Trung Quốc: Khi các gã khổng lồ công nghệ lần đầu đối mặt với ‘cơn gió ngược’
Hoàng Nam -
05/05/2021 07:55 (GMT+7)
Những "cơn gió ngược" về pháp lý xuất hiện nhiều từ cuối năm 2020, gã khổng lồ thương mại điện tử Alibaba của Trung Quốc là nạn nhân đầu tiên.
Ngày 10/4, Alibaba đã bị tuyên án phạt kỷ lục lên tới 2,8 tỷ USD vì buộc các tiểu thương phải chọn một trong hai nền tảng thương mại điện tử, của công ty hoặc của công ty khác, để kinh doanh, thay vì chọn cả hai. (Nguồn: The New York Times)
Theo bài phân tích đăng trên The Straits Times (Singapore), lĩnh vực công nghệ của Trung Quốc là những “người chiến thắng” trong đại dịch Covid-19 năm 2020 với doanh thu tăng mạnh nhờ sự chuyển đổi kỹ thuật số rộng rãi và giá cổ phiếu đạt tới những mức cao mới. Tuy nhiên, năm nay lại là một câu chuyện khác.
Mặc dù doanh thu của các công ty công nghệ tăng mạnh trong quý IV/2020, lĩnh vực này đang phải vật lộn với những khó khăn. Nhiều tên tuổi đầu ngành trong tháng 2/2021 đã chứng kiến lợi nhuận giảm từ 15% đến 25% so với mức đỉnh họ đạt được trước đây. Sự suy yếu của nhóm cổ phiếu công nghệ đã kéo thị trường chứng khoán Trung Quốc đi xuống.
Phần lớn áp lực mà lĩnh vực công nghệ Trung Quốc phải đối mặt bắt nguồn từ chính sách điều tiết quyết đoán của Bắc Kinh nhắm đến các “gã khổng lồ” công nghệ và ngành công nghiệp Internet rộng lớn của nước này.
Chính phủ Trung Quốc không hài lòng với ảnh hưởng không thể kiểm soát của các tập đoàn công nghệ đối với nền kinh tế số. Trong những tháng gần đây, Bắc Kinh đã đưa ra hàng loạt quy định và chế tài mới nhằm phá vỡ hoạt động độc quyền của các “ông lớn” Internet Trung Quốc. Các nhà đầu tư lo ngại rằng luật mới sẽ kìm hãm sự tăng trưởng của lĩnh vực này.
Các công ty công nghệ bị "sờ gáy"
Những “cơn gió ngược” về pháp lý bắt đầu xuất hiện nhiều từ tháng 11/2020, và đến tháng 12, tập đoàn thương mại điện tử Alibaba đã bắt đầu phải đối mặt với các cuộc điều tra về chống độc quyền. Kể từ đó, nhiều công ty Internet hàng đầu khác đã bị các cơ quan quản lý “sờ gáy”. Bắc Kinh đang tập trung vào 3 khía cạnh.
Trước hết, chính phủ Trung Quốc đặt mục tiêu cấm các thuật toán hạn chế sự cạnh tranh và phân biệt đối xử đối với người dùng các nền tảng.
Ngày 10/4, Alibaba đã bị tuyên án phạt kỷ lục lên tới 2,8 tỷ USD vì buộc các tiểu thương phải chọn một trong hai nền tảng thương mại điện tử, của công ty hoặc của công ty khác, để kinh doanh, thay vì chọn cả hai.
Những “khu vườn có tường bao quanh” trực tuyến được thiết kế để “bẫy” người dùng và tiểu thương bên trong một hệ sinh thái Internet là đặc điểm của các nền tảng hàng đầu của Trung Quốc.
Sau đó, các nhà quản lý đã cảnh báo 34 công ty hàng đầu về Internet khác liên quan đến thương mại điện tử, giao đồ ăn, công nghệ tài chính và du lịch trực tuyến khắc phục những hành vi độc quyền như định giá phân biệt đối xử và trợ cấp quá mức trong vòng 1 tháng để tránh bị phạt tương tự.
