Lo cao tốc Bắc - Nam dính nạn 'sân trước sân sau', Thủ tướng yêu cầu Bộ GTVT 'nghiên cứu và xử lý'

Văn phòng Chính phủ vừa có thông báo truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc về việc lựa chọn nhà đầu tư dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông.

Văn phòng Chính phủ cho biết thời gian vừa qua báo chí phản ánh về việc lựa chọn nhà đầu tư dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông, trong đó nêu vấn đề về nạn "sân trước sân sau" và doanh nghiệp trong nước vì tư lợi mà đứng tên giúp doanh nghiệp nước ngoài đấu thầu làm cao tốc Bắc - Nam.

Về vấn đề này, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc giao Bộ GTVT nghiên cứu và xử lý.

Trước đó, báo chí dẫn lời PGS.TS Trần Đình Thiên về việc để làm tốt dự án cao tốc Bắc - Nam thì Việt Nam phải thay đổi rất nhiều về đấu thầu, về quản trị, nếu không lại rơi vào tình trạng “quân xanh quân đỏ”, chia chác với nhau, bố trí “sân trước sân sau”.

Ông Thiên đặc biệt nhấn mạnh rằng các nguyên tắc của việc hợp tác phải được thiết kế sao cho bảo đảm lợi ích hài hòa giữa các bên “nếu không sẽ gây ra những câu chuyện rất phức tạp, giống như BOT, tổn hại cả nhà đầu tư, cả người sử dụng, cả ngân sách nhà nước”.

Trong khi đó, nói về việc doanh nghiệp nội địa "câu kết" với doanh nghiệp nước ngoài, trong đó có doanh nghiệp Trung Quốc kém năng lực tham gia đấu thầu, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan cho rằng vấn đề giám sát tại dự án cao tốc Bắc - Nam nên tách ra thành nhiều khâu.

Bà Lan cũng cho rằng Nhà nước, Bộ GTVT và các đơn vị chức năng liên quan phải có trách nhiệm giám sát và yêu cầu các doanh nghiệp phải thật minh bạch, chính trực trong việc công khai các tiêu chí. Vốn ở đâu, vay của ai, điều kiện như thế nào, công nghệ thiết bị ra sao, hợp tác liên doanh với đối tác nào cần phải làm thật rõ.

"Không để xảy ra tình trạng doanh nghiệp tư nhân Việt Nam vì cái lợi riêng mà ôm nhà thầu nước ngoài vào. Nhất định Nhà nước phải cương quyết xử lý nghiêm và nếu doanh nghiệp nào cố tình vi phạm thì phải loại ra khỏi thị trường, không cho tham gia bất cứ dự án nào nữa", bà Phạm Chi Lan nói.

Liên quan đến dự án cao tốc Bắc - Nam, trả lời tại buổi họp báo quý III/2019 do Bộ GTVT tổ chức ngày 27/9, Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông khẳng định trong trường hợp không tìm kiếm được nhà đầu tư, Bộ GTVT sẽ báo cáo Chính Phủ để trình Quốc hội quyết định chuyển sang đầu tư công. Tuyệt đối Bộ GTVT sẽ không thực hiện chỉ định nhà đầu tư đối với dự án này.

Trước đó, Bộ GTVT đã quyết định hủy sơ tuyển theo hình thức đấu thầu rộng rãi quốc tế và điều chỉnh hồ sơ mời sơ tuyển phù hợp với hình thức đấu thầu rộng rãi trong nước lựa chọn nhà đầu tư thực hiện 8 dự án PPP thuộc dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam.

Theo kết quả đánh giá hồ sơ dự sơ tuyển, có 4 dự án không có nhà đầu tư vượt qua sơ tuyển, 2 dự án có duy nhất 1 nhà đầu tư vượt qua sơ tuyển, 1 dự án có từ 2 nhà đầu tư và 1 dự án có 3 nhà đầu tư vượt qua sơ tuyển.