Đề xuất nâng mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế thu nhập cá nhân từ 9 triệu lên 11 triệu đồng, mức với người phụ thuộc từ 3,6 triệu lên 4,4 triệu đồng vừa được Bộ Tài chính dự thảo để trình Ủy ban thường vụ Quốc hội.
Chia sẻ với PV,Tiến sĩ Bùi Quang Tín (Đại học Ngân hàng TP. HCM) cho rằng, thay vì chỉ điều chỉnh điểm này, nên xem những điểm bất hợp lý khác của Luật Thuế thu nhập cá nhân hiện hành.
- Ông đánh giá về Luật Thuế thu nhập cá nhân hiện nay như thế nào?
- Tôi thấy tương đối lạc hậu với sự phát triển của kinh tế và đời sống người dân. Về mặt nguyên tắc, thu nhập chịu thuế phải biến thiên tỷ lệ thuận với mức độ lạm phát, nhưng Luật lại đưa ra một sự cứng nhắc, dẫn tới thu nhập chịu thuế bị nghịch đảo với lạm phát.
Trong khi lạm phát, tiền đồng mất giá tính theo hàng năm thì thu nhập đạt ngưỡng chịu thuế lại ấn định trong nhiều năm, làm thu nhập thực tế của người lao động ngày càng ít hơn.
Thêm vào đó, cách thức điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh cũng thụ động. Theo luật sửa đổi bổ sung có hiệu lực từ 1/7/2003, khi có mức biến động CPI trên 20%, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh để phù hợp với biến động của giá cả. Từ cuối năm 2019 chỉ số này đã vượt 20% nhưng mãi đến giờ mới đưa ra lấy ý kiến là quá trễ và đẩy thiệt thòi cho người nộp thuế.
Hơn nữa, không nhất thiết phải chờ tới khi biến động quá 20% mới lấy ý kiến mà nên thực hiện ngay khi CPI xấp xỉ mức này vì cơ quan chức năng là nơi có nhiều nguồn thông tin và có khả năng dự báo trước.
- Cơ quan soạn thảo đề xuất mức giảm trừ gia cảnh từ 9 triệu lên 11 triệu trên mức tăng CPI. Ông nhìn nhận gì về cơ sở này?
- Cách Bộ Tài chính làm là lấy 9 triệu đồng nhân cho tốc độ gia tăng CPI của năm 2019 so với 2013 là 23% để ra con số 11 triệu đồng (tương tự cách làm ra 4,4 triệu với người phụ thuộc). Tuy nhiên, cách này tôi cho rằng quá cơ học và không phản ánh sát với cuộc sống người dân.
Theo tôi, cách đơn giản là có thể căn cứ tốc độ tăng trưởng GDP đo tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người. Từ đó đưa ra ngưỡng thu nhập chịu thuế tối thiểu thay vì căn cứ vào chỉ số tăng CPI.
Còn về lâu dài, Bộ Tài chính cần có sự nghiên cứu cụ thể dựa trên nhiều biến số khác liên quan đến cuộc sống của người dân rồi đưa ra mức giảm trừ gia cảnh cho phù hợp với thực tiễn.
- Cách xác định mức giảm trừ cho người phụ thuộc hiện nay, theo ông có điểm gì bất cập?
- Giảm trừ gia cảnh với người phụ thuộc là giải pháp để người dân đạt mức sống tối thiểu, và chỉ những thu nhập trên ngưỡng tối thiểu mới bị tính thuế. Tuy nhiên, giá cả hàng hóa tăng lên hàng tháng, các dịch vụ sinh hoạt phát sinh nhiều và nhu cầu chi tiêu cao mà thu nhập của những người phụ thuộc không tăng hoặc tăng chậm. Điều này dẫn tới người nộp thuế phải bù thêm khá nhiều chi phí để chăm sóc cho họ mà không được tính khi quyết toán thuế thu nhập cá nhân.
Bé Nguyễn Thanh Tiền phụ bà nội che tấm bạt che mưa trước căn nhà trọ ở khu công nghiệp Tân Tạo (TP HCM). Cách xác định mức giảm trừ cho người phụ thuộc là con cái và cha mẹ là một trong những điểm còn bất cập của Luật Thuế thu nhập hiện nay. Ảnh: Hữu Khoa.
Ví dụ, một cá nhân dù đang phụng dưỡng cha mẹ già nhưng vì cha mẹ có 1-3 triệu lương hưu nên cuối cùng không được giảm trừ. Nhưng thử hỏi với số tiền này thì làm sao các bậc phụ huynh này đủ sống nếu không có sự chi ra số tiền gấp 3-4 lần từ người nuôi dưỡng? Do đó, Luật Thuế thu nhập cá nhân cũng nên sửa đổi điều này cho phù hợp với thực tế hơn.
- Vậy ông có đề xuất gì để quy định sát với thực tế hơn?
