu máy, toa xe và một số trang thiết bị đường sắt, nhưng đến nay vẫn chỉ dừng lại ở ý tưởng.
Lý giải về điều này, đại diện Tổng công ty Đường sắt Việt Nam cho biết vì thị trường lĩnh vực đường sắt còn nhỏ hẹp, khả năng xuất khẩu hạn chế, năng lực công nghiệp đường sắt trong nước còn yếu và thiếu, đặc biệt là thiếu các chính sách hỗ trợ từ Nhà nước. Thị phần vận tải đường sắt chỉ chiếm 3,57% đối với luân chuyển hành khách và 1,7% đối với luân chuyển hàng hóa do hạ tầng đường sắt quá cũ, lạc hậu và thiếu kết nối với các phương thức vận tải khác.
Riêng thu hút FDI vào lĩnh vực hàng không đặc biệt khó. Bởi xây dựng cảng hàng không sân bay yêu cầu về kỹ thuật chuyên ngành cao, số vốn lớn và là ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Vì vậy, FDI vào lĩnh vực này cũng yêu cầu những điều kiện khắt khe hơn. Một số tập đoàn như Quantas, Airoport de Paris, ANA Holding Inc chỉ quan tâm mua cổ phần hoặc là nhà đầu tư chiến lược của các doanh nghiệp trong lĩnh vực hàng không như Vietnam Airlines.
Về đường thủy, ông Hoàng Hồng Giang, Cục trưởng Cục Đường thủy Việt Nam chia sẻ, lĩnh vực này chỉ mới có một doanh nghiệp của Bỉ bày tỏ ý định đầu tư vào cảng sông tại khu vực phía Nam để phục vụ việc vận tải trung chuyển cà phê từ nơi sản xuất để kết nối cảng biển nhưng thời gian qua chưa tiến triển gì thêm.
Bộ Giao thông Vận tải cho biết, trong các lĩnh vực thu hút FDI hiệu quả của ngành giao thông vận tải trong thời gian qua phải kể tới cảng biển. Đây là lĩnh vực được các nhà đầu tư nước ngoài quan tâm nhiều nhất do có đặc thù riêng đó chính là khả năng dễ kiểm soát nguồn thu.
Cụ thể, theo ông Trần Anh, Giám đốc Ban Quản lý dự án Hàng hải (Bộ Giao thông Vận tải), sau 4 tháng kể từ khi đón chuyến tàu đầu tiên vào làm hàng (tháng 5/2018), Dự án Cảng cửa ngõ quốc tế Hải Phòng (Hợp phần B - xây dựng bến container số 1, số 2 có tổng mức đầu tư khoảng 321 triệu USD) đã bắt đầu thu hút ngày càng nhiều hãng tàu quốc tế lớn vào khai thác.
Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông đánh giá, sự tham gia đầu tư của các tập đoàn lớn trong lĩnh vực vận tải và điều hành khai thác cảng biển như Hutchison, PSA, DP World, SSA, Maersk A/S, CMA - CGM… vào các liên doanh cảng biển, đặc biệt là tại cụm cảng Cái Mép - Thị Vải, đã làm thay đổi bộ mặt cảng biển Việt Nam.
Ngoài cảng biển, một lĩnh vực khác cũng là điểm sáng trong thu hút vốn FDI của ngành giao thông vận tải trong những năm qua là logistics. Sự góp mặt của các nhà đầu tư nước ngoài đến từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Đan Mạch… trong các liên doanh logistics lớn là một trong những yếu tố then chốt giúp cải thiện Chỉ số hiệu quả dịch vụ logistics (LPI - Logistics Performance Index) của Việt Nam từ vị trí thứ 64/160 năm 2016 lên vị trí thứ 39/160 nước vào năm 2018 (khảo sát của Ngân hàng Thế giới).
Theo các chuyên gia kinh tế, FDI tham gia đầu tư trong lĩnh vực giao thông vận tải sẽ giúp giảm bớt một phần gánh nặng đầu tư công và quan trọng hơn cả là tăng tính hiệu quả quản lý, tiếp cận thị trường quốc tế và chuyển giao công nghệ.
