Nâng cao chuỗi giá trị đất hiếm
Tháng trước, công ty đất hiếm Tài Nguyên Thịnh Hòa (Shenghe Resources) của Trung Quốc đã mua lại toàn bộ kho dự trữ tại mỏ đất hiếm đầu tiên và duy nhất đang hoạt động của Canada. Tiếp đó, công ty này tiếp tục mua 9,9% cổ phần của công ty phát triển đất hiếm Vital Metals.
Trong những năm gần đây, Shenghe đã mua cổ phần của hai công ty Úc sở hữu các mỏ đất hiếm ở Greenland và Tanzania, cũng như cổ phần của công ty sở hữu mỏ đất hiếm lớn nhất ở Mỹ. Mỏ này có tên Mountain Pass, sản xuất khoảng 15% lượng đất hiếm của thế giới.
Những thỏa thuận này đã trao cho Shenghe độc quyền mua đất hiếm cô đặc được sản xuất tại các mỏ. Các thương vụ mua lại gần đây của Shenghe là một phần trong chiến lược rộng lớn hơn của Trung Quốc nhằm nâng cao chuỗi giá trị đất hiếm.
Shenghe đã nhập khẩu đất hiếm từ các mỏ ở Mỹ và Úc và chế biến chúng tại Trung Quốc kể từ năm 2016. Từ năm 2017 đến năm 2022, Shenghe đã chi khoảng 248 tỷ USD hàng năm cho đất hiếm từ các mỏ nước ngoài – nhiều hơn nhiều so với việc mua đất hiếm trong nước.
Ông Duan Xiaolin, trợ lý giáo sư nghiên cứu toàn cầu tại Đại học Trung Quốc Hồng Kông ở Thâm Quyến, cho biết Trung Quốc đang cố gắng sử dụng tài nguyên đất hiếm một cách bền vững.
“Những nỗ lực này bao gồm các quy định về môi trường, kiểm soát sản xuất và tái cơ cấu công nghiệp để củng cố hoạt động sản xuất đất hiếm giữa các doanh nghiệp nhà nước", ông Duan cho hay.
Trong khi đó, các nước phương Tây dẫn đầu là Mỹ, Australia, Liên minh châu Âu (EU) và Canada đã tìm cách phát triển chuỗi cung ứng đất hiếm mới để ít phụ thuộc vào Trung Quốc.
Điều đó đã khiến tỷ trọng xuất khẩu đất hiếm của Trung Quốc giảm từ khoảng 90% một thập kỷ trước xuống còn khoảng 70% vào năm 2022, theo Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ.
Và với nguồn cung thiếu hụt trong nước, ngành đất hiếm Trung Quốc đã phải phụ thuộc nhiều hơn vào việc nhập khẩu các sản phẩm thượng nguồn để chế biến. Nhập khẩu đã tăng đáng kể, từ 14.274 tấn trong năm 2016 lên khoảng 10 lần khối lượng đó vào năm 2022.
Trong chuỗi cung ứng đất hiếm, sản xuất thượng nguồn liên quan đến việc khai thác các nguyên tố cũng như chiết xuất và tách oxit của chúng. Hạ nguồn chủ yếu là sản xuất nam châm vĩnh cửu, dùng cho xe điện.
Ngành công nghiệp này đã nhập khẩu 2.759 tấn oxit đất hiếm, một sản phẩm thượng nguồn, vào năm 2016 – và tăng gấp 10 lần trong nửa đầu năm 2023.
Nước này chỉ nhập khẩu 2 tấn quặng thô vào năm 2016 nhưng trong 3 năm qua đã nhập khẩu hơn 70.000 tấn mỗi năm.
“Các công ty Trung Quốc đang nhập khẩu nguyên liệu thô từ nước ngoài và tích cực tìm cách đa dạng hóa để đáp ứng nhu cầu về nguyên liệu thô của họ, trong đó Shenghe Resources là công ty tiên phong đáng chú ý trong lĩnh vực này”, ông Duan cho hay.
Khi Trung Quốc mua nhiều sản phẩm thượng nguồn hơn từ nước ngoài, xuất khẩu nam châm vĩnh cửu đất hiếm, một sản phẩm hạ nguồn có nhu cầu cao và có giá trị gia tăng cao, đã tăng gần gấp đôi từ năm 2016 đến năm 2023. Chúng được xuất khẩu sang các nước bao gồm Mỹ, Đức, Ý , Ba Lan và Việt Nam.
