Khi cuộc đối đầu giữa Mỹ và Trung Quốc nóng lên trước cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo vào tuần tới ở Argentina, một số quốc gia khác, tiêu biểu là Nhật Bản đang bị kẹt ở giữa.
Thời điểm hiện tại, rủi ro lớn nhất đối với ngoại giao của Nhật Bản là Mỹ và Trung Quốc đang vượt mặt Tokyo.
Năm 1971, Tổng thống Mỹ Richard Nixon bất ngờ tuyên bố hòa giải với Bắc Kinh. Nhật Bản đã thiếu cảnh giác với tình huống này, dẫn đến sự sụp đổ của chính quyền Thủ tướng Eisaku Sato.
Trong những ngày đầu khi Tổng thống Barack Obama nhậm chức, một số chuyên gia ngoại giao cho rằng Mỹ và Trung Quốc sẽ thống trị thế giới với tư cách nhóm.
Nhật Bản hiện đang phải đối mặt với vấn đề ngược lại. Mỹ và Trung Quốc chuẩn bị bước vào thời kỳ đối đầu nghiêm trọng, một số chuyên gia cho rằng “chiến tranh lạnh mới” có thể sẽ xảy ra. Là đồng minh của Mỹ, Nhật Bản cần tìm ra biện pháp mới để giải quyết tình hình.
Trước khi cuộc đối đầu giữa Trung – Mỹ và châu Á Thái Bình Dương rơi vào tình trạng hỗn loạn chưa từng xảy ra, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence có bài diễn văn đả kích Trung Quốc vào ngày 4/10. Ông nói rằng kỷ nguyên của Trung Quốc đã “chấm dứt” và tuyên bố Mỹ sẵn sàng đứng vững trước mọi thách thức từ phía Trung Quốc.
Tại Hội nghị thượng đỉnh APEC, những căng thẳng leo thang khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence mỉa mai lẫn nhau trong các bài phát biểu.
“Sự tăng trưởng toàn cầu bị ngăn cản bởi chủ nghĩa bảo hộ và đơn phương”, ông Tập Cận Bình ẩn ý. Ông Pence thẳng thắn hơn: “Hoa Kỳ sẽ không thay đổi chiến lược cho đến khi Trung Quốc thay đổi cách thức của mình.”
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình sẽ có cuộc gặp tại Buenos Aires vào cuối tháng này. Theo ý kiến từ một quan chức Chính phủ Nhật Bản, Hội nghị thượng đỉnh cấp cao APEC có thể dẫn đến một hậu quả, “cuộc đối đầu giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc sẽ không được giải quyết dễ dàng”. Nhiều quan chức khác cùng chia sẻ quan điểm này.
Tetsuo Kotani, Giáo sư Đại học Meikai đồng thời là chuyên gia ngoại giao Mỹ cho biết: “Sự đối đầu của Mỹ với Trung Quốc có kế hoạch và nhận được sự hỗ trợ từ cả hai đảng ở Washington.”
Tsuneo Watanabe, nghiên cứu viên cao cấp tại Quỹ hòa bình Sasakawa nói rằng, ông Trump tự tin vào kỹ năng thỏa thuận của mình, nhưng có thể “rơi vào” thế thỏa hiệp với ông Tập Cận Bình nếu điều đó có lợi cho Mỹ.
Tuy nhiên, Watanabe nói thêm, nhiều nhà lãnh đạo Mỹ không ưa Trung Quốc và đang “hướng tới áp lực mạnh mẽ đối với Trung Quốc trong các lĩnh vực kinh tế và an ninh.”
Trong hoàn cảnh này, Nhật Bản đã âm thầm nghiên cứu về cách thức hợp tác với Mỹ trong việc đối phó với Trung Quốc. Các vấn đề được đưa lên bàn nghị sự bao gồm các chính sách liên quan đến truyền thông di động thế hệ thứ năm (5G).
Tokyo đăng cai tổ chức Thế vận hội mùa hè 2020, vì vậy, chính phủ Nhật Bản khuyến khích các công ty viễn thông lớn của Nhật Bản triển khai các dịch vụ 5G tốc độ cao ở tất cả các quận trong vòng hai năm tới. Hệ thống 5G sẽ tăng tốc độ truyền dữ liệu lên 100 lần.
Mối đe dọa cho kế hoạch của chính phủ Nhật Bản là làm thế nào để xây dựng các trạm chủ và cơ sở hạ tầng khác. Chính quyền Trump đã cấm các công ty Nhật Bản giao dịch với chính phủ Mỹ và các cơ quan của họ. Nguyên nhân xuất phát từ việc ký hợp đồng với các nhà sản xuất thiết bị viễn thông hàng đầu Trung Quốc Huawei Technologies và ZTE vào tháng 8 theo Đạo luật ủy quyền quốc phòng nhằm ngăn chặn rò rỉ thông tin và công nghệ quan trọng tới Trung Quốc.
