Thổ Nhĩ Kỳ mua S-400: Mỹ gay gắt, NATO mềm mỏng

Minh Đăng - 18/07/2019 10:30 (GMT+7)

(VNF) - Trong khi Mỹ thông báo loại Thổ Nhĩ Kỳ ra khỏi chương trình phát triển chiến đấu cơ tàng hình F-35 thì các thành viên khác của NATO cho rằng Thổ Nhĩ Kỳ là một thành viên quan trọng và không có ý định loại nước này ra khỏi liên minh.

VNF — Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan.

Nhà Trắng ngày 17/7 đã xác nhận Thổ Nhĩ Kỳ không còn cơ hội tham gia vào chương trình chế tạo máy bay tiêm kích tàng hình F-35 của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), sau khi Ankara mua hệ thống tên lửa phòng không S-400 của Nga.

Người phát ngôn Nhà Trắng Stephanie Grisham nêu rõ quyết định của Thổ Nhĩ Kỳ mua hệ thống phòng không S-400 của Nga đã khiến cho việc Ankara tiếp tục tham gia vào chương trình máy bay F-35 là bất khả thi.

Theo bà Grisham, máy bay F-35 do Mỹ chế tạo "không thể cùng tồn tại với một nền tảng thu thập thông tin tình báo, sẽ được sử dụng để tìm hiểu về những năng lực tiên tiến loại máy bay này, và điều này sẽ gây bất lợi đối với khả năng tương tác của Thổ Nhĩ Kỳ với NATO.

Quyết định trên của Mỹ được đưa ra 5 ngày sau khi Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ thông báo bắt đầu tiếp nhận các thiết bị đầu tiên của các hệ thống tên lửa phòng không S-400 của Nga.

Phản ứng trước thông tin trên, Thổ Nhĩ Kỳ đã chỉ trích động thái "không công bằng" của Mỹ.

Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ đã kêu gọi Mỹ “chấm dứt sai lầm có thể gây tổn hại không thể khắc phục đối với mối quan hệ chiến lược giữa 2 nước”. Bộ này cũng nói rằng, những cáo buộc S-400 đe dọa F-35 là vô căn cứ.

“Gợi ý của Thổ Nhĩ Kỳ về việc thành lập một lực lượng đặc nhiệm cùng với NATO về vấn đề này vẫn chưa được trả lời. Đó là dấu hiệu rõ ràng nhất về thành kiến của Mỹ và họ không sẵn sàng giải quyết vấn đề theo cách chân thành”, tuyên bố của Bộ ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ nêu rõ.

Cũng trong ngày 17/7, khi được hỏi về việc có thành viên NATO nào muốn Thổ Nhĩ Kỳ phải bị loại khỏi liên minh quân sự này vì đã mua S-400 hay không, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cho biết “Thổ Nhĩ Kỳ là một thành viên quan trọng của NATO và không đồng minh nào nêu ra vấn đề đó cả, vì chúng tôi đều nhận thấy chúng tôi phụ thuộc lẫn nhau”,

Tuy nhiên, Tổng thư ký NATO cũng nhấn mạnh rằng hệ thống của Nga sẽ không được tích hợp vào hệ thống phòng không của NATO.

Thỏa thuận mua hệ thống tên lửa S-400 trị giá 2,5 tỷ USD được giới chức Nga và Thổ Nhĩ Kỳ ký kết vào tháng 12/2017.

Trước đó, tại thời điểm cuộc nội chiến ở quốc gia láng giềng Syria có những diễn biến đe dọa an ninh khu vực biên giới phía Nam, Thổ Nhĩ Kỳ đã tính đến nhu cầu mua hệ thống phòng không “rồng lửa” Patriot hiện đại nhất nhì thế giới của Mỹ. Tuy nhiên, mức giá mà Washington đưa ra bị Ankara cho là quá đắt đỏ. Đến năm 2017, khi được Nga đề nghị cung cấp hệ thống S-400 với một mức giá được coi là hợp lý, Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ đã chấp nhận thỏa thuận này.

Các vận tải cơ Nga đã bắt đầu chuyển giao các thành phần đầu tiên của tổ hợp tên lửa phòng không S-400 cho Thổ Nhĩ Kỳ từ ngày 12/7.

Moscow cho biết 120 quả đạn tên lửa sẽ được vận chuyển bằng đường biển và các sĩ quan phòng không Thổ Nhĩ Kỳ huấn luyện tại Nga cũng sẽ về nước trong tháng tới.

Mỹ đã nhiều lần đưa ra tuyên bố rằng S-400 không tương thích với tiêu chuẩn của NATO, đe dọa sẽ trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ vì hợp đồng mua bán này.

Xem thêm >> Bị Malaysia tịch thu tiền dự án, Trung Quốc đề nghị ‘tham vấn thân thiện’

Theo Reuters