Châu Âu tụt hậu
Khi các nước phương Tây phát triển chuỗi cung ứng đất hiếm của riêng mình để giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc, các thương vụ mua lại như của Shenghe cho thấy Trung Quốc đang tìm cách nhập khẩu các sản phẩm thượng nguồn từ phương Tây, sau đó xuất khẩu các sản phẩm có giá trị gia tăng trở lại các nước này.
Vì vậy, trong khi Trung Quốc từng cung cấp nguyên liệu thô giá rẻ cho các quốc gia phương Tây để sản xuất các sản phẩm cao cấp cho năng lượng sạch thì giờ đây họ đang cố gắng đảo ngược dòng sản xuất đó trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Việc thăm dò và khai thác nhanh chóng các mỏ đất hiếm cũng như vị trí dẫn đầu về công nghệ tách và khai thác đã giúp Trung Quốc thống trị xuất khẩu quặng thô và các sản phẩm thượng nguồn khác.
Ông Kevin Ansdell, giáo sư khoa học địa chất tại Đại học Saskatchewan ở Canada, lưu ý rằng phương Tây đang bị tụt hậu khi nói đến khâu tinh chế trong chuỗi cung ứng đất hiếm.
“Vì vậy, nếu bạn phát triển một mỏ đất hiếm mới ở châu Âu chẳng hạn, rất có thể quặng, được xử lý ở một mức độ nhất định, sau đó sẽ phải được gửi đến Trung Quốc để tinh chế thành kim loại nguyên chất,” ông nói.
Theo Antonio Helio Castro Neto, giáo sư và nhà khoa học vật liệu tại Đại học Quốc gia Singapore, Mỹ sẽ phải mất ít nhất một thập kỷ đầu tư mạnh mẽ để bắt kịp công nghệ chế biến đất hiếm của Trung Quốc.
Trong khi đó, Trung Quốc đang tìm cách duy trì sự thống trị của mình trong chế biến hạ nguồn. Nó đã cấm xuất khẩu công nghệ được sử dụng để chế tạo nam châm vĩnh cửu đất hiếm vào tháng 12, bổ sung thêm lệnh cấm xuất khẩu các công nghệ xử lý được áp dụng kể từ năm 2020.
Lao động giá rẻ và chi phí sản xuất thấp của Trung Quốc đã thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh chóng trong bốn thập kỷ qua, nhưng gần đây nước này đang cố gắng nâng cấp ngành sản xuất. Quá trình đó đã được đẩy nhanh bởi các nước phương Tây chuyển một số chuỗi cung ứng ra khỏi Trung Quốc.
Theo Bộ Công nghiệp và Công nghệ thông tin Trung Quốc, sản lượng giá trị gia tăng của ngành sản xuất Trung Quốc đã tăng từ 16,98 nghìn tỷ nhân dân tệ năm 2012 lên 31,4 nghìn tỷ nhân dân tệ một thập kỷ sau đó.
Trung Quốc đã tiến lên chuỗi cung ứng năng lượng sạch và không chỉ đất hiếm. Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, đây cũng là nhà xử lý bốn nguồn năng lượng tái tạo khác, đồng, niken, coban và lithium lớn nhất thế giới, với hầu hết hoạt động sản xuất được thực hiện bên ngoài Trung Quốc.
Bà Wang Guoqing, giám đốc Trung tâm nghiên cứu thông tin thép Lange ở Bắc Kinh cho biết việc chuyển đổi nguyên liệu thô hoặc sản phẩm thượng nguồn thành sản phẩm có giá trị gia tăng cao mang lại lợi nhuận cao hơn và nhiều lợi ích hơn cho sự phát triển kinh tế của đất nước.
Theo báo cáo của IEA, Trung Quốc hiện thống trị việc sản xuất xe điện, ứng dụng chính của vật liệu đất hiếm, chiếm hơn một nửa tổng số đăng ký ô tô điện mới trên toàn cầu vào năm 2022.
