Theo báo cáo Đổi mới sáng tạo và Đầu tư vốn tư nhân Việt Nam 2025 (NIC, VPCA, BCG), trí tuệ nhân tạo đang thâm nhập vào hầu hết các lĩnh vực, từ tài chính, y tế, giáo dục đến nông nghiệp, công nghiệp chế biến chế tạo và dịch vụ. Startup AI Việt Nam đã bắt đầu hình thành trong nhiều mảng ứng dụng, cho thấy sức hút của công nghệ này đối với hệ sinh thái đổi mới sáng tạo.
Hệ sinh thái AI Việt Nam hiện nay được cấu thành từ nhiều chủ thể: các viện nghiên cứu, trường đại học, khu vực nhà nước, tập đoàn – doanh nghiệp lớn, startup, tổ chức phi chính phủ và đối tác quốc tế. Mỗi thành tố đóng vai trò quan trọng, tạo nên một mạng lưới bổ trợ lẫn nhau, từ nghiên cứu cơ bản, phát triển ứng dụng, đến thương mại hóa sản phẩm.
Ông Phạm Hồng Quất - Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ, nhận định: “Thế giới đang trong cơn sóng AI và Việt Nam không nằm ngoài cuộc chơi”. Điều đó có nghĩa, nếu Việt Nam không nhanh chóng nắm bắt cơ hội, chúng ta có nguy cơ bị bỏ lại phía sau trong cuộc đua công nghệ toàn cầu.
Theo báo cáo Vietnam’s AI Economy (NIC, JICA, BCG, 2025), trí tuệ nhân tạo có thể tạo ra tác động kinh tế toàn cầu lên tới 5 nghìn tỷ USD vào năm 2030. Đối với Việt Nam, ước tính đến 2040, công nghệ này có thể mang lại 130 tỷ USD cho nền kinh tế. Đây là “miếng bánh” vô cùng hấp dẫn, nhưng câu hỏi đặt ra là: cơ hội nào thực sự dành cho startup Việt Nam?
Về vấn đề này, ông Quất cho rằng, chính startup mới là lực lượng nhạy bén nhất để tận dụng làn sóng này. Với lợi thế linh hoạt, sáng tạo và sẵn sàng thử nghiệm các mô hình kinh doanh mới, startup có khả năng thích ứng nhanh hơn so với doanh nghiệp lớn vốn thường mất nhiều thời gian để thay đổi. Nếu có sự hỗ trợ từ chính sách và vốn đầu tư mạo hiểm, startup Việt hoàn toàn có thể chiếm lĩnh những thị trường ngách, từ đó mở rộng sang khu vực và thế giới.
Tuy nhiên, một rào cản lớn hiện nay chính là thị trường đầu tư mạo hiểm (ĐTMH) trong nước vẫn còn non trẻ. Ông Phạm Hồng Quất phân tích, Việt Nam hiện chưa hình thành được một thị trường vốn ĐTMH đúng nghĩa, bởi quy mô nhỏ bé, manh mún và thiếu sự dẫn dắt.
Thêm vào đó, dòng vốn có nguy cơ giảm dần do một số quỹ quốc tế đã rút lui hoặc thu hẹp hoạt động. Hạn chế nữa là nước ta chưa có nhiều quỹ được vận hành theo chuẩn mực quốc tế, dẫn đến tình trạng thiếu quản lý chuyên nghiệp.
Đặc biệt, vai trò của Nhà nước và các doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực này còn vắng bóng, trong khi ở nhiều quốc gia khác, chính phủ thường là “chất xúc tác” quan trọng để khơi thông thị trường vốn mạo hiểm.
Hệ quả là các startup AI, dù có ý tưởng sáng tạo và tiềm năng phát triển, vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc tìm kiếm nguồn "vốn mồi" để phát triển từ giai đoạn khởi sự đến khi mở rộng quy mô.
Theo ông Quất, sự tham gia của Nhà nước trong đầu tư mạo hiểm AI là điều cần thiết để tạo bước đột phá. Vai trò này trước hết nhằm chia sẻ rủi ro với nhà đầu tư tư nhân, bởi AI là lĩnh vực mới, nhiều ứng dụng chưa rõ hiệu quả thương mại khiến giới đầu tư còn dè dặt. Đồng thời, sự hỗ trợ của Nhà nước có thể giúp lấp đi khoảng trống thị trường, đặc biệt trong bối cảnh hệ thống quỹ mạo hiểm trong nước còn yếu và thiếu.
