Nâng cao chuỗi giá trị đất hiếm
Tháng trước, công ty đất hiếm Tài Nguyên Thịnh Hòa (Shenghe Resources) của Trung Quốc đã mua lại toàn bộ kho dự trữ tại mỏ đất hiếm đầu tiên và duy nhất đang hoạt động của Canada. Tiếp đó, công ty này tiếp tục mua 9,9% cổ phần của công ty phát triển đất hiếm Vital Metals.
Trong những năm gần đây, Shenghe đã mua cổ phần của hai công ty Úc sở hữu các mỏ đất hiếm ở Greenland và Tanzania, cũng như cổ phần của công ty sở hữu mỏ đất hiếm lớn nhất ở Mỹ. Mỏ này có tên Mountain Pass, sản xuất khoảng 15% lượng đất hiếm của thế giới.
Những thỏa thuận này đã trao cho Shenghe độc quyền mua đất hiếm cô đặc được sản xuất tại các mỏ. Các thương vụ mua lại gần đây của Shenghe là một phần trong chiến lược rộng lớn hơn của Trung Quốc nhằm nâng cao chuỗi giá trị đất hiếm.
Shenghe đã nhập khẩu đất hiếm từ các mỏ ở Mỹ và Úc và chế biến chúng tại Trung Quốc kể từ năm 2016. Từ năm 2017 đến năm 2022, Shenghe đã chi khoảng 248 tỷ USD hàng năm cho đất hiếm từ các mỏ nước ngoài – nhiều hơn nhiều so với việc mua đất hiếm trong nước.
Ông Duan Xiaolin, trợ lý giáo sư nghiên cứu toàn cầu tại Đại học Trung Quốc Hồng Kông ở Thâm Quyến, cho biết Trung Quốc đang cố gắng sử dụng tài nguyên đất hiếm một cách bền vững.
“Những nỗ lực này bao gồm các quy định về môi trường, kiểm soát sản xuất và tái cơ cấu công nghiệp để củng cố hoạt động sản xuất đất hiếm giữa các doanh nghiệp nhà nước", ông Duan cho hay.
Trong khi đó, các nước phương Tây dẫn đầu là Mỹ, Australia, Liên minh châu Âu (EU) và Canada đã tìm cách phát triển chuỗi cung ứng đất hiếm mới để ít phụ thuộc vào Trung Quốc.
Điều đó đã khiến tỷ trọng xuất khẩu đất hiếm của Trung Quốc giảm từ khoảng 90% một thập kỷ trước xuống còn khoảng 70% vào năm 2022, theo Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ.
Và với nguồn cung thiếu hụt trong nước, ngành đất hiếm Trung Quốc đã phải phụ thuộc nhiều hơn vào việc nhập khẩu các sản phẩm thượng nguồn để chế biến. Nhập khẩu đã tăng đáng kể, từ 14.274 tấn trong năm 2016 lên khoảng 10 lần khối lượng đó vào năm 2022.
Trong chuỗi cung ứng đất hiếm, sản xuất thượng nguồn liên quan đến việc khai thác các nguyên tố cũng như chiết xuất và tách oxit của chúng. Hạ nguồn chủ yếu là sản xuất nam châm vĩnh cửu, dùng cho xe điện.
Ngành công nghiệp này đã nhập khẩu 2.759 tấn oxit đất hiếm, một sản phẩm thượng nguồn, vào năm 2016 – và tăng gấp 10 lần trong nửa đầu năm 2023.
Nước này chỉ nhập khẩu 2 tấn quặng thô vào năm 2016 nhưng trong 3 năm qua đã nhập khẩu hơn 70.000 tấn mỗi năm.
“Các công ty Trung Quốc đang nhập khẩu nguyên liệu thô từ nước ngoài và tích cực tìm cách đa dạng hóa để đáp ứng nhu cầu về nguyên liệu thô của họ, trong đó Shenghe Resources là công ty tiên phong đáng chú ý trong lĩnh vực này”, ông Duan cho hay.
Khi Trung Quốc mua nhiều sản phẩm thượng nguồn hơn từ nước ngoài, xuất khẩu nam châm vĩnh cửu đất hiếm, một sản phẩm hạ nguồn có nhu cầu cao và có giá trị gia tăng cao, đã tăng gần gấp đôi từ năm 2016 đến năm 2023. Chúng được xuất khẩu sang các nước bao gồm Mỹ, Đức, Ý , Ba Lan và Việt Nam.