Xem thêm >> Chứng khoán Trung Quốc bị ‘thổi bay’ hơn 6.000 tỷ USD kể từ đỉnh năm 2021
Tags:
(VNF) - Ở Trung Quốc, các cửa hàng pop-up chuyên bán các sản phẩm do Nga sản xuất đã trở nên ngày càng phổ biến. Sự gia tăng của chúng khiến một số người dân bối rối, nhiều người trên mạng xã hội Trung Quốc đặt câu hỏi tại sao những cửa hàng này dường như "mọc lên như nấm" chỉ sau một đêm.
(VNF) - Thị trường chứng khoán Mỹ đã rơi vào "chảo lửa" sau những động thái về thuế quan của Tổng thống Donald Trump.
(VNF) - 11 năm trước, khi CEO của tập đoàn khí đốt nhà nước Nga Gazprom Alexei Miller khai trương một tòa nhà theo phong cách cung điện Ý xa hoa ở trung tâm St Petersburg để làm trụ sở cho bộ phận xuất khẩu của công ty, ông đã kỳ vọng một tương lại tươi sáng với doanh số bán hàng “khủng” tại châu Âu.
(VNF) - Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thắt chặt lệnh trừng phạt đối với ngành dầu khí của Nga vào ngày 13/3 bằng cách không gia hạn lệnh miễn trừ cho phép các ngân hàng Nga truy cập vào hệ thống thanh toán của Mỹ để thực hiện các giao dịch năng lượng.
(VNF) - Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 13/3 đã không loại trừ đề xuất của Mỹ và Ukraine về lệnh ngừng bắn kéo dài một tháng, nhưng ông đã đặt ra nhiều điều kiện có khả năng sẽ trì hoãn bất kỳ lệnh ngừng bắn nào hoặc có thể khiến lệnh ngừng bắn trở nên bất khả thi.
(VNF) - Bắt đầu bằng thuế quan, nhưng cuộc chiến thương mại do Tổng thống Mỹ Donald Trump kích hoạt đang nhanh chóng leo thang vượt ra ngoài thuế nhập khẩu thành một cuộc chiến ăn miếng trả miếng rộng lớn hơn.
(VNF) - Liên minh châu Âu đã phản ứng mạnh mẽ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 12/3 áp thuế 25% lên toàn bộ thép và nhôm được bán vào Mỹ. Theo đó, khối này tuyên bố sẽ trả đũa 2 giai đoạn đối với 26 tỷ euro (28,2 tỷ USD) hàng xuất khẩu của Mỹ, vượt xa cuộc chiến thương mại nổ ra trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump.
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) và Canada đã lập tức tung đòn đáp trả lên hàng chục tỷ USD hàng hóa Mỹ sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 12/3 công bố áp dụng mức thuế quan 25% đối với tất cả thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ.
(VNF) - Theo Wall Street Journal (WSJ), ước tính chi phí để hoàn thành "thiên đường sa mạc" Neom của Ả Rập Xê Út đã tăng vọt lên 8,8 nghìn tỷ đô la. Con số này cao gấp 25 lần ngân sách hàng năm của vương quốc, làm dấy lên nghi ngờ về tính khả thi của dự án.
(VNF) - Khởi đầu từ một nhánh của tập đoàn Samsung, CJ đã vươn lên trở thành một "đế chế" kinh tế đa quốc gia. Xác định Việt Nam là một điểm đến chiến lược, hành trình của CJ tại dải đất hình chữ S không chỉ là những con số kinh doanh, mà còn là câu chuyện về sự gắn kết với đời sống văn hóa, ẩm thực và giải trí của người Việt.
(VNF) - Các quan chức chính quyền Mỹ ngày 11/3 cho biết chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đang cắt giảm khoảng một nửa lực lượng lao động của Bộ Giáo dục Mỹ thông qua việc kết hợp giữa sa thải hàng loạt và tự nguyện nghỉ việc.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bất ngờ rút lại lời đe dọa sẽ tăng mạnh thuế đối với thép và nhôm của Canada và thuế mới đối với điện của Canada. Đổi lại, Canada đã tạm dừng thu phụ phí điện đối với khách hàng Mỹ.
(VNF) - Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết thỏa thuận mới mà Mỹ vừa đạt được với Ukraine hiện đang gây áp lực buộc Nga phải chấm dứt chiến sự. “Chúng tôi sẽ đưa lời đề nghị này đến người Nga ngay bây giờ, quả bóng đang ở trong sân của họ”, ông Rubio nói.