Cùng với Mỹ, Úc đã quyết định cấm Huawei và ZTE thâm nhập thị trường thiết bị 5G.
Theo các quan chức Nhật Bản, trong khi chưa có lệnh cấm các hợp đồng với Huawei và ZTE, chính phủ Nhật Bản đã đưa ra một số hạn chế đối với việc hai công ty Trung Quốc gia nhập thị trường thiết bị 5G kể từ mùa hè này.
Một nhà chiến lược an ninh của chính phủ Nhật Bản cho biết: "Nhật Bản và Mỹ chia sẻ thông tin bí mật và công nghệ quân sự. Nếu thông tin rò rỉ đến các nước khác từ Nhật Bản sẽ là một vấn đề ngoại giao nghiêm trọng. Do đó, Nhật Bản có rất ít sự lựa chọn để giới thiệu một số biện pháp dựa trên quyết định của Mỹ."
Tuy nhiên, việc áp dụng các hạn chế tương tự như Mỹ và Australia của Nhật Bản không chỉ làm tăng chi phí cơ sở hạ tầng viễn thông mà còn gây ra những phản đối mạnh mẽ từ Trung Quốc.
Theo dự đoán từ các nhà phân tích, nếu cuộc đối đầu giữa Mỹ và Trung Quốc ngày càng nghiêm trọng, Mỹ sẽ kêu gọi sự hợp tác lớn hơn của Nhật Bản trong khu vực.
Nhật Bản đang tìm cách bước vào chính sách của Mỹ đối với Trung Quốc trên hai mặt trận - những hạn chế đối với việc các công ty Trung Quốc thâm nhập vào cơ sở hạ tầng viễn thông 5G và an ninh ở vùng biển châu Á. Tuy nhiên, Nhật Bản gặp khó khăn khi hợp tác với Mỹ trong vấn đề tự do thương mại với Trung Quốc.
Mỹ đã áp đặt những hạn chế đối với việc ký kết thỏa thuận thương mại tự do của Mexico và Canada với Trung Quốc thông qua Thỏa thuận Mỹ-Mexico-Canada, một hiệp định mới để thay thế Hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ.
Mỹ muốn thêm một điều khoản như vậy vào các giao dịch thương mại với Nhật Bản và Liên minh châu Âu, Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross nói với Reuters vào ngày 5/10.
Một điều khoản "chống Trung Quốc" gần như khó thực hiện đối với Nhật Bản. Bởi lẽ, Nhật Bản đang chuẩn bị kết thúc đàm phán Đối tác kinh tế toàn diện khu vực - một FTA Đông Á giữa 16 quốc gia bao gồm Trung Quốc vào cuối năm nay.
"Chúng tôi đã đàm phán RCEP trong nhiều năm và chuẩn bị ký kết ", một quan chức chính phủ Nhật Bản cho biết. "Chúng tôi khó có thể chấp nhận nếu không thể ký một FTA với Trung Quốc."
Trái ngược với quan hệ Mỹ-Trung, Nhật Bản và Trung Quốc đang tiến tới cải thiện quan hệ song phương nguội lạnh trong nhiều năm. Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã đến Trung Quốc vào ngày 25-27/10 - chuyến thăm đầu tiên của một lãnh đạo Nhật Bản trong 7 năm - và tuyên bố rằng mối quan hệ giữa hai nước sẽ thay đổi "từ cạnh tranh thành hợp tác".
Tuy nhiên, quan hệ giữa Nhật Bản và Trung Quốc đang ở mức thấp hơn nhiều so với quan hệ Mỹ-Trung.
Nhật Bản cần hợp tác với Mỹ thúc giục Trung Quốc hành động có trách nhiệm hơn, chứ không phải để mắt đến cả Mỹ và Trung Quốc. Các vấn đề mà ông Trump gặp phải ở Trung Quốc, chẳng hạn như xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ và không gian mạng, là mối quan tâm của nhiều quốc gia.
"Nhật Bản nên hành động theo một chiến lược dài hạn, biến Trung Quốc thành một quốc gia tôn trọng các quy tắc quốc tế cho sự ổn định của khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương", Watanabe nói.