Châu Âu tụt hậu
Khi các nước phương Tây phát triển chuỗi cung ứng đất hiếm của riêng mình để giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc, các thương vụ mua lại như của Shenghe cho thấy Trung Quốc đang tìm cách nhập khẩu các sản phẩm thượng nguồn từ phương Tây, sau đó xuất khẩu các sản phẩm có giá trị gia tăng trở lại các nước này.
Vì vậy, trong khi Trung Quốc từng cung cấp nguyên liệu thô giá rẻ cho các quốc gia phương Tây để sản xuất các sản phẩm cao cấp cho năng lượng sạch thì giờ đây họ đang cố gắng đảo ngược dòng sản xuất đó trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Việc thăm dò và khai thác nhanh chóng các mỏ đất hiếm cũng như vị trí dẫn đầu về công nghệ tách và khai thác đã giúp Trung Quốc thống trị xuất khẩu quặng thô và các sản phẩm thượng nguồn khác.
Ông Kevin Ansdell, giáo sư khoa học địa chất tại Đại học Saskatchewan ở Canada, lưu ý rằng phương Tây đang bị tụt hậu khi nói đến khâu tinh chế trong chuỗi cung ứng đất hiếm.
“Vì vậy, nếu bạn phát triển một mỏ đất hiếm mới ở châu Âu chẳng hạn, rất có thể quặng, được xử lý ở một mức độ nhất định, sau đó sẽ phải được gửi đến Trung Quốc để tinh chế thành kim loại nguyên chất,” ông nói.
Theo Antonio Helio Castro Neto, giáo sư và nhà khoa học vật liệu tại Đại học Quốc gia Singapore, Mỹ sẽ phải mất ít nhất một thập kỷ đầu tư mạnh mẽ để bắt kịp công nghệ chế biến đất hiếm của Trung Quốc.
Trong khi đó, Trung Quốc đang tìm cách duy trì sự thống trị của mình trong chế biến hạ nguồn. Nó đã cấm xuất khẩu công nghệ được sử dụng để chế tạo nam châm vĩnh cửu đất hiếm vào tháng 12, bổ sung thêm lệnh cấm xuất khẩu các công nghệ xử lý được áp dụng kể từ năm 2020.
Lao động giá rẻ và chi phí sản xuất thấp của Trung Quốc đã thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh chóng trong bốn thập kỷ qua, nhưng gần đây nước này đang cố gắng nâng cấp ngành sản xuất. Quá trình đó đã được đẩy nhanh bởi các nước phương Tây chuyển một số chuỗi cung ứng ra khỏi Trung Quốc.
Theo Bộ Công nghiệp và Công nghệ thông tin Trung Quốc, sản lượng giá trị gia tăng của ngành sản xuất Trung Quốc đã tăng từ 16,98 nghìn tỷ nhân dân tệ năm 2012 lên 31,4 nghìn tỷ nhân dân tệ một thập kỷ sau đó.
Trung Quốc đã tiến lên chuỗi cung ứng năng lượng sạch và không chỉ đất hiếm. Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, đây cũng là nhà xử lý bốn nguồn năng lượng tái tạo khác, đồng, niken, coban và lithium lớn nhất thế giới, với hầu hết hoạt động sản xuất được thực hiện bên ngoài Trung Quốc.
Bà Wang Guoqing, giám đốc Trung tâm nghiên cứu thông tin thép Lange ở Bắc Kinh cho biết việc chuyển đổi nguyên liệu thô hoặc sản phẩm thượng nguồn thành sản phẩm có giá trị gia tăng cao mang lại lợi nhuận cao hơn và nhiều lợi ích hơn cho sự phát triển kinh tế của đất nước.
Theo báo cáo của IEA, Trung Quốc hiện thống trị việc sản xuất xe điện, ứng dụng chính của vật liệu đất hiếm, chiếm hơn một nửa tổng số đăng ký ô tô điện mới trên toàn cầu vào năm 2022.
