Trình Quốc hội cơ chế đặc thù xây dựng điện hạt nhân Ninh Thuận
Thuỳ Dương -
14/02/2025 08:45 (GMT+7)
(VNF) - Sáng 14/2, Bộ trưởng Công Thương thừa ủy quyền Thủ tướng trình Quốc hội cơ chế, chính sách đặc thù đầu tư xây dựng dự án điện hạt nhân Ninh Thuận.
Theo tờ trình gửi Thường vụ Quốc hội cách đây 4 ngày, Chính phủ đề xuất Thủ tướng được phép giao chủ đầu tư thực hiện dự án điện hạt nhân Ninh Thuận. Việc đàm phán đối tác ký Hiệp định liên Chính phủ về hợp tác và tín dụng Nhà nước tài trợ xây nhà máy điện hạt nhân được tiến hành song song quá trình duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư, duyệt dự án.
Sau khi Quốc hội chấp thuận chủ trương (dự kiến tại kỳ họp tháng 5/2025), Chính phủ được phép chọn nhà thầu và áp dụng hình thức hợp đồng "chìa khóa trao tay" cho dự án. Nhà thầu sẽ chịu trách nhiệm toàn bộ từ lập dự án đầu tư, thiết kế, cung cấp thiết bị công nghệ, đến thi công xây dựng. Ngoài ra, hợp đồng còn bao gồm điều khoản mua bảo hiểm cho vật tư, thiết bị và cung cấp nhiên liệu hạt nhân cho lần nạp đầu tiên.
Các đại biểu Quốc hội tại hội trường Diên Hồng
Cơ quan thẩm tra - Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường cho rằng việc chỉ định gói thầu hợp đồng "chìa khóa trao tay" là hợp lý để đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án điện hạt nhân Ninh Thuận. Tuy nhiên, hình thức này có thể dẫn đến hạn chế cạnh tranh, nguy cơ lợi ích nhóm và thiếu minh bạch.
Để giảm rủi ro, Ủy ban đề nghị Chính phủ bổ sung quy trình giám sát, công khai danh sách, tiêu chí lựa chọn nhà thầu; chế tài nghiêm nếu phát hiện dấu hiệu tiêu cực trong quá trình chỉ định và thực hiện hợp đồng.
Việt Nam khởi động lại dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, dự kiến vận hành năm 2030 phục vụ phát triển kinh tế, xã hội. Trong đó, nhà máy Ninh Thuận 1 đặt tại xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam; còn nhà máy Ninh Thuận 2 ở xã Vĩnh Hải, huyện Ninh Hải.
Khi góp ý xây dựng dự thảo Luật Tổ chức Quốc hội chiều 12/3, Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Tạ Văn Hạ nhắc lại điện hạt nhân Ninh Thuận là một trong những dự án trọng điểm mà Quốc hội từng không đồng tình. "Đây là chủ trương lớn của Đảng, Chính phủ đã trình ra Quốc hội nhưng bị bác. Điều đó thể hiện được vai trò, trách nhiệm cũng như là quyền lực của Quốc hội", ông nói.
Dự án điện hạt nhân bị dừng lại dẫn đến các yêu cầu bồi thường hợp đồng từ các đối tác quốc tế. Đội ngũ cán bộ được đào tạo cho dự án không được sử dụng, chưa kể vấn đề liên quan đến đền bù giải phóng mặt bằng và chi phí cơ hội bị bỏ lỡ. Ông Hạ đặt câu hỏi liệu chủ trương của Đảng chưa phù hợp hay do Chính phủ chuẩn bị chưa kỹ cho dự án này?
Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết dự án điện hạt nhân là vấn đề được Trung ương và Quốc hội xem xét kỹ lưỡng trước khi quyết định triển khai. Tuy nhiên, sau sự cố Fukushima ở Nhật Bản và việc Đức tuyên bố dừng các dự án điện hạt nhân, cùng với chi phí thực hiện dự án lúc đó quá cao, Chính phủ đã cân nhắc lại.