Giai đoạn 2016 - 2020, nhu cầu vốn cho phát triển hạ tầng giao thông khoảng gần 1 triệu tỷ đồng; trong đó khoảng 60% cần được cân đối từ ngân sách (vốn ngân sách nhà nước và vốn ODA) và 40% từ nguồn vốn huy động ngoài ngân sách nhà nước.
Tuy nhiên, hiện nay nguồn vốn ngân sách nhà nước còn khó khăn, khả năng huy động thêm vốn ODA cũng hạn chế dần. Do vậy, việc tiếp tục huy động vốn đầu tư ngoài ngân sách, xã hội hóa đầu tư được coi là giải pháp chủ đạo để có thể đạt được các mục tiêu phát triển hạ tầng giao thông.
Theo Luật sư Nguyễn Cao Cường (Đoàn Luật sư Tp. Hà Nội), sẽ cần thêm những đòn bẩy chính sách để có thể khơi mở dòng vốn FDI vào các dự án hạ tầng giao thông lớn, trước mắt là dự án đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông, Sân bay quốc tế Long Thành, Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam...
Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Ngọc Đông cho rằng, để thu hút dòng vốn FDI vào ngành giao thông vận tải, Chính phủ cần tiếp tục thực hiện các giải pháp; trong đó ưu tiên hoàn thiện hơn nữa khung khổ pháp lý đầu tư theo hình thức PPP. Cụ thể, cần nghiên cứu, xây dựng trình Quốc hội ban hành Luật về đầu tư theo hình thức PPP nhằm tạo cơ sở pháp lý cao, thống nhất, đồng bộ và ổn định về chính sách, tiếp cận với quy định PPP quốc tế.
Về phía bộ chủ quản, Bộ Giao thông Vận tải đề nghị cần có sự nghiên cứu luật pháp, thông lệ quốc tế để có cơ chế chia sẻ rủi ro vốn nhà đầu tư, hấp dẫn thị trường vốn nước ngoài đối với các dự án hạ tầng giao thông. Đặc biệt, nghiên cứu xây dựng quỹ hỗ trợ của Nhà nước trong đầu tư theo hình thức PPP phù hợp với chính sách quản lý ngân sách nhà nước.
Bên cạnh đó, Bộ Giao thông Vận tải cũng kiến nghị Chính phủ đẩy mạnh hơn nữa việc cải cách hành chính, tạo thuận lợi cho hoạt động FDI tại Việt Nam nói chung và lĩnh vực giao thông vận tải nói riêng, đảm bảo công khai, minh bạch và tăng trách nhiệm giải trình của các cơ quan nhà nước đối với việc thu hút, quản lý các dự án FDI.
Tags:
(VNF) - Giá đất tại Mê Linh đang có xu hướng nhích lên, thanh khoản được cải thiện, trong bối cảnh hạ tầng dần hoàn thiện và các “ông lớn” chuẩn bị triển khai dự án. Dù vậy, theo giới chuyên môn, vẫn còn những rủi ro về pháp lý và tiến độ dự án mà các nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ lưỡng.
(VNF) - T&T Group của "bầu" Hiển muốn làm khu đô thị thể thao 1,2 tỷ USD tại Bắc Ninh, Hà Nội khởi công dự án chống ngập Nam Thăng Long, Đèo Cả triển khai cao tốc TP. HCM - Mỹ Thuận 36.000 tỷ đồng... là những tin tức đáng chú ý về bất động sản 28/11.
(VNF) - Giữa bối cảnh thị trường bất động sản cả nước còn nhiều biến động, Hải Phòng vẫn nổi lên như một điểm sáng hiếm hoi khi duy trì được thanh khoản, tiếp tục thu hút dòng vốn đầu tư và ghi nhận những chỉ số tăng trưởng kinh tế ấn tượng.
