Nghịch lý của giá trị là gì?

Nghịch lý của giá trị (paradox of value) là quan điểm cho rằng giá trị (và giá cả) của hàng hóa là do sự khan hiếm tương đối, chứ không phải do sự hữu ích của nó quyết định. Nước cực kỳ hữu ích và tổng ích lợi của nó cao, nhưng do nước quá dồi dào, nên lợi ích cận biên (và giá cả) của nó thấp. Ngược lại, kim cương kém hữu ích hơn nhiều so với nước lại có giá trị cao, vì nó rất khan hiếm và lợi ích cận biên ( và giá cả ) của nó cao.

(Tài liệu tham khảo: Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân)

Nghịch lý của giá trị còn được gọi là nghịch lý nước - kim cương

Chúng ta hiểu rằng nước là rất cần thiết cho cuộc sống của chúng ta và đồ trang trí như kim cương không phải là yếu tố để duy trì cuộc sống. Nhưng nước thường có giá thị trường thấp, trong khi kim cương trang sức có giá thị trường cao.

Một lý do là, ở hầu hết các quốc gia, nước khá dồi dào so với nhu cầu trong khi kim cương lại khan hiếm so với nhu cầu.

Ích lợi cận biên của viên kim cương thường rất cao một phần vì nó được sử dụng như một vật kỷ niệm của một sự kiện quan trọng và cũng như là sự cam kết của người này với người khác.

Giá trị được sử dụng: ví dụ nước uống để thỏa mãn cơn khát của bạn
Giá trị trao đổi:  một nguồn tài nguyên có thể được bán để đổi lấy các sản phẩm khác. 
Những thay đổi về ích lợi trong nhận thức từ việc tiêu thụ hàng hóa và dịch vụ khác nhau sẽ có ảnh hưởng trực tiếp đến nhu cầu và cũng là nền tảng được sử dụng để cung cấp sản phẩm.