"Sau khi tổng kết kỹ lưỡng và trình lên Trung ương, Trung ương đã thống nhất cao và đưa ra Quốc hội quyết định dừng dự án, chứ không phải là bác bỏ. Dừng và bác là hai khái niệm khác nhau," ông Định giải thích.
Ông cũng dẫn chứng Nghị quyết của Quốc hội khi đó đã nêu rõ việc dừng dự án. Chính phủ và Trung ương sau đó đã đưa ra nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ cho những người được đào tạo, các doanh nghiệp và người dân Ninh Thuận, bao gồm các chính sách về điện gió và điện mặt trời. Tuy nhiên, những biện pháp này cũng không thể bù đắp hết những hy sinh, mất mát của người dân đã nhường đất cho dự án.
Ông Định thừa nhận việc đầu tư rồi không sử dụng là gây thất thoát, nhưng đó là do bối cảnh và tình hình thực tế lúc bấy giờ. Hiện nay, khi thế giới đã khẳng định về an toàn điện hạt nhân và trước yêu cầu đảm bảo an ninh năng lượng, Trung ương đã bàn bạc rất kỹ và Quốc hội đồng thuận cao với việc tái khởi động dự án.
Đề xuất chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân tại Ninh Thuận được Chính phủ trình Quốc hội vào cuối 2009, với dự kiến xây dựng hai nhà máy Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2 tại huyện Thuận Nam và Ninh Hải, tổng công suất 4.000 MW. Tổng đầu tư dự kiến ban đầu 200.000 tỷ đồng.
Sau 7 năm chuẩn bị, tháng 11/2016, Quốc hội quyết định dừng dự án điện hạt nhân Ninh Thuận. Giải thích việc dừng khi đó, Chính phủ cho biết không phải do vấn đề công nghệ, an toàn mà điều kiện phát triển kinh tế vĩ mô có nhiều thay đổi. Việt Nam cũng cần nguồn vốn lớn để đầu tư cơ sở hạ tầng, các dự án trọng điểm tạo động lực cho phát triển kinh tế xã hội. Chính phủ lo ngại nợ công sẽ vượt trần nếu phải vay thêm để làm dự án này.
Ở lần khởi động lại dự án, nhà chức trách cho biết sẽ tận dụng tối đa kết quả đã thực hiện với dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2, lập cơ quan chuyên trách quản lý Nhà nước với điện hạt nhân. Theo chuyên gia, điện hạt nhân phát thải rất ít, khoảng 6 gram CO2 trên mỗi kWh, so với mức phát thải trên 1.000 gram của điện than. Điện hạt nhân có thể giúp Việt Nam thực hiện mục tiêu giảm phát thải mà vẫn đủ năng lượng phát triển kinh tế.
Cũng trong sáng nay, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Tổ chức Chính phủ sửa đổi. Buổi chiều, các đại biểu thảo luận dự thảo Nghị quyết quy định về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước; đề án bổ sung về phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 với mục tiêu tăng trưởng đạt 8% trở lên.
Cùng với đó, chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng và cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại Hà Nội, TP. HCM cũng là nội dung thảo luận buổi chiều.
(VNF) - Khu đô thị thể thao Olympic, trục đại lộ cảnh quan sông Hồng, Khu đô thị phức hợp Hạ Long Xanh... là những dự án có tổng mức đầu tư lớn nhất sẽ được khởi công vào ngày 19/12.
(VNF) - TS Nguyễn Đức Hiển - Phó Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương nhận định để đạt được con số tăng trưởng hai con số này, cơ cấu nền kinh tế buộc phải có sự chuyển dịch mạnh mẽ về chất. Khu vực công nghiệp chế biến, chế tạo cần phải đạt mức tăng trưởng gần 13% mỗi năm, trong khi khu vực dịch vụ cũng phải duy trì tốc độ tăng trưởng 12,5%.