Các chuyên gia lưu ý rằng Nhật Bản có thể chia sẻ nhận thức của Mỹ về Trung Quốc. Kotani thuộc Đại học Meikai cho biết: "Trong khi Mỹ coi việc tham gia chiến lược là thất bại hoàn toàn, Nhật Bản vẫn chưa đưa ra kết luận và phải đối mặt với Trung Quốc thông qua" vai trò cảnh sát tốt, cảnh sát xấu. "
Quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ là một yếu tố phức tạp cho chiến lược ngoại giao và an ninh của Nhật Bản. Triển vọng này không có nghĩa là vấn đề với các nước Đông Nam Á và Ấn Độ cũng bị phơi bày khi họ mở rộng sức mạnh quân sự và kinh tế của Trung Quốc.
Tags:
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
(VNF) - Do nhu cầu leo thang từ các cuộc xung đột ở Ukraine và Gaza cùng xu hướng gia tăng chi tiêu quốc phòng của nhiều quốc gia, doanh thu từ bán vũ khí và dịch vụ quân sự của các tập đoàn quốc phòng lớn trên thế giới đã tăng 5,9% trong năm ngoái, theo báo cáo công bố ngày 1/12 của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI).
(VNF) - Công ty bảo hiểm Asahi Mutual Life Insurance của Nhật Bản sẽ mua lại toàn bộ cổ phần của MVI Life. Thương vụ dự kiến hoàn tất vào năm 2026.
(VNF) - Doanh nghiệp cuối cùng còn trụ vững trong ngành bất động sản đang lao đao của Trung Quốc có lẽ cũng sắp gục ngã.
(VNF) - Dưới lòng siêu núi lửa cổ đại, một trữ lượng lithium trị giá hàng nghìn tỷ USD được đánh giá như “kho báu” có thể thay đổi cán cân năng lượng và chuỗi cung ứng pin toàn cầu.
(VNF) - Nga chuẩn bị phát hành trái phiếu chính phủ bằng nhân dân tệ lần đầu tiên, tạo động lực quan trọng cho chiến lược quốc tế hóa đồng tiền Trung Quốc. Quyết định này không chỉ giúp Moscow tối ưu hóa nguồn vốn nội địa mà còn góp phần mở rộng tầm ảnh hưởng toàn cầu của nhân dân tệ.
(VNF) - Tổng thống Donald Trump cho biết ông sẽ chỉ định Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) vào cuối năm nay, trong bối cảnh Nhà Trắng thúc đẩy chiến lược hạ lãi suất để củng cố tăng trưởng. Quyết định này đang được giới đầu tư theo sát, bởi nó có thể định hình đường hướng chính sách tiền tệ của Mỹ trong nhiệm kỳ mới và tác động trực tiếp tới thị trường tài chính toàn cầu.
(VNF) - Trong nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thực hiện một loạt lệnh ân xá và giảm án mang tính chất phi truyền thống, mở rộng từ những chính khách đến các doanh nhân và tỷ phú có tầm ảnh hưởng trong các lĩnh vực kinh tế mới như tiền điện tử. Gây chú ý cả về khía cạnh pháp lý lẫn tác động tài chính.
(VNF) - Ngày 30/11, cử tri Thụy Sĩ đã bác bỏ sáng kiến thu thuế thừa kế 50% đối với giới tỷ phú. Kết quả này có tác động trực tiếp tới niềm tin nhà đầu tư và môi trường kinh tế Thụy Sĩ.
(VNF) - Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) khẳng định lập trường nghiêm ngặt với tiền điện tử, nhấn mạnh kinh doanh tài sản kỹ thuật số là bất hợp pháp trong phạm vi lãnh thổ nước này. Cơ quan này cũng cảnh báo nguy cơ các stablecoin tiềm ẩn rủi ro tài chính và khả năng bị lợi dụng cho các hoạt động phi pháp như rửa tiền, huy động vốn gian lận và chuyển vốn xuyên biên giới bất hợp pháp.
(VNF) - Hoạt động sản xuất của Trung Quốc cải thiện nhưng vẫn thu hẹp trong tháng 11, kéo dài chuỗi suy giảm lên mức kỷ lục khi nền kinh tế tiếp tục đối mặt với đà giảm tốc.
(VNF) - 25 năm sau bong bóng Dot-Com, thị trường AI 2025 đứng trước nguy cơ bong bóng 10 nghìn tỷ USD. Liệu lịch sử có lặp lại?
(VNF) - Chính phủ Indonesia triển khai chiến dịch quy mô lớn nhằm đóng cửa khoảng 1.400 mỏ vàng trái phép tại Vườn quốc gia Halimun Salak. Đánh dấu một trong những chiến dịch mạnh tay nhất của quốc đảo trong nhiều năm với lĩnh vực tài nguyên khoáng sản.
(VNF) - Khi mới 16 tuổi, Zames Chew bỏ ra 23 USD (khoảng 600.000 đồng) mua một tên miền trên Internet - quyết định ngẫu hứng mà chính anh không ngờ sẽ trở thành nền tảng cho sự nghiệp sau này. 9 năm trôi qua, khoản đầu tư nhỏ ấy đã dẫn đường để chàng trai 26 tuổi xây dựng Repair.sg, doanh nghiệp sửa chữa - dọn dẹp quy mô với doanh thu khoảng 1,3 triệu USD (33 tỷ đồng) mỗi năm.