Một lý do quan trọng khác là AI được coi là công nghệ chiến lược, có ý nghĩa sống còn đối với năng lực cạnh tranh quốc gia và an ninh kinh tế. Khi Nhà nước thể hiện cam kết rõ ràng, điều đó cũng góp phần thu hút thêm sự tham gia của các quỹ tư nhân và quốc tế. Bên cạnh đó, đầu tư vào AI còn giúp tạo ra nhiều việc làm mới và lan tỏa đổi mới sáng tạo đến các lĩnh vực khác. Ông Quất nhấn mạnh: “Nếu không có sự chia sẻ rủi ro và dẫn dắt từ Nhà nước, startup AI Việt Nam sẽ rất khó có cơ hội bứt phá”.
Một trong những giải pháp được đề xuất là phát triển mô hình hợp tác đa thành phần, kết hợp giữa quỹ ĐTMH quốc gia, địa phương, tư nhân và quốc tế. Trong đó, quỹ quốc gia sẽ đóng vai trò dẫn dắt, xây dựng khung pháp lý và tạo cơ chế ưu đãi; quỹ địa phương gắn liền với đặc thù phát triển của từng tỉnh, thành phố để hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp tại chỗ; quỹ tư nhân bổ sung nguồn vốn linh hoạt và phản ứng nhanh với nhu cầu thị trường; còn quỹ quốc tế sẽ mang đến dòng vốn lớn cùng kinh nghiệm quản trị và mạng lưới kết nối toàn cầu.
Nếu được triển khai đồng bộ, mô hình này không chỉ khơi thông dòng vốn cho startup AI mà còn tạo nền móng để hình thành một thị trường vốn khởi nghiệp bền vững ở Việt Nam.
Theo ông Quất, mục tiêu đặt ra là đến năm 2030, thị trường ĐTMH Việt Nam có thể đạt quy mô 3 tỷ USD. Cùng với đó, Việt Nam hướng tới việc lọt vào Top 40 GII (Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu) và Top 45 StartupBlink (bản đồ hệ sinh thái startup toàn cầu). Đây sẽ là những cột mốc khẳng định vị thế Việt Nam trên bản đồ đổi mới sáng tạo.
“Thế giới đang đi nhanh với AI, và nếu chúng ta không bắt nhịp ngay từ bây giờ, thì 10 năm nữa sẽ phải trả giá. Đầu tư cho AI hôm nay chính là gieo hạt cho nền kinh tế số ngày mai”, ông Quất kết luận.
Tags:
(VNF) - Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng cho biết các nhiệm vụ khoa học sẽ phải tạo doanh thu gấp 5 – 10 lần vốn đầu tư sau 3–5 năm, trong đó tối thiểu 30% lợi nhuận thương mại hóa thuộc về nhóm nghiên cứu trực tiếp.
(VNF) - Quỹ ETF Bitcoin của BlackRock đang trải qua tháng tồi tệ nhất kể từ khi ra mắt, trong bối cảnh giá Bitcoin ghi nhận mức giảm mạnh nhất trong hơn ba năm.
(VNF) - Dự án Khu công nghệ số tập trung Tuần Châu do Tập đoàn FPT làm nhà đầu tư có tổng vốn hơn 138 tỷ đồng, với quy mô diện tích khoảng 8,94ha.
(VNF) - Lãnh đạo Samsung cho biết đang xây dựng chiến lược mở rộng sản xuất tại Việt Nam, trong đó có tỉnh Bắc Ninh, nhất là phát triển các dự án sản xuất màn hình OLED.
(VNF) - Meta được cho là đã dừng một nghiên cứu nội bộ cho thấy người dùng ngừng sử dụng Facebook có xu hướng giảm lo âu và trầm cảm.
(VNF) - Cuộc cách mạng công nghiệp đang chuyển sang giai đoạn mới: không chỉ là robot và tự động hóa, mà đã trở thành nhà máy tự chủ (Autonomous Factory) – nơi các dây chuyền sản xuất có thể tự giám sát, tự tối ưu và phản ứng linh hoạt theo biến động thị trường. Trên bình diện toàn cầu, nhiều công ty lớn đã bắt tay xây dựng tầm nhìn này, mở ra kỷ nguyên mới cho sản xuất thông minh.
(VNF) - Với 19% thị phần, Xiaomi đã vượt Apple để vươn lên vị trí thứ hai tại thị trường smartphone Việt Nam, phản ánh sức bật mạnh mẽ của phân khúc giá rẻ và tầm trung.
(VNF) - Trong bối cảnh các đối thủ thương mại điện tử chạy đua công cụ AI để hút khách, eBay tin rằng chính “tuổi đời” lâu năm lại trở thành lợi thế của họ.
(VNF) - Với sự cạnh tranh ngày càng mạnh từ AMD cùng sức ép vốn khổng lồ, tương lai của mối quan hệ Nvidia – OpenAI sẽ còn nhiều biến động.