(VNF) - Thủ tướng khẳng định mục tiêu tăng trưởng 2 con số của Việt Nam là có nền tảng, có dư địa và khả thi. Trên cơ sở đó, Chính phủ quyết tâm thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới, tăng tốc phục hồi và hướng tới mục tiêu tăng trưởng cao gắn với phát triển bền vững trong giai đoạn tới.
(VNF) - Theo Bộ Công an, vụ thâu tóm khu đất "vàng" Bến Vân Đồn có việc giao tiền hối lộ bằng hai vali, vỏ thùng rượu, quà tặng xa xỉ và lời hứa cho penthouse.
(VNF) - Công an TP. Đà Nẵng vừa triệt phá thành công chuyên án, bắt giữ nhóm đối tượng hoạt động phạm tội sử dụng công nghệ cao để lừa đảo chiếm đoạt tài sản bằng hình thức kinh doanh đa cấp tiền ảo với tính chất phức tạp, quy mô toàn quốc, số tiền chiếm đoạt hàng ngàn tỷ đồng.
(VNF) - Sáng 16/12, tiếp xúc cử tri phường Võ Cường (Bắc Ninh) sau Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình cho biết Nhà nước sẽ điều chỉnh tăng lương khu vực công từ năm 2026, trong khi chờ ban hành bảng lương mới theo chủ trương cải cách tiền lương.
(VNF) - Trong bối cảnh an ninh năng lượng trở thành thách thức chiến lược, Việt Nam cần hơn 120 tỷ USD để triển khai Quy hoạch điện VIII trong 5 năm tới, song nguồn lực trong nước chỉ có thể đáp ứng khoảng một nửa. Theo ông Đặng Huy Đông, phần thiếu hụt 60 – 70 tỷ USD buộc Việt Nam phải trông cậy vào thị trường vốn và nhà đầu tư quốc tế, đặt ra bài toán lớn về cơ chế, thị trường điện và bảo đảm nguồn điện ổn định cho mục tiêu tăng trưởng cao trong những năm tới.
(VNF) - UNDP cho rằng tăng trưởng cao sẽ khó duy trì bền vững nếu nền kinh tế vẫn vận hành chủ yếu theo mô hình tuyến tính. Trước sức ép ngày càng lớn từ cạn kiệt tài nguyên, ô nhiễm và biến đổi khí hậu, kinh tế tuần hoàn cần được thúc đẩy như một hướng đi chiến lược, giúp Việt Nam vừa giữ nhịp tăng trưởng nhanh, vừa nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực và sức chống chịu của nền kinh tế trong dài hạn.
(VNF) - Từ chỗ quen với lối sản xuất tự cung tự cấp, vật đổi vật, nhiều phụ nữ Cơ Tu ở các xã miền núi phía Tây TP. Đà Nẵng đã mạnh dạn thay đổi tư duy, học cách làm ăn, tham gia thị trường và tiếp cận kinh tế số, vươn lên thoát nghèo.
(VNF) - Hàng chục nghìn hồ sơ tại Cục An toàn thực phẩm bị “bôi trơn” gần 100 tỷ đồng, trong đó nguyên Cục trưởng Nguyễn Thanh Phong chiếm đoạt gần 44 tỷ đồng.
(VNF) - Tại phiên xét xử phúc thẩm cựu Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc Hoàng Thị Thúy Lan được Viện kiểm sát đề nghị giảm án 24-30 tháng tù về tội Nhận hối lộ (án sơ thẩm tuyên 14 năm tù).
(VNF) - Ông Nguyễn Thanh Phong, cựu Cục trưởng An toàn thực phẩm Bộ Y tế, bị cáo buộc để chuyên viên nhận tiền khi xét hồ sơ công bố sản phẩm, tổng 95 tỷ đồng.
(VNF) - Tối 15/12, tại Cung Điền kinh Hà Nội, UBND TP. Hà Nội long trọng tổ chức Lễ khai mạc Đại hội Thể dục thể thao (TDTT) Thủ đô lần thứ XI năm 2025 - sự kiện thể thao quy mô lớn nhất của Thủ đô, được tổ chức 4 năm một lần, thu hút sự quan tâm của đông đảo cán bộ, nhân dân và người yêu thể thao cả nước.