Thứ hai, các cơ quan quản lý của Trung Quốc đã phản đối mạnh mẽ sự phát triển không được giám sát của lĩnh vực tài chính Internet.
Sau khi kế hoạch phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) của công ty Ant Financial (đơn vị tài chính thuộc Alibaba) bị đình chỉ vào đầu tháng 11/2020, chính phủ Trung Quốc gần đây thông báo Ant sẽ trở thành công ty tài chính được giám sát bởi Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC, ngân hàng trung ương) với những quy định được áp dụng tương tự như với các ngân hàng thương mại.
Ant cũng được yêu cầu loại bỏ dịch vụ kinh doanh cho vay khỏi hệ thống thanh toán của mình, với đòn bẩy tài chính được giới hạn trong phạm vi khoảng 12 lần. Trong khi đó, các đợt IPO của ít nhất 2 công ty công nghệ tài chính khác cũng đã bị dừng lại khi các quy định được thắt chặt.
Nhìn chung, các quy định mới giờ đây hạn chế công ty Internet trong việc cung cấp dịch vụ tài chính, trực tiếp giải quyết tình trạng sử dụng đòn bẩy tài chính quá mức và tập trung vào những rủi ro của vấn đề cho vay.
Thứ ba, Bắc Kinh đang tìm cách giám sát việc thu thập và sử dụng không giới hạn dữ liệu người dùng. Trên thực tế, Trung Quốc đang tìm cách thiết lập một cơ chế quản lý dữ liệu, nỗ lực tạo sự cân bằng giữa sự kiểm soát mạnh mẽ hơn của chính phủ, bảo vệ quyền riêng tư cá nhân và khuyến khích một nền kinh tế số phát triển thịnh vượng, nơi dữ liệu được sử dụng như một nguồn lực then chốt cho sản xuất, cùng với đất đai, nguồn lao động và vốn.
Khi nền kinh tế Trung Quốc số hóa một cách nhanh chóng, các đạo luật mới đang được dự thảo nhằm đảm bảo các công ty công nghệ lớn bảo vệ dữ liệu người dùng và hạn chế thu thập dữ liệu quá mức.
Dữ liệu là một mảng kinh doanh lớn ở Trung Quốc, có giá trị ước tính 22,5 tỷ USD vào năm 2023, theo đánh giá của công ty nghiên cứu thị trường IDC. Việc rò rỉ dữ liệu và giao dịch ngầm thông tin cá nhân ngày càng trở thành thách thức cấp bách đối với các nhà quản lý.
Doanh nghiệp có thực sự bị ảnh hưởng?
“Luồng gió pháp lý” đang thay đổi ở Trung Quốc diễn ra trong bối cảnh các quốc gia trên thế giới cũng đang đề xuất những quy định mới nhằm kiềm chế sự chi phối của các “gã khổng lồ” Internet.
Luật công nghệ của Trung Quốc đã thu hút sự quan tâm vì đây được coi là những biện pháp mạnh tay đầu tiên của Bắc Kinh đối với ngành này.
Chiến lược điển hình thường thấy của Trung Quốc là phát triển trước rồi mới điều tiết. Điều quan trọng là Trung Quốc muốn ngăn chặn sự lạm dụng thị trường và những rủi ro mang tính hệ thống, nhưng không kiềm chế sự đổi mới sáng tạo.
Xét cho cùng, trung tâm của đối đầu Mỹ-Trung là lĩnh vực công nghệ. Bắc Kinh được cho là sẽ dựa vào các công ty công nghệ hàng đầu trong nước để dẫn đầu các ngành này trong tương lai.
Kế hoạch 5 năm lần thứ 14 giai đoạn 2021-2025 của Trung Quốc chú trọng mạnh mẽ vào việc xây dựng một đất nước “Trung Quốc số” thông qua đổi mới sáng tạo và tự lực về công nghệ.