(VNF) - Sự cố Cloudflare không phải cá biệt mà là hồi chuông cảnh tỉnh về sự thống trị của vài nhà cung cấp lớn. Khi một "người khổng lồ" hắt hơi, cả thế giới cảm cúm.
(VNF) - Khi AI bắt đầu thay đổi cách con người mua sắm trực tuyến, một cuộc chiến của các “ông trùm” đang nhen nhóm cho tương lai của hoạt động này.
(VNF) - Từ lời tri ân trong bản cáo bạch IPO đến mối duyên đầu tư muộn, Warren Buffett giờ đây trở thành nhà đầu tư lớn của Alphabet ở giai đoạn cuối sự nghiệp.
(VNF) - Apple được cho là sẽ điều chỉnh mạnh mẽ lịch ra mắt iPhone trong năm tới, iPhone 18, iPhone 18e và iPhone Air 2 trình làng muộn.
(VNF) - Chiếc túi đựng iPhone có giá lên đến 230 USD (khoảng 6 triệu đồng), lấy cảm hứng từ concept một mảnh vải, bất ngờ cháy hàng.
(VNF) - Việt Nam đang đứng trước một ngã rẽ quan trọng với cuộc tái cấu trúc quy mô lớn hệ thống hành chính địa giới, mở ra một không gian phát triển đô thị - nông thôn hoàn toàn mới. Trong bối cảnh đó, việc ứng dụng Trí tuệ Nhân tạo (AI) được xem là yếu tố then chốt để xây dựng các đô thị thông minh và bền vững.
(VNF) - Nếu AI là “bộ não” đang học cách suy nghĩ như con người, thì máy tính lượng tử sẽ là bộ não có thể suy nghĩ ở cấp độ của vũ trụ.
(VNF) - Với tiềm năng được đánh giá có thể đạt 10 tỷ USD, kinh tế tầm thấp được kỳ vọng sẽ là không gian tăng trưởng mới của Việt Nam.
(VNF) - iPhone 17 Pro Max vẫn là một chiếc smartphone đáng kinh ngạc, nhưng Samsung đang chuẩn bị cho một cuộc phản công toàn diện với Galaxy S26 Ultra.
(VNF) - Chuyên gia an ninh mạng cảnh báo, trên thị trường tài sản số tại Việt Nam, chiêu thức lừa đảo phổ biến nhất là “rug pull” – nhà phát hành tự tạo token, bơm giá, thu hút nhà đầu tư rồi bất ngờ rút vốn, khiến giá trị tài sản sụp đổ và nhà đầu tư mất trắng.
(VNF) - Theo dữ liệu từ AppMagic, Việt Nam đang dẫn đầu khu vực châu Á - Thái Bình Dương với mức tăng 65% doanh thu từ mảng game và ứng dụng, ghi nhận tốc độ tăng trưởng nhanh nhất khu vực.
(VNF) - CT UAV hợp tác cùng SGS từ Thụy Sĩ, tập đoàn về thử nghiệm, giám định và chứng nhận triển khai tiêu chuẩn quản lý chất lượng AS9100D và ISO 9001 cho hội sở và 5 nhà máy của CT UAV.
(VNF) - Thay vì phải đến phường/xã, hiện người dân đã có thể nộp sổ đỏ trên ứng dụng VNeID để 'làm sạch' dữ liệu đất đai, chỉ bằng vài thao tác trên điện thoại.
(VNF) - Big Tech đầu tư hàng tỷ USD để kiểm soát kết nối toàn cầu, trong khi các chính phủ coi cáp biển là tài sản chiến lược, không khác gì căn cứ quân sự.
(VNF) - OpenAI vừa phải bước vào chế độ “giải cứu khủng hoảng” truyền thông sau phát ngôn gây tranh cãi dữ dội của CFO Sarah Friar.
(VNF) - Apple vẫn tiếp tục làm điều không ai tin là có thể, trên iPhone 17 Pro, việc nâng cấp từ 256GB lên 512GB có giá 200 USD.
(VNF) - Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng cho biết các nhiệm vụ khoa học sẽ phải tạo doanh thu gấp 5 – 10 lần vốn đầu tư sau 3–5 năm, trong đó tối thiểu 30% lợi nhuận thương mại hóa thuộc về nhóm nghiên cứu trực tiếp.
(VNF) - Dự án Khu phức hợp công nghiệp – đô thị – dịch vụ Tiên Tiến (Mường Central) do Công ty cổ phần Thương mại Dạ Hợp thực hiện, với quy mô diện tích lên tới 82ha.
