Tái định hướng thương mại là gì?

Tái định hướng thương mại (trade diversion) là việc định hướng lại thương mại quốc tế phát sinh từ quá trình hình thành liên minh thuế quan hoặc khu vực thương mại tự do.

Các liên minh thuế quan/khu vực thương mại tự do thường đi kèm với việc hủy bỏ những trở ngại đối với thương mại, ví dụ hạn ngạch và thuế quan, giữa các nước thành viên, nhưng đồng thời cũng đi kèm với việc tạo ra hoặc tiếp tục duy trì các hàng rào buôn bán đối với các nước không phải thành viên. Điều này làm cho kim ngạch buôn bán giữa các nước thành viên tăng lên. Song một phần của sự gia tăng này gây tổn hại cho các nước không phải thành viên, tức là những nước mà giờ đây hàng nhập khẩu của họ bị thay thế bởi hàng của các nước trong liên minh thuế quan/khu vực thương mại tự do

Bởi vậy, khác với các biện pháp cắt giảm thuế quan đồng loạt, cách làm này có thể đem lại lợi ích ròng rất ít cho phúc lợi kinh tế thế giới

(Tài liệu tham khảo: Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân)

Tái định hướng thương mại là một thuật ngữ được sử dụng trong kinh tế học quốc tế, nói về sự chuyển hướng của mối quan hệ thương mại của một quốc gia sau khi quốc gia này kí kết những hiệp định kinh tế song phương hoặc gia nhập các khối kinh tế.

Một ví dụ cho tái định hướng thương mại là việc nhập khẩu thịt cừu của Anh. Trước khi gia nhập EU, hầu hết thịt cừu ở Anh được nhập khẩu từ New Zealand, nước sản xuất thịt cừu rẻ nhất thế giới. Nhưng sau khi gia nhập EU, thuế nhập khẩu chung đối với các nước ngoài khối đã làm cho việc nhập thịt cừu từ New Zealand trở nên đắt đỏ hơn so với việc nhập từ các nước thuộc EU. Từ đó Pháp lại trở thành nước cung cấp thịt cừu lớn nhất cho Anh. Thương mại đã bị tái định hướng khỏi New Zealand.