Bởi vậy, các biện pháp kiểm soát và mệnh lệnh tái cơ cấu đều sẽ được các công ty đáp ứng. Vụ kiện chống lại Alibaba chỉ gói gọn trong vòng chưa đến 4 tháng và số tiền phạt chỉ chiếm chưa đến 4% doanh thu năm 2019 của công ty này, so với mức tối đa 10% theo luật Trung Quốc.
Điều này cho thấy các hình phạt là nhằm mục đích ngăn chặn một số hành vi nhất định, nhưng không ảnh hưởng mạnh mẽ đối với công ty. Vì vậy, trong khi áp lực pháp lý có thể xuất hiện trong một thời gian, nhưng yếu tố này không có khả năng làm tổn hại sự tăng trưởng của bất kỳ công ty hay ngành nào.
Để đem lại lợi ích lâu dài cho người tiêu dùng, các biện pháp giám sát tốt hơn sẽ giúp tạo ra một nền kinh tế số mở và cạnh tranh hơn. Trong ngắn hạn, một số công ty công nghệ Trung Quốc có thể nhận thấy tăng trưởng của họ chậm lại. Trong trung hạn, lĩnh vực công nghệ của Trung Quốc vẫn có vị thế tốt để tăng trưởng doanh thu ở mức hai con số.
Ngoài công nghệ, các phân khúc có giá trị cao và mang tính chu kỳ của Trung Quốc, như vật liệu xây dựng, dịch vụ tiêu dùng, nguyên vật liệu và ngân hàng, cũng có xu hướng được hưởng lợi từ thị trường mở cửa và sự phục hồi toàn cầu. Trung Quốc sẽ vẫn là một trong những thị trường chứng khoán được ưa thích ở châu Á.
(VNF) - Sáu người cháu của ông Goh Cheng Liang, một trong những tỷ phú giàu nhất Singapore, trở thành tỷ phú sau khi thừa kế cổ phần trong đế chế sơn Nippon Paint, trong một bước chuyển giao hiếm hoi khi tài sản được trao trực tiếp cho thế hệ thứ ba, bỏ qua thế hệ con. Sự kiện đánh dấu thay đổi đáng chú ý trong tư duy kế thừa của giới siêu giàu châu Á.
(VNF) - Ngân hàng Trung ương Ba Lan (NBP) cho biết đang xem xét bố trí lượng vàng dự trữ quốc gia theo hướng chia đều tại ba điểm lưu trữ: kho nội địa, Anh và Mỹ.
(VNF) - Đợt đóng cửa chính phủ liên bang dài nhất lịch sử Mỹ đang phủ bóng bất ổn lên toàn quốc, khiến hàng triệu người dân rơi vào tình trạng bấp bênh và làm dấy lên lo ngại nền kinh tế có thể rơi vào suy thoái.
(VNF) - Giữa thời đại tài sản công nghệ, tiền số và trí tuệ nhân tạo được xem là biểu tượng của sự giàu sang, giới tỷ phú toàn cầu đang mở ra một xu hướng đầu tư kỳ lạ nhưng đầy tiềm năng: sở hữu hóa thạch khủng long. Từ những phòng đấu giá danh tiếng tới các bảo tàng xa hoa, các mẫu xương tiền sử đang trở thành “chiến lợi phẩm” mới của tầng lớp thượng lưu, không chỉ là thú sưu tầm, mà còn là kênh lưu trữ giá trị mang tính biểu tượng.
(VNF) - Trong khi đang đào hồ bơi trong khu vườn của mình, một người đàn ông sống tại Neuville-sur-Saône, gần thành phố Lyon (Pháp), bất ngờ phát hiện số vàng trị giá lên tới 800.000 USD.
