Ngụy biện tổng thể là gì?

Quỳnh Anh - 27/06/2018 23:22 (GMT+7)

(VNF) - Cùng VietnamFinance tìm hiểu ngụy biện tổng thể hay cạm bẫy của sự suy rộng (fallacy of composition) là gì?

VNF
Ngụy biện tổng thể hay cạm bẫy của sự suy rộng (fallacy of composition) là lỗi về logic phát sinh khi giả định rằng cái gì đúng với một cá thể hay bộ phận thì cũng đúng với toàn thể hay tổng thể của các bộ phận.

Ngụy biện tổng thể là gì?

Ngụy biện tổng thể hay cạm bẫy của sự suy rộng (fallacy of composition) là lỗi về logic phát sinh khi giả định rằng cái gì đúng với một cá thể hay bộ phận thì cũng đúng với toàn thể hay tổng thể của các bộ phận.

(Tài liệu tham khảo: Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân)

Các ví dụ trong kinh tế học

Nghịch lý của tiết kiệm là một sai lầm đáng chú ý của thành phần được mô tả bởi kinh tế Keynes. Chẳng hạn, nếu có một số người tiết kiệm nhiều hơn để đầu tư được nhiều hơn, thì điều này được coi là tốt (đúng với bộ phận). Nhưng nếu tấtc cả mọi người đều tìm cách tiết kiệm nhiều hơn, tổng chi tiêu có thể giảm, dẫn đến sự giảm sút của tổng thu nhập và tiết kiệm (không đúng với toàn thể).

Phân chia lao động trong đó năng suất tổng thể có thể tăng lên rất nhiều khi các công nhân cá nhân chuyên làm các công việc khác nhau. Một cá nhân có thể trở nên hiệu quả hơn bằng cách chuyên làm mũ nón, nhưng bằng cách thỏa mãn mong muốn của nhiều cá nhân khác cho một sản phẩm nhất định, nhân viên chuyên môn buộc các công nhân khác chuyên làm những thứ khác nhau. Điều gì là đúng cho phần này (kiếm nhiều tiền hơn bằng cách đầu tư vào các kỹ năng hoặc thiết bị để tạo ra một sản phẩm nhất định nhanh hơn) là không đúng cho toàn bộ (vì không phải ai cũng có thể tạo ra cùng một sản phẩm).

Các nhà kinh tế sử dụng thuật ngữ công ty đại diện (representative agent) để chỉ ra một điển hình nhất định (ví dụ, người tiêu dùng điển hình, hoặc công ty tiêu biểu); khi tác nhân đại diện này được chọn không cẩn thận trong một mô hình, sẽ tạo ra một kết luận sai lầm.

Trong vấn đề kẻ đi xe không trả tiền (free rider), một cá nhân có thể hưởng lợi bằng cách không trả tiền khi tiêu thụ một phần của một lợi ích công cộng; nhưng nếu có quá nhiều "tay đua tự do" như vậy, cuối cùng sẽ không có "đi xe" cho bất cứ ai.

Ý kiến (0)
Cùng chuyên mục
Cùng Đạt Phương trúng dự án 470 tỷ, 'soi' lịch sử thắng thầu của Đầu tư xây dựng Minh Tuấn

Cùng Đạt Phương trúng dự án 470 tỷ, 'soi' lịch sử thắng thầu của Đầu tư xây dựng Minh Tuấn

(VNF) - Công ty cổ Tập đoàn Đạt Phương (Hà Nội) và Tổng công ty cổ phần Đầu tư xây dựng Minh Tuấn (Thanh Hoá) là Liên danh nhà thầu duy nhất tham dự thầu gói thầu 16 thuộc Dự án Cầu vượt đường sắt Bắc - Nam và đường hai đầu cầu thuộc tuyến Đại lộ Đông Tây, TP. Thanh Hóa và trúng thầu với giá 470,148 tỷ đồng.

Trông chờ một tuần chứng khoán vượt đỉnh

Trông chờ một tuần chứng khoán vượt đỉnh

(VNF) - Còn nhiều dư địa để dòng tiền tiếp tục đẩy vào thị trường chứng khoán, đưa chỉ số VN-Index dễ dàng vượt đỉnh hơn, hay nói theo cách ví von, tàu càng nhẹ thì càng dễ vượt sóng.

