Số bình quân gia quyền là gì?

Số bình quân gia quyền là gì?

Số bình quân gia quyền (weighted average) là một dạng số bình quân hay trung bình số học mà trong đó các phần tử sử dụng trong quá trình tính toán nó được gia quyền để phản ánh thực tế là không phải tất cả các phần tử đều có tầm quan trọng như nhau. Số bình quân gia quyền thường được sử dụng trong chỉ số giá để phản ánh tỷ trọng phần tram ngân sách của người tiêu dùng chi cho các mặt hàng khác nhau nhằm xác định mức tăng bình quân của giá cả.

Ví dụ, giả sử mức sống của người tiêu dùng được đại diện bời 3 hàng hóa điển hình A, B và C mà anh ta mua. Trong thời kỳ nghiên cứu, giá của 3 hàng hóa tăng lần lượt bằng 35%, 10% và 45%. Nếu người tiêu dùng chi toàn bộ thu nhập của mình để mua 3 hàng hóa theo tỷ lệ lần lượt là 20%, 50% và 30%, nhưng chúng ta bỏ qua thực tế này và tính số bình quân bằng cách cộng mức tăng giá lại với nhau, sau đó chia cho 3 (tức không gia quyền):

Kết quả cho thấy mức tăng giá bình quân là 30%. Nhưng kết quả khác đi nếu chúng ta tính số bình quân gia quyền:

35 x 20% + 10 x 50% + 45 x 30% = 25,5%

Số bình quân gia quyền là số bình quân đại diện hơn cho mức tăng giá, bởi vì không phải chỉ có mức tăng của từng giá mà cả tỷ trọng, hay quyền số, của giá cả cũng được tính đến.

(Tài liệu tham khảo: Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân)