Tiền đất tăng đột biến: 'Cần có cách phân biệt đầu cơ và nhu cầu thực'
Hoàng Hùng -
30/06/2025 14:30 (GMT+7)
(VNF) - Luật Đất đai 2024 với định hướng giá đất tiệm cận thị trường giúp tăng thu ngân sách và bồi thường thỏa đáng, song cũng khiến nhiều hộ dân gặp khó khi chi phí chuyển mục đích sử dụng đất tăng đột biến.
Chị Vân Anh (TP Vinh, Nghệ An) cho biết, gia đình chị có 300m2 đất vườn sử dụng từ trước 1993, nay muốn tách thửa chia cho các con nên quyết định chuyển sang đất ở. Ngày 16/5, khi nghe thông tin tỉnh chuẩn bị áp dụng bảng giá đất mới, chị cùng mẹ lập tức nộp hồ sơ tại Bộ phận một cửa TP Vinh.
Ban đầu, hồ sơ được tiếp nhận, hẹn trả thông báo thuế ngày 6/6, nhưng sau nhiều lần hoãn, đến ngày 23/6 gia đình mới nhận được thông báo phải nộp gần 4,5 tỷ đồng tiền sử dụng đất – tương đương 15 triệu đồng/m2, cao gấp nhiều lần dự tính. Chị Vân Anh bức xúc: "Nếu tính theo bảng giá cũ, số tiền chỉ khoảng 600 triệu đồng. Trong khi giá thị trường đất này chưa tới 10 triệu đồng/m2, bán cả 300m2 cũng chỉ được 3 tỷ, không đủ để nộp thuế".
Câu chuyện của chị Vân Anh là ví dụ điển hình cho những bất cập nảy sinh khi nhiều địa phương đồng loạt điều chỉnh bảng giá đất theo hướng tăng cao, kéo theo chi phí sử dụng đất, lệ phí trước bạ,… đội lên đột biến.
Trao đổi với VietnamFinance về vấn đề này, luật sư Nguyễn Văn Đỉnh phân tích, tinh thần đổi mới của Luật Đất đai 2024 là bỏ khung giá đất và tiến tới định giá sát giá thị trường. Mục tiêu là giúp ngân sách nhà nước thu được nhiều hơn khi giao đất, cho thuê đất, đồng thời bảo đảm người dân được bồi thường thỏa đáng khi bị thu hồi đất. Tuy nhiên, chính sách này cũng gây hệ lụy là gánh nặng tài chính lớn đè lên hộ gia đình có nhu cầu thực sự.
Luật sư Nguyễn Văn Đỉnh, Chuyên gia pháp lý về bất động sản.
Đặc biệt, một vấn đề nổi cộm là tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất ở của hộ gia đình, cá nhân. "Trước đây, điểm a khoản 2 Điều 5 Nghị định 45/2014/NĐ-CP quy định nếu chuyển từ đất vườn, ao trong cùng thửa đất có nhà ở thì chỉ phải nộp 50% chênh lệch giữa giá đất ở và giá đất nông nghiệp. Nhưng hiện nay, Luật Đất đai 2024 không còn khái niệm "đất vườn, ao" mà gộp chung là "đất nông nghiệp trong cùng thửa đất có nhà ở". Nghị định 103/2024/NĐ-CP cũng không còn quy định tỷ lệ 50%, mà yêu cầu nộp 100% chênh lệch giá", luật sư cho hay.
Điều này khiến chi phí chuyển mục đích tăng gấp đôi so với trước. Cộng thêm việc bảng giá đất mới được nhiều địa phương ban hành ở mức cao, số tiền sử dụng đất người dân phải nộp đã vượt quá khả năng chi trả của nhiều hộ.
Luật sư Đỉnh cũng cho biết để khắc phục vấn đề này, Bộ Tài chính đã dự thảo bổ sung quy định chuyển tiếp khôi phục mức 50% chênh lệch cho trường hợp chuyển từ đất vườn, ao sang đất ở. Tuy vậy, giải pháp này chỉ giải quyết được phần nào. Vấn đề cốt lõi là bảng giá đất tăng đột biến vẫn chưa được điều chỉnh, khiến chi phí vẫn rất cao.
Luật sư Nguyễn Văn Đỉnh nhấn mạnh, Luật Đất đai đang lồng ghép quá nhiều mục tiêu vào công cụ giá đất, dẫn đến bất ổn trong thực thi. Khi bồi thường thu hồi đất, người dân muốn giá thật cao. Ngược lại, khi xin cấp sổ hay chuyển mục đích sử dụng, họ mong giá càng thấp càng tốt.
Ngoài ra, một thực tế khác là nhiều nhà đầu tư, đầu cơ gom đất nông nghiệp, xin chuyển mục đích rồi bán lại để kiếm lời. Nếu "nới lỏng" thu tiền sử dụng đất, nhóm này dễ trục lợi. Nhưng nếu áp dụng mức thu khắt khe với mọi đối tượng thì chính người dân có nhu cầu thực sự lại bị thiệt.
Do vậy, luật sư Nguyễn Văn Đỉnh cho rằng cơ quan quản lý cần sớm có giải pháp phân biệt rõ đối tượng sử dụng đất. Với người dân có nhu cầu ở thật sự, chính sách thu tiền sử dụng đất cần "mềm" hơn, nhằm đảm bảo sinh kế, an sinh xã hội. Ngược lại, với giới đầu cơ, cần thu đủ, sát giá thị trường để tránh thất thu ngân sách và ngăn trục lợi chính sách.
(VNF) - Hướng Hóa (Quảng Trị) tận dụng gió Lào để phát triển năng lượng tái tạo, tạo điểm nhấn du lịch giữa núi rừng Trường Sơn. Bài viết khắc họa sự chuyển mình mạnh mẽ của địa phương trong bảo đảm an ninh năng lượng, tăng thu ngân sách và nâng cao chất lượng sống cho người dân.
(VNF) - Sau gần hai thập kỷ được giao và đấu giá quyền sử dụng, lô 'đất vàng' C/D13 tại khu đô thị mới Cầu Giấy (Hà Nội) vẫn chưa được triển khai dự án như cam kết. Đất bị quây tôn bỏ hoang, xuất hiện công trình xây dựng không phép và bị sử dụng sai mục đích.
(VNF) - Khu công nghiệp Hoài Mỹ thuộc địa bàn xã Hoài Mỹ, Thị xã Hoài Nhơn với tổng diện tích khoảng 586ha gồm nhóm ngành công nghiệp sản xuất kim loại và các ngành công nghiệp phụ trợ.
(VNF) - Dự án khu đô thị lấn biển Thuận Phước tại Đà Nẵng có tổng vốn đầu tư hơn 11.500 tỷ đồng, dù đã được khởi công và cho phép huy động vốn nhưng đến nay vẫn chưa triển khai thi công thực tế.
(VNF) - Cụm công nghiệp Xuân Cao 2 được đầu tư kỳ vọng sẽ là "ngòi nổ đầu tiên" để khơi thông dòng vốn tư nhân vào khu vực còn nhiều tiềm năng nhưng chưa được khai thác này.
(VNF) - Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư dự án Khu dịch vụ du lịch có casino tại Vân Đồn (Quảng Ninh) với quy mô 244,45ha, tổng vốn tối thiểu 2 tỷ USD.
(VNF) - Trung tâm Triển lãm Việt Nam, quy mô Top 10 thế giới, lớn nhất Đông Nam Á, vừa được Tập đoàn Vingroup bàn giao cho Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch để chuẩn bị cho công tác tổ chức Triển lãm thành tựu kinh tế - xã hội kỷ niệm 80 ngày Quốc khánh, chỉ sau chưa đầy 10 tháng thi công thần tốc.
(VNF) - Kế hoạch thành lập Đặc khu kinh tế Vân Đồn đã tạo ra những tác động mạnh mẽ, đặc biệt là trên thị trường bất động sản, nhà đất nơi đây đang có dấu hiệu "ấm" lại sau một thời gian trầm lắng.
(VNF) - Sự hiện diện của Capella tại Quảng Trị được kỳ vọng sẽ tạo động lực thu hút dòng vốn đầu tư vào khu kinh tế Đông Nam – vùng kinh tế trọng điểm mới nổi của khu vực Bắc Trung Bộ.
(VNF) - Dự án Khu đô thị phía Tây đường Lý Nam Đế tại TP. Đồng Hới, có tổng vốn 780 tỷ đồng, quy mô gần 9,6 ha, bao gồm nhà ở thương mại, nhà ở xã hội và tổ hợp dịch vụ, được kỳ vọng tạo cú hích mới cho thị trường bất động sản địa phương.
(VNF) - Dự án Khu trung tâm thương mại quận Ngũ Hành Sơn triển khai tại khu đất ký hiệu A2-1, thuộc Khu dân cư Tuyên Sơn (phường Khuê Mỹ, quận Ngũ Hành Sơn), vốn đầu tư 2.000 tỷ đồng.
(VNF) - Trái ngược với xu hướng tháo chạy khỏi những “ảo ảnh đầu tư”, những nhà đầu tư lão luyện đi theo chiến lược tích sản bền vững, lựa chọn bất động sản có vị trí khan hiếm, gắn với giá trị khai thác dài hạn, đáp ứng được cả nhu cầu sống và đầu tư.
(VNF) - BĐS công nghiệp của Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội để tiếp đà tăng trưởng, giữ vai trò đầu tàu của toàn thị trường. Tiềm năng lớn khiến không ít doanh nghiệp nhà ở 'lấn sân' sang lĩnh vực này.
(VNF) - Với cộng đồng chuyên gia quốc tế đang sinh sống, pháp lý minh bạch cùng vị trí chiến lược, Flamingo Golden Hill đang trở thành điểm đến đầu tư hấp dẫn nhờ khả năng tạo dòng tiền ổn định ngay sau khi sở hữu.
(VNF) - Chiều 26/6, tại tỉnh Hòa Bình, Tập đoàn Sun Group tổ chức lễ khởi công 3 dự án trọng điểm trong lĩnh vực du lịch - nghỉ dưỡng và an sinh xã hội.
(VNF) - Trong bối cảnh giá bất động sản ngày càng leo thang và thu nhập của người trẻ vẫn còn hạn chế, việc sở hữu một căn nhà đang trở thành bài toán khó đối với nhiều người trẻ Việt Nam.
(VNF) - An Lạc Việt Land được biết đến là một trong những đơn vị tiên phong đầu tư các khu dân cư chất lượng cao ở Bình Dương. Hiện doanh nghiệp này đang có số tiền nợ thuế hơn 3 tỷ đồng.
(VNF) - Dự án Khu phức hợp Giảng Võ tọa lạc tại 15 - 17 Ngọc Khánh, phường Giảng Võ, quận Ba Đình, Hà Nội. Đây là vị trí "vàng" ngay trung tâm hành chính, kinh tế và văn hóa của thành phố.
(VNF) - Hướng Hóa (Quảng Trị) tận dụng gió Lào để phát triển năng lượng tái tạo, tạo điểm nhấn du lịch giữa núi rừng Trường Sơn. Bài viết khắc họa sự chuyển mình mạnh mẽ của địa phương trong bảo đảm an ninh năng lượng, tăng thu ngân sách và nâng cao chất lượng sống cho người dân.
(VNF) - Trong khuôn khổ Lễ hội bóng đá Việt Nam - Vương quốc Anh 2025, các huyền thoại bóng đá một thời của câu lạc bộ Manchester United (MU) đã có trận bóng giao hữu với cầu thủ Việt Nam, cùng các hoạt động giao lưu sôi động với người hâm mộ và khám phá thành phố Đà Nẵng.