Xem thêm >> Chứng khoán Trung Quốc bị ‘thổi bay’ hơn 6.000 tỷ USD kể từ đỉnh năm 2021
Tags:
(VNF) - Trung Quốc ghi nhận thặng dư thương mại kỷ lục 100.000 tỷ USD, đặt ra câu hỏi liệu sức mạnh xuất khẩu có che giấu những điểm yếu ngày càng lớn của nền kinh tế hay không?
(VNF) - Thỏa thuận thương mại giữa Indonesia và Washington đang đối mặt nguy cơ sụp đổ khi các quan chức Mỹ ngày càng thất vọng trước điều họ cho là Jakarta "bội ước" những điều khoản đã thống nhất hồi tháng 7.
(VNF) - Bạc đang cạnh tranh quyết liệt với vàng. Kim loại quý này đã tăng giá hơn gấp đôi kể từ đầu năm và vừa lập kỷ lục mới trong ngày 9/12 khi lần đầu tiên vượt mốc 60 USD/ounce trên Sàn giao dịch hàng hóa New York. Tính từ đầu năm 2025, giá bạc đã tăng 102% bỏ xa vàng khi “chỉ” tăng 59%.
(VNF) - Một vụ hỏa hoạn nghiêm trọng bùng phát tại tòa nhà văn phòng ở trung tâm Jakarta khiến ít nhất 22 người thiệt mạng, trong đó có một phụ nữ mang thai. Lực lượng chức năng Indonesia huy động hàng trăm nhân viên cùng gần 30 xe chữa cháy để dập lửa, song thiệt hại về người vẫn ở mức đặc biệt nghiêm trọng.
(VNF) - Ngày 9/12, Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo sẽ cho phép Nvidia xuất khẩu chip AI H200 sang Trung Quốc và áp thuế 25% trên các giao dịch.
(VNF) - Một tòa án Trung Quốc yêu cầu Malaysia Airlines bồi thường 3,3 triệu USD cho gia đình 8 nạn nhân MH370, 11 năm sau ngày chiếc máy bay biến mất bí ẩn.
(VNF) - Cảng thương mại tự do Hải Nam không chỉ là bàn đạp giúp phục hồi kinh tế Trung Quốc, mà còn là biểu tượng cải cách mở cửa của Bắc Kinh trong thời đại mới.
(VNF) - Mới đây, tập đoàn truyền thông Paramount đã đưa ra đề nghị mua lại Warner Bros Discovery với giá 108 tỷ USD, cao hơn so với thỏa thuận 82,7 tỷ trước đó của Netflix.
(VNF) - Mới đây, tỷ phú Elon Musk đã kêu gọi “giải tán” Liên minh châu Âu (EU) sau khi khối này phạt công ty mạng xã hội X của ông 140 triệu USD.
(VNF) - Lần đầu tiên, thặng dư thương mại của Trung Quốc với phần còn lại của thế giới vượt mốc 1.000 tỷ USD. Con số này đặt ra câu hỏi về hiệu quả các nỗ lực kiềm chế dòng hàng hóa giá rẻ từ Trung Quốc của nhiều nền kinh tế phát triển, đặc biệt là của Tổng thống Mỹ trong nhiệm kỳ hiện tại.
(VNF) - Kỳ vọng Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất vào ngày 10/12 đang đẩy giá vàng tăng, trong khi giá USD được dự báo sẽ suy yếu trong năm 2026.
(VNF) - Sự hỗn loạn xoay quanh một trong những nhà phát triển bất động sản lớn nhất Trung Quốc đang phơi bày mức độ trầm trọng của cuộc khủng hoảng bất động sản nước này.
(VNF) - Ngân hàng trung ương Nga cho biết giá trị dự trữ vàng của nước này đã lên mức kỷ lục 310 tỷ USD tính đến đầu tháng 12, đưa Moscow trở thành nhà đầu tư vàng lớn thứ năm thế giới.
(VNF) - Theo số liệu công bố ngày 7/12, Ngân hàng trung ương Trung Quốc (PBOC) tiếp tục bổ sung vàng vào kho dự trữ trong tháng 11, nâng chuỗi mua ròng liên tiếp lên 13 tháng.