(VNF) - Bất động sản Việt Nam đang chứng kiến một cuộc dịch chuyển vĩ mô, nơi không gian sống trở thành tuyên ngôn về phong cách và giá trị cá nhân. Dẫn dắt xu hướng Branded Living đến Việt Nam, Masterise Homes khẳng định trải nghiệm và niềm tin thương hiệu đang trở thành thước đo mới, định hình cuộc đua về chất lượng và đẳng cấp trên thị trường.
(VNF) - Thị trường bất động sản dưỡng lão tại Việt Nam đang bùng nổ khi các tập đoàn lớn như Vingroup, Sun Group, Novaland đua nhau triển khai dự án đô thị hưu trí, khu nghỉ dưỡng sức khỏe và viện dưỡng lão tiêu chuẩn quốc tế. Dân số già hóa nhanh mở ra cơ hội tỷ USD, nhưng phát triển bền vững đòi hỏi chính sách, nhân lực và mô hình vận hành chuyên nghiệp.
(VNF) - Hà Nội thông qua bảng giá đất mới, cao nhất hơn 700 triệu đồng/m2 từ 2026, Hải Phòng gia hạn tiến độ siêu dự án hơn 6.000 tỷ đồng tại chợ Sắt, Khánh Hòa sắp có hơn 1.100 căn nhà ở xã hội giá dự kiến 19,5 triệu đồng/m2... là những tin tức nổi bật về thị trường bất động sản ngày 27/11.
(VNF) - TP. Hà Nội sẽ áp dụng bảng giá đất mới từ 1/1/2026, với mức cao nhất tại khu trung tâm lên hơn 700 triệu đồng/m², tăng nhẹ so với hiện hành.
(VNF) - Giữa lúc du lịch phục hồi mạnh, nhiều nhà đầu tư "đi săn" khách sạn với kỳ vọng tỷ suất lợi nhuận 7% - 7,5%/năm. Nhưng thực tế cho thấy, mức lợi suất này hấp dẫn nhưng không dễ “ăn”, bởi chỉ những dự án vận hành chuyên nghiệp, có thương hiệu và chọn đúng thị trường mới thực sự sinh lời bền vững.
(VNF) - UBND TP.HCM lên kế hoạch đấu giá 7 lô đất ở Thủ Thiêm trong năm 2026, trong đó có 3 lô đã từng đấu giá thành nhưng bỏ 'cọc'.
(VNF) - Dự thảo bảng giá đất năm 2026 của Hải Phòng đang lấy ý kiến gây nhiều tranh luận khi hàng loạt mức giá được xác định bằng công thức nội suy theo tỷ lệ cố định, thay vì dựa trên các phương pháp định giá theo nguyên tắc thị trường.
(VNF) - UBND TP. Đà Nẵng yêu cầu lực lượng chức năng tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi môi giới trái phép, “cò mồi”, thu tiền đặt chỗ, thu phí “bảo đảm trúng hồ sơ”, rao bán “suất ngoại giao” trái quy định trong nhận hồ sơ mua, bán nhà ở xã hội.
(VNF) - Hạ tầng liên tục được hoàn thiện, loạt tuyến giao thông chiến lược mở ra trục kết nối mới với trung tâm Hà Nội, Mê Linh (cũ) đang trở thành “điểm rơi” của dòng vốn tỷ USD. Liệu sự đổ bộ của các “ông lớn” bất động sản có khiến vùng đất từng được xem là vùng trũng bước vào chu kỳ chuyển mình mạnh mẽ?
(VNF) - Thanh tra nêu tồn tại liên quan đến ký quỹ, giấy phép môi trường, công khai thông tin và tình trạng cho thuê lại căn hộ tại Dự án NƠXH Lê Thánh Tông.
(VNF) - Sau nhiều năm được chấp thuận chủ trương đầu tư, dự án Tổ hợp thương mại, dịch vụ Vintraco tại xã Nghi Phong, huyện Nghi Lộc, Nghệ An (nay thuộc phường Vinh Phú) do Công ty CP Vintraco làm chủ đầu tư đến nay vẫn chưa thể khởi công xây dựng.