TT Putin tới Trung Quốc, Triều Tiên lại phóng tên lửa

TT Putin tới Trung Quốc, Triều Tiên lại phóng tên lửa

(VNF) - Trong tuần vừa qua, vụ việc Thủ tướng Slovakia bị ám sát đã thu hút sự chú ý từ khắp nơi trên thế giới. Bên cạnh đó, chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng thống Nga Vladimir Putin tới Trung Quốc hay việc Triều Tiên phóng tên lửa cũng là những sự kiện nổi bật.

Cho vay trực tuyến: Đợi một hành lang pháp lý để bùng nổ

Cho vay trực tuyến: Đợi một hành lang pháp lý để bùng nổ

(VNF) - Cùng với xu hướng chuyển đổi số trong ngành ngân hàng, hoạt động cho vay qua nền tảng trực tuyến đang phát triển mạnh mẽ tại nhiều ngân hàng. Tuy vậy, theo ông Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội ngân hàng, hoạt động cho vay trực tuyến vẫn đang đợi một hành lang pháp lý đầy đủ hơn để có thể bùng nổ trong thời gian tới.

Quốc hội họp bầu Chủ tịch nước, chưa miễn nhiệm chức danh Bộ trưởng Công an

Quốc hội họp bầu Chủ tịch nước, chưa miễn nhiệm chức danh Bộ trưởng Công an

Sáng 19/5, Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường chủ trì họp báo về dự kiến chương trình Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV.

Lộ diện đại gia đứng sau hệ thống Quán nhậu Tự Do

Lộ diện đại gia đứng sau hệ thống Quán nhậu Tự Do

(VNF) - Mọc lên tại những vị trí đắc địa, quán nhậu Tự Do đang dần trở thành một trong những hệ thống quán nhậu lớn hàng đầu tại Hà Nội với hàng chục sơ sở lớn nhỏ.

Tỷ phú Jeff Bezos: Nỗi kinh hoàng khiến nhân viên toát mồ mỗi khi thức dậy

Tỷ phú Jeff Bezos: Nỗi kinh hoàng khiến nhân viên toát mồ mỗi khi thức dậy

(VNF) - Thời điểm những năm 90, tỷ phú Jeff Bezos từng được coi là "nỗi kinh hoàng" đối với nhân viên khi liên tục gây áp lực cho các thành viên thuộc Amazon.

Hà Nội: Căn hộ dần hạ nhiệt, hàng tỷ USD sẽ đổ sang Đông Anh xây chung cư

Hà Nội: Căn hộ dần hạ nhiệt, hàng tỷ USD sẽ đổ sang Đông Anh xây chung cư

(VNF) - Sau cơn sốt tăng giá, chung cư Hà Nội neo cao khó bán mua; Dân TP.HCM ‘ngóng’ được chuyển đổi đất đai, thoát quy hoạch treo; Sau thông báo tái khởi động, Cocobay Đà Nẵng vẫn im lìm; Hà Nội kêu gọi đầu tư 6 khu đô thị hơn 34.000 tỷ tại Đông Anh... là những thông tin được quan tâm trong tuần.

Rủi ro 380 triệu USD: Hàng triệu người Indonesia nợ nần khó kiểm soát

Rủi ro 380 triệu USD: Hàng triệu người Indonesia nợ nần khó kiểm soát

(VNF) - Các chương trình Mua trước trả sau (Buy Now, Pay Later - BNPL) ngày càng phổ phiến ở Indonesia đang khiến nợ tiêu dùng ngày càng tăng do khả năng tiếp cận dễ dàng hơn.

Ông Nguyễn Đỗ Lăng tái xuất, chủ Quán nhậu Tự Do lộ diện

Ông Nguyễn Đỗ Lăng tái xuất, chủ Quán nhậu Tự Do lộ diện

(VNF) - Ông Nguyễn Đỗ Lăng tái xuất sau lệnh bắt và khởi tố, Chủ tịch Viconship Bùi Minh Hưng bất ngờ xin từ nhiệm, ông Lê Mạnh Linh làm Phó chủ tịch HĐQT EVNFinance… là những tin tức doanh nhân đáng chú ý tuần qua.

Cảnh sắc Mã Pí Lèng

Cảnh sắc Mã Pí Lèng

(VNF) - Mã Pì Lèng là cung đường đèo hiểm trở dài khoảng 20 km đi qua 3 xã thuộc huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang. Từ lâu, nơi đây được coi là đệ nhất danh đèo của Việt Nam, là một trong "tứ đại đỉnh đèo" bên cạnh đèo Ô Quy Hồ, Khau Phạ và Pha Đin. Cùng ngắm vẻ đẹp hùng vĩ của tuyến đường đèo này qua ống kính của nhiếp ảnh gia Thanh Hải.