(VNF) - Tín hiệu thay đổi chính sách từ Ngân hàng Trung ương Nhật Bản gây chấn động thị trường trái phiếu và lan rộng sang châu Âu, đẩy chi phí vay nợ lên cao. Những biến động này khởi tạo một làn sóng dịch chuyển dòng vốn mới, báo hiệu giai đoạn biến động mạnh của kinh tế thế giới trong thời gian tới.
(VNF) - Netflix đạt thỏa thuận chi 72 tỉ đô la Mỹ để mua lại mảng studio và dịch vụ streaming của Warner Bros. Discovery, đơn vị sản xuất loạt phim Harry Potter đình đám.
(VNF) - CEO Nvidia Jensen Huang nhận định dù Mỹ đi trước về chip AI, Trung Quốc lại nắm lợi thế chiến lược ở tốc độ xây dựng hạ tầng và năng lực năng lượng, giúp nước này nhanh chóng thu hẹp khoảng cách trong cuộc đua AI.
(VNF) - Tâm trạng của lãnh đạo có thể ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả làm việc của nhân viên. Khi lãnh đạo hạnh phúc, nhân viên làm việc với hiệu suất tốt hơn, từ đó tác động tích cực đến giá trị của công ty trên thị trường chứng khoán, một nghiên cứu cho biết.
(VNF) - Năm 2025 ghi dấu một chu kỳ bứt phá hiếm có của vàng, khi kim loại quý liên tục lập đỉnh và trở thành một trong những tài sản sinh lời nhất toàn cầu. Vào những tháng cuối năm, nhiều tổ chức tài chính lớn đồng loạt dự báo vàng sẽ tiếp đà tăng, một số dự báo táo bạo cho rằng vàng có thể đạt 5.000 USD/ounce vào năm 2026.
(VNF) - Dù Nvidia đã vươn lên thành công ty giá trị nhất thế giới, CEO Jensen Huang thừa nhận ông vẫn điều hành doanh nghiệp trong tâm thế “33 ngày nữa sẽ phá sản”. Ông làm việc 7 ngày mỗi tuần và luôn sống trong trạng thái lo âu, nỗi ám ảnh hình thành từ những lần suýt sụp đổ của Nvidia thời kỳ đầu.
(VNF) - Tuần này, nhiều người Trung Quốc bất ngờ trước việc giới chức quyết định đánh thuế các loại thuốc và thiết bị tránh thai, bao gồm bao cao su, như một phần trong nỗ lực đảo ngược tình trạng sụt giảm tỷ lệ sinh.
(VNF) - Tại các cửa hàng pizza trên khắp nước Mỹ, khách hàng đang có xu hướng mua pizza bé hơn, ít topping hơn, không ăn kèm món phụ. Theo New York Times, đây không chỉ là sự thay đổi khẩu vị đơn thuần, mà cho thấy áp lực thắt chặt chi tiêu đang đè nặng lên người tiêu dùng Mỹ.
(VNF) - Mỹ tung ra loạt biện pháp trừng phạt cứng rắn nhất trong nhiều năm, tạo ra áp lực chồng chất lên ngành dầu mỏ, vốn là nguồn thu chủ chốt của Nga. Trong bối cảnh đó, cán cân trên bàn đàm phán cũng bắt đầu có dấu hiệu dịch chuyển theo chiều hướng bất lợi cho Moscow.
(VNF) - Sau nhiều năm gần như không đạt tiến triển trong việc chấm dứt chu kỳ suy thoái bắt đầu từ năm 2021, những khó khăn của ngành bất động sản Trung Quốc tiếp tục trầm trọng hơn.
(VNF) - Trong khi phần lớn các doanh nghiệp cùng ngành đã cơ bản xử lý xong núi nợ, China Vanke lại trở thành một trường hợp khác thường. Nhà phát triển bất động sản có trụ sở tại Thâm Quyến này đang đối mặt nguy cơ vỡ nợ và buộc phải tái cấu trúc.
(VNF) - Trung Quốc ghi nhận thặng dư thương mại kỷ lục 100.000 tỷ USD, đặt ra câu hỏi liệu sức mạnh xuất khẩu có che giấu những điểm yếu ngày càng lớn của nền kinh tế hay không?
(VNF) - Tại dự án 29ha Khu đô thị quốc tế Đa Phước, ghi nhận có hoạt động thi công trở lại sau nhiều năm đình trệ vì vướng sai phạm.