(VNF) - Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer ngày 6/11 cảnh báo rằng có thể có tới 200 tỷ USD đang bị đặt vào tình thế rủi ro khi Tòa án Tối cao Mỹ xem xét khả năng hủy bỏ các mức thuế quan do Tổng thống Donald Trump áp đặt, một phán quyết mà ông cho rằng có thể gây ra biến động lớn đối với nền kinh tế.
(VNF) - Sau gần 40 năm cống hiến trong Quốc hội Mỹ, bà Nancy Pelosi, nữ Chủ tịch Hạ viện đầu tiên trong lịch sử nước này, đã tuyên bố sẽ không tái tranh cử sau khi nhiệm kỳ hiện tại kết thúc. Ở tuổi 85, bà rời chính trường với khối tài sản ước tính lên tới 120 triệu USD.
(VNF) - Với sự xuất hiện của các stablecoin, cuộc cạnh tranh giữa đồng USD và nhân dân tệ giờ đây đã mở rộng sang “mặt trận” tiền tệ số. Câu hỏi đặt ra là, trong kỷ nguyên kỹ thuật số, đồng USD hay nhân dân tệ sẽ được sử dụng nhiều hơn?
(VNF) - Việc chính phủ Mỹ đóng cửa hiện nay không chỉ là đợt kéo dài nhất trong lịch sử nước này, mà còn có thể là đợt gây tổn thất kinh tế nghiêm trọng nhất từ trước đến nay.
(VNF) - CEO Nvidia Jensen Huang mới đây đã đưa ra cảnh báo rằng Trung Quốc có thể vượt qua Mỹ trong cuộc đua trí tuệ nhân tạo (AI), với lợi thế đến từ chi phí năng lượng thấp hơn và môi trường pháp lý ít ràng buộc hơn.
(VNF) - Ngày 5/11, ít nhất 66 người được ghi nhận đã thiệt mạng sau khi bão Kalmaegi quét qua miền Trung Philippines, gây tàn phá nghiêm trọng và tiếp tục di chuyển về phía Biển Đông.
(VNF) - Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung cùng các lệnh hạn chế xuất khẩu chip AI đã khiến Nvidia đánh mất cơ hội lớn tại thị trường Trung Quốc, nơi từng được kỳ vọng mang lại tới 50 tỷ USD doanh thu.
(VNF) - Độ tuổi trung bình của những người mua nhà lần đầu tại Mỹ đã tăng lên mức kỷ lục 40 tuổi, khi giá nhà và lãi suất thế chấp tăng vọt trong vài năm qua khiến hàng triệu người Mỹ buộc phải trì hoãn giấc mơ sở hữu nhà.
(VNF) - Giá Bitcoin đã rơi xuống mốc dưới 100.000 USD, chạm mức thấp nhất kể từ cuối tháng 6, giữa lúc thị trường tiền mã hóa đang bước vào một đợt điều chỉnh mạnh.
(VNF) - Khi Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thuế cao đối với hàng hóa Trung Quốc, các nhà nhập khẩu Mỹ buộc phải cắt giảm mạnh đơn hàng. Thế nhưng, phần còn lại của thế giới lại đang mua nhiều hàng hóa Trung Quốc hơn bao giờ hết.
(VNF) - Bắc Kinh đang tung ra các chính sách trợ giá mạnh tay nhằm giúp các tập đoàn công nghệ lớn vượt qua khó khăn về chi phí năng lượng, đồng thời khuyến khích việc sử dụng chip trí tuệ nhân tạo (AI) sản xuất trong nước. Đây được xem là một bước đi chiến lược trong cuộc đua công nghệ ngày càng leo thang với Mỹ.
(VNF) - Các doanh nghiệp, nhà lập pháp và cựu quan chức Mỹ đang đồng loạt gây sức ép lên Tòa án Tối cao, kêu gọi cơ quan này ra phán quyết chống lại việc Tổng thống Mỹ Donald Trump sử dụng quyền áp thuế khẩn cấp, trước thềm phiên điều trần được xem là có ý nghĩa bước ngoặt trong tuần này.
