Thiếu tiền làm Vành đai 4 - TP.HCM, Bộ trưởng gợi ý tự vay tự trả, đừng trông chờ ngân sách

Sáng 5/5, tại hội nghị Hội đồng điều phối Vùng Đông Nam Bộ ở Tây Ninh do Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì, Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi đã báo cáo phương án xây dựng Vành đai 4.

Theo Chủ tịch Phan Văn Mãi, vừa qua các địa phương đã lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi.

Theo đó, thống nhất thực hiện giải phóng mặt bằng một lần theo quy hoạch được duyệt, quy mô mặt cắt ngang đầu tư giai đoạn 1 phần tuyến cao tốc đảm bảo phù hợp với quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về đường bộ cao tốc (tối thiểu bốn làn xe chạy, có làn dừng xe khẩn cấp bố trí liên tục và dải phân cách giữa hai chiều xe chạy).

Cũng qua nghiên cứu tiền khả thi, tổng chiều dài tuyến Vành đai 4 dài khoảng 206,82km, có chênh lệch so với quy hoạch (197,6km).

Dự án có tổng mức đầu tư giai đoạn 1 khoảng 127.230 tỷ đồng (phần xây dựng: 78.074 tỷ đồng; phần giải phóng mặt bằng: 49.155 tỷ đồng).

TP.HCM đã cùng Bộ GTVT, các địa phương chuẩn bị triển khai dự án và các địa phương đã hoàn thành báo cáo tiền khả thi.

Ông Mãi cho biết, trong lần làm việc với Bộ trưởng Bộ KH&ĐT, các tỉnh đề nghị vốn Trung ương hỗ trợ 50% cho phần giải phóng mặt bằng tại các tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, Bình Dương, Đồng Nai và TP.HCM; riêng Long An cần hỗ trợ 90%.

Tuy nhiên, trong điều kiện hiện nay, cân đối vốn Trung ương cũng rất khó khăn, đề nghị các địa phương rà lại, cân đối tối đa khả năng của địa phương, còn lại đề nghị vốn hỗ trợ của Trung ương cho phần giải phóng mặt bằng. 

Qua rà soát, các tỉnh đề nghị Trung ương hỗ trợ 50% phần vốn giải phóng mặt bằng cho Bà Rịa – Vũng Tàu, Bình Dương, Đồng Nai, 75% đối với Long An và TP.HCM xin tự cân đối vốn.

Trước những khó khăn về vốn, Chủ tịch Phan Văn Mãi đề nghị, chấp thuận giao TP chủ trì xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù cho Vành đai 4. Theo đó, được tích hợp các cơ chế từ Vành đai 3, Nghị quyết 106/2023 của Quốc hội để xây dựng Vành đai 4. .

Về phần vốn xin Trung ương hỗ trợ các tỉnh Bình Dương, Đồng Nai và Bà Rịa - Vũng Tàu, với 50% chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng, dự kiến khoảng 10.000 tỉ đồng và xin bố trí vốn trong giai đoạn 2021-2025.

Riêng tỉnh Long An, ngân sách Trung ương hỗ trợ 75% tổng mức vốn ngân sách tham gia dự án, khoảng 28.400 tỷ đồng và xin bố trí vốn trong giai đoạn 2021-2025 khoảng 6.700 tỷ đồng (tức 30% chi phí giải phóng mặt bằng), phần còn xin bố trí trong giai đoạn 2026-2030.

Trao đổi , Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng cho biết, kế hoạch vốn Trung ương giai đoạn 2026-2030 chưa được Quốc hội phê duyệt nên rất khó xác định.

“Đây là khoản tiền tương đối lớn, không nằm trong kế hoạch nào hiện nay và phải chờ rất lâu”, ông Dũng nói.

Bộ trưởng gợi ý: Chúng ta có khả năng tách dự án này riêng ra không, đừng đặt vào trong ngân sách chung quốc gia. Ví dụ như cho phát hành trái phiếu riêng của dự án này. Các tỉnh đi vay, sau này các tỉnh tự trả lại.

“Chúng ta mạnh dạn vay, nếu như đặt vào ngân sách Trung ương sẽ vô cùng phức tạp, gần như rất khó khả thi… Nếu muốn làm nhanh tách dự án này riêng ra, các địa phương đóng góp bao nhiêu, vay bao nhiêu, cho các cơ chế đi vay, phát hành và đề xuất trả”,  Bộ trưởng gợi ý và cho biết nếu đưa vào ngân sách Trung ương sẽ mất thời gian, khó làm được.

Về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng nhìn nhận, các cơ chế, kiến nghị của TP.HCM và địa phương đề xuất cho Vành đai 4 cũng là các cơ chế, chính sách đặc thù đã áp dụng Vành đai 3 Hà Nội, các dự án đường cao tốc quốc gia.

Trường hợp có khó khăn về ngân sách Trung ương, ông Thắng đề nghị phải có cơ chế, chính sách đột phá thu hút nguồn lực xã hội hoá. Theo ông, Vùng Đông Nam Bộ có sự quan tâm lớn của các nhà đầu tư, do đó, cần có cơ chế, chính sách linh hoạt, đa dạng để tháo gỡ nội dung này.

Theo các quyết định phê duyệt của Thủ tướng Chính phủ, tuyến đường Vành đai 4 có tổng chiều dài dài 197,6km, đi qua năm địa phương gồm: Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai, Bình Dương, TP.HCM và Long An.

Về quy mô và tiêu chuẩn kỹ thuật, đường Vành đai 4 là đường cao tốc loại A, vận tốc thiết kế 100 km/h; mặt cắt ngang 6 - 8 làn xe cao tốc, có đường song hành hai bên và các hành lang để bố trí cây xanh, các công trình hạ tầng kỹ thuật, dự trữ mở rộng.

Vành đai 4 TP.HCM là tuyến vành đai cao tốc thuộc quy hoạch mạng lưới đường bộ quốc gia, đầu tư trước năm 2030.