(VNF) - Sở Tài chính TP. Huế vừa công bố danh mục dự án sử dụng đất nhằm mời gọi nhà đầu tư đăng ký thực hiện hai dự án sân golf tại phường Phong Phú, với tổng mức đầu tư dự kiến hơn 872 tỷ đồng.
(VNF) - HĐQT Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Địa ốc No Va (HoSE: NVL) vừa phê duyệt kế hoạch dùng phần sở hữu tại Công ty cổ phần Đầu tư địa ốc No Va cùng Công ty cổ phần Đầu tư thương mại và phát triển BĐS An Phát để tăng vốn cho Công ty TNHH Ngôi nhà Mega.
(VNF) - Theo quy định, các đối tượng được ưu tiên đều sẽ được bố trí mua nhà ở xã hội cho đến khi hết. Còn các đối tượng khác không thuộc nhóm ưu tiên thì sẽ phải bốc thăm để có suất mua nhà ở xã hội.
(VNF) - Kinh Bắc đang thực hiện thủ tục pháp lý liên quan KCN Bình Giang. Dự án có quy mô 147,8 ha, tổng mức đầu tư 1.755 tỷ đồng, chuẩn bị khởi công từ quý I/2026.
(VNF) - TP. HCM khởi công hơn 300 căn nhà ở xã hội, Hà Nội sắp mở bán dự án nhà ở xã hội giá từ 14,5 triệu/m² tại Mê Linh, Tập đoàn Nam Cường bị thu hồi đất tại Hải Phòng... là những tin tức đáng chú ý về bất động sản 26/11.
(VNF) - Đồng loạt hạ tầng “khủng” về đích đưa Vũng Tàu thành điểm nóng đầu tư quý IV/2025. Trong dòng chảy đó, biệt thự Casa thuộc đô thị biển Blanca City do Sun Property phát triển xuất hiện như một “di sản sống”, không chỉ là tác phẩm kiến trúc đậm tính nghệ thuật, mà còn mang giá trị sinh lời bền vững.
(VNF) - Khu đất K200 nằm trên trục đường An Dương Vương, sát biển Quy Nhơn, được đấu giá để xây dựng khách sạn 5 sao, văn phòng cho thuê và trung tâm thương mại – dịch vụ.
(VNF) - UBND thành phố Hải Phòng mới ban hành văn bản thu hồi 2,5ha đất đã giao cho công ty Nam Cường do vi phạm pháp luật về đất đai.
(VNF) - Sau gần 5 năm nằm trên “giấy”, Khu đô thị phía Tây thị trấn Tân Kỳ, huyện Tân Kỳ (nay xã Tân Kỳ), tỉnh Nghệ An chính thức được Sở Tài chính tỉnh công bố danh mục dự án mời gọi nhà đầu tư. Dự án có tổng vốn đầu tư 925,8 tỷ đồng, triển khai trên khu đất khoảng 13 ha, sẽ được lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức đấu thầu.
(VNF) - TP. HCM giao Sở Xây dựng tăng cường kiểm tra để kịp thời chấn chỉnh, ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm đối với hoạt động của các doanh nghiệp, chủ đầu tư, sàn giao dịch bất động sản, doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản trên địa bàn.
(VNF) - Giá đất tại Mê Linh đang có xu hướng nhích lên, thanh khoản được cải thiện, trong bối cảnh hạ tầng dần hoàn thiện và các “ông lớn” chuẩn bị triển khai dự án. Dù vậy, theo giới chuyên môn, vẫn còn những rủi ro về pháp lý và tiến độ dự án mà các nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ lưỡng.
(VNF) - Dự án Khu phức hợp công nghiệp – đô thị – dịch vụ Tiên Tiến (Mường Central) do Công ty cổ phần Thương mại Dạ Hợp thực hiện, với quy mô diện tích lên tới 82ha.