(VNF) - Liên quan vụ án tiền số AntEx thuộc hệ sinh thái của Công ty NextTech gồm có 35 doanh nghiệp, ông Nguyễn Hòa Bình (thường gọi là Shark Bình) mới bị khởi tố thêm tội trốn thuế.
(VNF) - Sau khi Thanh tra Chính phủ chỉ ra những sai phạm tại dự án trụ sở mới Bộ Ngoại giao, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu Bộ Công an đang nghiên cứu, xác minh.
(VNF) - Sau khi khởi tố, cơ quan điều tra đang phối hợp cơ quan chuyên môn giám định các sản phẩm của Mailisa còn vợ chồng chuỗi thẩm mỹ viện này cũng đã giao nộp 300 tỷ đồng khắc phục hậu quả vụ án.
(VNF) - Cựu Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc (cũ) Hoàng Thị Thúy Lan đưa ra nhiều tình tiết để xin giảm nhẹ hình phạt, trong đó 'hoàn cảnh gia đình rất khó khăn.
(VNF) - Hà Tĩnh, nơi nhiều vùng biển bãi ngang và miền núi còn đối mặt với nghèo đa chiều, các chương trình giảm nghèo đang chuyển hướng mạnh sang nâng cao dân trí, dạy nghề và hỗ trợ sinh kế thực chất. Những lớp học cộng đồng, khóa đào tạo nghề gắn với doanh nghiệp và các mô hình hỗ trợ vốn – kỹ thuật đã mở ra cơ hội mới cho phụ nữ, lao động nghèo và đồng bào vùng khó.
(VNF) - Chiều nay, chuyến bay kỹ thuật sử dụng máy bay Boeing 787 của Vietnam Airlines sẽ hạ cánh xuống sân bay Long Thành để thực hiện thử tải, đánh dấu bước kiểm tra quan trọng trước khi sân bay này chính thức đón các chuyến bay chở khách đầu tiên vào ngày 19/12.
(VNF) - Mô hình "nâng cao nhận thức - chuyển đổi thói quen - ứng dụng số” không chỉ giúp hơn 200 hộ nông dân Tây Nguyên cải thiện kỹ thuật sản xuất, tăng thu nhập và tiếp cận thị trường quốc tế, mà còn trở thành điểm sáng về trao quyền kinh tế cho phụ nữ và người dân tộc thiểu số.
(VNF) - Theo TS Lê Duy Bình, dù duy trì được ổn định vĩ mô và nhiều động lực tăng trưởng mới đã manh nha hình thành song kinh tế Việt Nam vẫn cần tăng tốc chuyển đổi mô hình, nâng cao năng suất và giá trị gia tăng để tạo nền tảng vững chắc cho mục tiêu tăng trưởng cao, bền vững trong giai đoạn tới.
(VNF) - Sau một ngày thi đấu sôi nổi, Giải bóng đá Báo chí các tỉnh thành lần thứ XI – năm 2025 đã chính thức khép lại thành công vào tối 13/12 tại sân bóng Nguyên Dương (Hà Nội). Giải đấu tiếp tục khẳng định vị thế là sân chơi thể thao truyền thống, giàu ý nghĩa dành riêng cho cộng đồng những người làm báo đang công tác tại Hà Nội và các tỉnh, thành.
(VNF) - Khu đô thị thể thao Olympic, trục đại lộ cảnh quan sông Hồng, Khu đô thị phức hợp Hạ Long Xanh... là những dự án có tổng mức đầu tư lớn nhất sẽ được khởi công vào ngày 19/12.
(VNF) - Một hộ dân có hơn 400 m2 đất mặt tiền phố Đinh Tiên Hoàng được bồi thường khoảng 400 tỷ đồng để di dời nhường đất làm Quảng trường - công viên phía đông Hồ Hoàn Kiếm.