(VNF) - Thị trường toàn cầu ghi nhận nhiều biến động trước kỳ vọng Fed hạ lãi suất. Trên thị trường tiền điện tử, Bitcoin phục hồi nhẹ nhưng vẫn tiềm ẩn rủi ro, gây thiệt hại hàng tỷ USD cho TT Trump. Thế giới cũng rung chuyển sau vụ cháy chung cư nghiêm trọng ở Hong Kong, phơi bày cuộc khủng hoảng nhà ở và BĐS trầm trọng ở Trung Quốc.
(VNF) - Các hãng hàng không Trung Quốc ra thông báo sẽ hủy hơn 900 chuyến bay tới Nhật Bản trong tháng 12, do căng thẳng ngoại giao giữa hai nước. Sự kiện này gây áp lực lớn lên các sân bay tại Nhật Bản, đồng thời tác động mạnh tới du lịch và kinh tế Tokyo với thiệt hại ước tính 1,2 tỷ USD.
(VNF) - Nhà sản xuất dầu lớn nhất của Nga Rosneft ngày 28/11 cho biết lợi nhuận ròng từ tháng 1 đến tháng 9 đã giảm 70% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 277 tỷ rúp (tương đương 3,57 tỷ USD), trong bối cảnh lãi suất cao, giá dầu giảm và đồng rúp mạnh hơn.
(VNF) - Giá bạc vượt mốc lịch sử khi chạm ngưỡng 55 USD/ounce, đánh dấu một giai đoạn tăng nóng hiếm thấy trên thị trường kim loại quý. Diễn biến này vừa phản ánh tình trạng thiếu hụt nguồn cung kéo dài, vừa cho thấy dòng vốn lớn tiếp tục đổ vào thị trường, củng cố kỳ vọng bạc sẽ bước vào chu kỳ tăng giá mạnh mẽ và bền vững trong nhiều năm tới.
(VNF) - Một gia đình Canada đã mất 1,6 triệu USD Bitcoin sau khi bị một nhóm nghi phạm đột nhập, trói giữ và cưỡng ép suốt nhiều giờ. Vụ việc không chỉ thu hút sự chú ý về mức độ bạo lực mà còn phản ánh xu hướng gia tăng các tấn công nhắm vào chủ sở hữu crypto, cảnh báo rủi ro với tài sản kỹ thuật số.
(VNF) - Thụy Sĩ từ lâu đã được xem là thiên đường của giới siêu giàu, nơi 300 cư dân giàu nhất sở hữu tổng tài sản lên tới 850 tỷ franc Thụy Sĩ (tương đương hơn 1.000 tỷ USD), theo tạp chí kinh doanh Bilanz. Tuy nhiên, vào ngày 30/11 tới, cử tri nước này sẽ bỏ phiếu về một loại thuế thừa kế mới đang gây chấn động trong cộng đồng tài phiệt.
(VNF) - CEO OpenAI Sam Altman muốn dùng AI để chữa ung thư, tỷ phú Elon Musk nói robot AI sẽ xóa đói giảm nghèo, còn Trung Quốc lại đặt mục tiêu thực tế hơn: vận hành các nhà máy tốt hơn bằng AI.
(VNF) - Airbus thông báo triệu hồi khẩn cấp trên toàn cầu 6.000 máy bay dòng A320 nguy cơ lỗi phần mềm do liên quan đến bão từ khiến dữ liệu điều khiển bay bị sai lệch.
(VNF) - Indonesia được cho là đang phản đối nỗ lực của Mỹ nhằm đưa cái gọi là điều khoản “thuốc độc” vào một thỏa thuận thương mại thuế quan đang được hai bên đàm phán, hãng tin Financial Times dẫn nguồn tin am hiểu quá trình thảo luận cho hay.
(VNF) - Gần 1/4 doanh nghiệp niêm yết tại Trung Quốc báo cáo lỗ ròng trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9, ghi nhận tỷ lệ cao nhất kể từ năm 2002, trong bối cảnh công suất dư thừa và nhu cầu nội địa tiếp tục yếu ớt.
(VNF) - Cổ phiếu China Taiping Insurance Holdings từng lao dốc 8% trong phiên 27/11, khi lo ngại về khoản bảo hiểm hơn 200 triệu USD cho khu chung cư Hồng Kông – nơi xảy ra vụ hỏa hoạn khiến ít nhất 94 người thiệt mạng và gần 300 người mất tích.
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.
