Thách thức của Cuba: Hơn 1 tỷ USD nợ thương mại chưa trả

Báo hiệu sự nghiêm túc của ý định này, Ủy ban tín dụng của London Club đã thuê luật sư người Mỹ Lee Buchheit của công ty luật Cleary Gottlieb để thúc đẩy công việc này.

Buchheit, người nổi tiếng trong lĩnh vực tái cơ cấu nợ quốc tế, cho hay Cuba sẽ cần phải "dọn dẹp" các món nợ trước khi các nhà đầu tư lớn xem xét đổ tiền vào nước này.

Julian Adams của Adelante Asset Management, người đứng đầu London Club, cho biết các chủ nợ mong chờ một thỏa thuận thương lượng. Tuy nhiên, nếu điều đó không xảy ra, họ có thể phải sử dụng đến tòa án. Các biện pháp mà các chủ nợ có thể theo đuổi bao gồm tịch thu tài sản và làm gián đoạn các khoản thanh toán quốc tế và thương mại của Cuba.

Adams cho biết London Club đã thảo luận về lời đề nghị "thiện chí" trên vào hồi tháng 1 vừa qua. Theo đó, Cuba đã được trao 50 ngày tính từ thời điểm ngày 5/2 để đưa ra hồi đáp.

Trong nhiều năm qua, Cuba đã "tích lũy" món nợ lên đến hàng tỷ USD. Mexico, Canada, Úc, Pháp, Ý, Nhật Bản và đặc biệt là Liên bang Xô viết cũ, tất cả đều cho chế độ của ông Castro vay hàng triệu, thậm chí là hàng tỷ USD trong những năm 70 và 80. Phần lớn trong số đó đều chưa được hoàn lại trong suốt 4 thập kỷ qua.

Khoảng 5 năm trước, chính phủ Cuba đã bắt đầu tái cấu trúc các khoản vay này và nhận được những khoản miễn nợ lớn. Theo đó, vào tháng 11/2013, Mexico đã xóa gần 70% trong số gần nửa tỷ USD nợ cho Cuba vay. Trong cùng năm đó, Nga cũng xóa 90% trong số 32 tỷ USD mà Liên bang Xô viết trước đó đã hỗ trợ Cuba trong Chiến tranh Lạnh.

Một thành tựu quan trọng là thỏa thuận của Cuba vào năm 2015 với Paris Club, một tổ chức có trụ sở tại Bộ Tài chính Pháp.

Paris Club thông báo rằng có 14 quốc gia, chủ yếu là ở châu Âu, đã đồng ý hoãn nợ lớn cho hòn đảo này. Cuba nợ các nước này khoảng 11,1 tỷ USD, bao gồm cả khoản nợ quá hạn. Số tiền này hiện chỉ còn 2,5 tỷ USD.

Reuters cho biết theo các điều khoản của thỏa thuận đó, lịch trình hoàn trả của Cuba đã được hoãn đến năm 2033, và không có khoản tiền nào phải trả trong năm đầu tiên. Thêm vào đó, nhiều quốc gia đã đồng ý giảm nợ và thậm chí còn hơn thế nữa để đổi lấy lợi nhuận tiềm năng trong tương lai.

London Club nói rằng lời đề nghị của họ cho chính phủ Cuba thậm chí còn "rộng lượng" hơn so với sự đồng ý Paris Club. Adams cho biết họ sẽ cho quốc gia này nhiều thời gian hơn trước khi Cuba thanh toán lần đầu tiên, và các chủ nợ có thể sẵn sàng giảm trừ khoản nợ đổi lấy các khoản đầu tư cổ phần trong tương lai.

Nhiều thành viên của London Club đã nắm giữ khoản nợ này trong nhiều thập kỷ. Những người này cho rằng hiện nay là thời điểm thích hợp để đi đến một thỏa thuận.

Nợ thương mại của Cuba, do các ngân hàng châu Âu phát hành trong những năm 80, đã được giao dịch ở mức 6 đến 8 cent trong 10 năm qua. Các ưu đãi như thế này hiện nay không có tiền lệ.

Việc chính phủ Cuba thực sự muốn thu hút đầu tư nước ngoài quy mô lớn hay không hiện vẫn chưa rõ ràng. Dưới thời chính quyền của ông Obama, hàng trăm công ty quốc tế, trong đó có Mỹ, đã sang Cuba tìm kiếm cơ hội nhưng số lượng thỏa thuận đạt được là rất ít; chủ yếu là các hợp đồng du lịch.