Nga thanh trừng loạt quan chức quốc phòng do vấn nạn tham nhũng

Cuộc chiến ở Ukraine kéo theo chi tiêu quốc phòng của Nga tăng vọt và cũng kéo theo vấn nạn tham nhũng.

Kênh truyền thông Verstka cho biết trong một phân tích được công bố vào tuần trước rằng số vụ hối lộ ở Nga đã tăng gấp rưỡi kể từ trước khi cuộc xung đột bắt đầu vào tháng 2/2022.

Theo Verstka, có 3.202 vụ hối lộ được ghi nhận tại Nga trong nửa đầu năm 2021, trong khi 4.958 vụ được ghi nhận từ tháng 1 đến tháng 6 năm nay, tức tăng khoảng 55%.

Verstka cho hay lực lượng vũ trang và tổ hợp công nghiệp quân sự ghi nhận nhiều hành vi tham nhũng nhất do thiếu minh bạch.

Một số quan chức quân sự cấp cao đã bị bắt giữ trong những tháng gần đây, bao gồm cựu Thứ trưởng Quốc phòng Timur Ivanov, người bị bắt vào ngày 23/4 vì nghi ngờ nhận hối lộ.

Ông Ivanov phụ trách giám sát các dự án xây dựng lớn liên quan đến quân sự và có quyền tiếp cận những khoản tiền khổng lồ. Những dự án đó bao gồm việc xây dựng lại một phần thành phố cảng Mariupol ở Ukraine mà Nga đã giành quyền kiểm soát.

Ông Ivanov và gia đình được cho là sở hữu nhiều bất động sản cao cấp, thường xuyên dự các bữa tiệc xa hoa, du lịch nước ngoài, thậm chí cả sau khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra.

Ông Sergei Shoigu, Bộ trưởng Quốc phòng lâu năm của Nga, cũng đột ngột bị cách chức vào tháng 5. Tổng thống Nga Putin thay thế ông bằng nhà kinh tế Andrei Belousov.

Các vụ bắt giữ nổi bật khác bao gồm vụ bắt giữ ông Vladimir Verteletsky, một viên chức Bộ Quốc phòng vào tháng 5. Ủy ban Điều tra Nga cho biết ông bị cáo buộc nhận hối lộ liên quan đến "công việc không được thực hiện" theo hợp đồng của chính phủ vào năm 2022.

Ông Vadim Shamarin, phó tổng tham mưu trưởng Bộ Tổng tham mưu Nga, cũng bị bắt giữ trong cùng tháng "vì liên quan đến vụ án gian lận bị cáo buộc", tờ báo Nga Kommersant đưa tin.

Ông Shamarin được cho là trợ lý hàng đầu của vị tướng hàng đầu của Nga, Tổng tham mưu trưởng Valery Gerasimov, và đã giữ chức phó tổng tham mưu trưởng Bộ Tổng tham mưu Nga kể từ năm 2021.

Ông Yuri Kuznetsov, người đứng đầu bộ phận nhân sự của Bộ Quốc phòng Nga, cũng đã bị bắt giữ vào tháng 5 vì tình nghi nhận hối lộ.

Ủy ban Điều tra Nga cho biết từ năm 2021 đến năm 2023, ông Kuznetsov đã nhận hối lộ từ đại diện các tổ chức thương mại khi giữ chức vụ Cục trưởng Cục 8 của Bộ Tổng tham mưu các lực lượng vũ trang Nga. Trong quá trình khám xét, các nhà điều tra đã tìm thấy hơn 100 triệu rúp tiền mặt, ngoại tệ, tiền vàng, đồng hồ và các hàng xa xỉ.

Ngoài các quan chức của Bộ Quốc phòng Nga, ngày 23/5, ông Vadim Shamarin, Giám đốc Tổng cục Truyền thông của Bộ Tổng tham mưu các lực lượng vũ trang Nga, cũng bị bắt vì tình nghi nhận hối lộ số tiền khổng lồ.

Trong khi đó, Thiếu tướng Ivan Popov, người đứng đầu Tập đoàn quân 58 của Nga, đã "bị bắt vì tình nghi gian lận", hãng thông tấn nhà nước Tass đưa tin vào ngày 21/5.

Gần đây nhất vào cuối tháng 7, ông Andrei Belkov, giám đốc Công ty Xây dựng Quân sự của Bộ Quốc phòng, đã bị cáo buộc lạm dụng quyền lực trong việc thực hiện lệnh quốc phòng của nhà nước, hãng tin Kommersant đưa tin, trích dẫn nguồn tin từ cơ quan an ninh.

Đây có thể xem là một trong những đợt thanh trừng lớn nhất trong quân đội Nga trong 25 năm trở lại đây.

"Một cuộc thanh trừng dữ dội đang diễn ra. Vẫn còn một chặng đường dài trước khi cuộc thanh trừng kết thúc”, một nguồn tin thân cận với Điện Kremlin và Bộ Quốc phòng nói với hãng tin độc lập Moscow Times của Nga vào tháng 5.

Điều này làm dấy lên câu hỏi liệu đây có phải một phần nỗ lực của Tổng thống Nga Putin nhằm siết kiểm soát Bộ Quốc phòng trong bối cảnh xung đột ở Ukraine kéo dài, hay liệu có một cuộc cạnh tranh giữa quân đội và các cơ quan an ninh Nga hoặc một kịch bản nào khác đằng sau hay không.