(VNF) - Cựu Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã bị cảnh sát bắt giữ tại sân bay quốc tế Manila vào ngày 11/3 theo lệnh của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC), liên quan đến chính sách gây tranh cãi của ông trong cuộc chiến chống ma túy khi còn đương nhiệm, khiến hàng nghìn người thiệt mạng.
(VNF) - Sau gần 5 năm bùng nổ với tốc độ tăng trưởng ấn tượng, nền kinh tế Mỹ bắt đầu bộc lộ những dấu hiệu "lão hóa", khi các động lực tăng trưởng dần suy yếu và những rạn nứt tiềm ẩn ngày càng trở nên rõ rệt.
(VNF) - Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio ngày 10/3 cho biết, Ukraine sẽ phải nhượng bộ những vùng lãnh thổ mà Nga đã kiểm soát từ năm 2014 như một phần của bất kỳ thỏa thuận nào nhằm chấm dứt chiến sự đã kéo dài 3 năm.
(VNF) - Chỉ số Dow Jones mất gần 900 điểm, trong khi Nasdaq Composite ghi nhận phiên tồi tệ nhất kể từ năm 2022, S&P 500 mất 4.000 tỷ USD vốn hoá do đợt bán tháo.
(VNF) - Nhóm tội phạm mạng có tên Lazarus Group được cho là đã đánh cắp một lượng lớn tiền điện tử trong vụ tấn công vào sàn giao dịch ByBit cách đây 2 tuần. Kể từ đó, một cuộc đua giữa việc theo dõi và ngăn chặn các hacker chuyển đổi số tiền này thành tiền mặt đã diễn ra.
(VNF) - Đã 3 năm trôi qua kể từ khi Nga đưa quân tới Ukraine và cuộc xung đột này đã ảnh hưởng sâu sắc đến ngành công nghiệp vũ khí của Nga, khiến kim ngạch xuất khẩu vũ khí của nước này giảm mạnh.
(VNF) - Cựu thống đốc Ngân hàng Trung ương Canada, ông Mark Carney, đã giành chiến thắng trong cuộc đua trở thành lãnh đạo Đảng Tự do cầm quyền của Canada và sẽ kế nhiệm ông Justin Trudeau làm thủ tướng.
(VNF) - Mỹ đã bác bỏ đề xuất của Canada về việc thành lập một lực lượng đặc nhiệm để giải quyết “hạm đội bóng tối” chở dầu của Nga, trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đang thúc đẩy Nga và Ukraine đưa ra một thỏa thuận hòa bình, các nguồn thạo tin cho hay.
(VNF) - Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung là lý do chính khiến các thương nhân Trung Quốc "đổ xô" sang những "khu kinh tế đặc biệt" tại Campuchia.
(VNF) - Mức thuế quan 25% đã chính thức có hiệu lực với hàng nhập khẩu từ Canada và Mexico vào Mỹ từ ngày 4/3, sau 1 tháng tạm hoãn.
(VNF) - Dự án tiền điện tử của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã kiếm được ít nhất 350 triệu USD từ việc ra mắt memecoin của ông, theo Financial Times.
(VNF) - Một thẩm phán liên bang Mỹ mới đây đã ra phán quyết có lợi cho bang Missouri của Mỹ trong vụ kiện Trung Quốc trị giá 24 tỷ USD với cáo buộc Bắc Kinh che đậy thông tin và tích trữ thiết bị bảo hộ vào giai đoạn đầu đại dịch Covid-19.
(VNF) - Ở Trung Quốc, các cửa hàng pop-up chuyên bán các sản phẩm do Nga sản xuất đã trở nên ngày càng phổ biến. Sự gia tăng của chúng khiến một số người dân bối rối, nhiều người trên mạng xã hội Trung Quốc đặt câu hỏi tại sao những cửa hàng này dường như "mọc lên như nấm" chỉ sau một đêm.
(VNF) - Dự án Tổ hợp thương mại, dịch vụ - nhà ở cao cấp (Lavida Green) có mức đầu tư hơn 2.110 tỷ đồng, diện tích đất thực hiện dự án là 45.640,7m2 do Công ty TNHH SUFAT Việt Nam làm chủ đầu tư.