(VNF) - Lauren Sánchez, vợ của tỷ phú Jeff Bezos, đang khiến truyền thông thế giới xôn xao khi “đóng vai thần Cupid” cho nữ ca sĩ Katy Perry và cựu Thủ tướng Canada Justin Trudeau. Không chỉ mai mối, bà còn đề nghị cho đôi bạn mới chớm tình mượn siêu du thuyền trị giá nửa tỷ USD – Koru, cùng tàu hộ tống Abeona để tận hưởng những tuần lễ riêng tư giữa đại dương, xa khỏi ống kính của cánh săn ảnh.
(VNF) - Giới chức Trung Quốc và Anh đang nỗ lực tìm cách xử lý và hoàn trả hơn 61.000 Bitcoin bị đánh cắp, hiện có tổng giá trị lên tới 6,7 tỷ USD. Vụ việc liên quan đến Zhimin Qian, công dân Trung Quốc bị kết án còn được biết đến với tên gọi Yadi Zhang và biệt danh “Nữ hoàng Bitcoin”.
(VNF) - Tỷ phú giàu nhất thế giới Elon Musk, người sở hữu hơn 1 tỷ USD Bitcoin thông qua công ty ô tô điện Tesla của mình, một lần nữa đưa ra cảnh báo rằng nước Mỹ đang lao nhanh đến bờ vực phá sản, đúng vào thời điểm Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent bất ngờ lên tiếng ủng hộ Bitcoin.
(VNF) - Tro than ở Mỹ có thể chứa lượng đất hiếm tới 11 triệu tấn, trị giá 8,4 tỷ USD. Còn Trung Quốc gần đây cũng liên tiếp phát hiện các mỏ đất hiếm trữ lượng lớn.
(VNF) - Tuần qua, Mỹ và Trung Quốc đã có cuộc đàm phán hiệu quả tại Hàn Quốc, mở đường cho một thỏa thuận thương mại toàn diện sắp tới. Ở "mặt trận" doanh nghiệp, Nvidia làm nên lịch sử khi trở thành công ty đầu tiên trên thế giới đạt giá trị vốn hóa thị trường 5.000 tỷ USD.
(VNF) - Trong thế giới nơi giới siêu giàu định nghĩa đẳng cấp bằng kích thước, siêu du thuyền không chỉ là phương tiện di chuyển, mà là tuyên ngôn về quyền lực, vị thế và gu sống. Khi khối tài sản của các ông trùm công nghệ tăng không ngừng, những “cung điện nổi” của họ cũng ngày một đồ sộ hơn, phản chiếu cuộc đua âm thầm nhưng khốc liệt về danh tiếng.
(VNF) - Trung Quốc vừa tuyên bố chấm dứt chính sách ưu đãi thuế lâu đời đối với vàng, một động thái được dự báo sẽ làm tăng giá bán lẻ và có thể làm giảm nhu cầu tại một trong những thị trường vàng thỏi lớn nhất thế giới.
(VNF) - Một nghiên cứu mới cảnh báo số ca tử vong do ô nhiễm không khí ở Đông Nam Á có thể tăng gần 10% và gây tổn thất hơn 1.000 tỷ USD cho khu vực này vào năm 2050, nếu không có những hành động mạnh mẽ và hiệu quả hơn được thực hiện ngay từ bây giờ.
(VNF) - Sáu người cháu của ông Goh Cheng Liang, một trong những tỷ phú giàu nhất Singapore, trở thành tỷ phú sau khi thừa kế cổ phần trong đế chế sơn Nippon Paint, trong một bước chuyển giao hiếm hoi khi tài sản được trao trực tiếp cho thế hệ thứ ba, bỏ qua thế hệ con. Sự kiện đánh dấu thay đổi đáng chú ý trong tư duy kế thừa của giới siêu giàu châu Á.