- Chẳng hạn chúng ta có thể khảo sát cuộc sống thực tế của người dân và phân chia mức giảm trừ gia cảnh theo khu vực. Cơ quan chức năng không nên cào bằng mức giảm trừ trong cả nước bởi ở những thành thị lớn chi phí sinh hoạt chênh lệch rất lớn so với các vùng còn lại. Giá thuê nhà đến việc ăn uống, vui chơi... ở thành phố lớn sẽ đắt đỏ hơn nhiều so với nông thôn.
Do đó, có thể căn cứ theo mức lương tối thiểu vùng do Chính phủ quy định hằng năm áp dụng cho người lao động ở 4 vùng để tính mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế một cách phù hợp.
Ngoài ra, cũng có thể nghiên cứu việc cho phép trừ chi phí nếu mua hàng có hóa đơn thay vì khống chế giảm trừ gia cảnh ở một mức cố định.
- Phương án tính giảm trừ theo chi phí cơ quan quản lý đã từng tính đến nhưng khó thực hiện vì thói quen mua hàng lấy hóa đơn khi đó chưa phổ biến. Ông đánh giá thế nào về tính khả thi ở thời điểm này?
- Thực ra ngoài khó khăn về thói quen lấy hóa đơn khi mua hàng, còn nhiều lo ngại rằng cho khấu trừ như vậy sẽ, không thu đủ thuế vì tình trạng mua khống hoá đơn.... Tôi thì nghĩ giờ xu hướng hoá đơn điện tử sẽ phần nào thuận lợi hơn cho việc khấu trừ này.
Theo đó, cơ quan quản lý có thể khấu trừ một số chi phí hợp lý cho cá nhân trước khi tính thuế thu nhập nếu họ có hóa đơn như học phí, tiền thuê nhà, điện nước... chứ không nên cố định 9 hay 11 triệu cho người nộp thuế, 4,4 triệu đối với người phụ thuộc.
Tuy nhiên, để áp dụng được, cơ quan chức năng phải nghiêm túc xây dựng cơ chế hạch toán chi phí đầu vào cho cá nhân khi kê khai và quyết toán thuế thu nhập cá nhân. Nếu giờ bắt tay nghiên cứu thì tối thiểu phải vài ba năm nữa mới có thể triển khai được. Nhưng đây thực sự sẽ là phương án "một mũi tên trúng nhiều đích", vì vừa khuyến khích tiêu dùng, người dân có thói quen lấy hóa đơn, khi đó các đơn vị kinh doanh cũng không thể gian dối doanh thu.
- Vấn đề bậc thuế, ngưỡng chịu thuế với nguồn thu vãng lai theo ông có những điểm bất hợp lý gì?
- Hiện trong biểu thuế có 7 mức tính thuế thu nhập cá nhân. Mức khởi điểm là 5%, tối đa là 35%, trong khi các nước khác như Singapore (2-22%), Malaysia (1-28%), Campuchia (5-20%)...
Điều này cho thấy mức khung của chúng ta tương đối cao. Do đó, cần giảm mức luỹ tiến này cũng như rút bậc thuế ít lại để việc nộp thuế đơn giản hơn và không là gánh nặng với dân. Nhà nước cũng không mang tiếng tận thu.
Ngoài ra, với ngưỡng chịu thuế vãng lai, việc nhận thù lao, phí hoa hồng từ 2 triệu đồng trở lên sẽ bị nộp thuế 10% cũng là ngưỡng lạc hậu. Từ năm 2017, Bộ Tài chính đã đề nghị tăng mức khấu trừ với thu nhập vãng lai từ mức 2 triệu đồng lên 5 triệu đồng mới khấu trừ thuế 10% nhưng đến nay vẫn chưa được nâng lên. Điều này khiến số lượng người lao động dù chưa đến thu nhập chịu thuế vẫn phải đóng thuế.
Đặc biệt đối với những người lao động phổ thông, người nghèo cũng bị đóng thuế thu nhập cá nhân khi có những thu nhập khác. Ngưỡng chịu thuế thấp không những khiến người nộp bị thiệt mà bộ máy cơ quan thuế cũng quá tải, trong khi nguồn thu không tăng được bao nhiêu.
- Nếu cơ quan chức năng sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân theo hướng thoáng hơn, nguồn thu sẽ bị ảnh hưởng như thế nào?
- Thời gian dài qua đã chứng minh nguồn thuế thu nhập cá nhân rất ổn định. Thậm chí, dù mức giảm trừ gia cảnh tăng từ năm 2013 nhưng không ảnh hưởng nhiều đến số thuế thu được các năm sau đó.
Trường hợp, nếu có giảm phần nào nguồn thu từ thuế thu nhập cá nhân sau khi Luật sửa đổi theo hướng giảm "gánh nặng" thuế cho người dân thì nhà nước vẫn có lợi. Vì khi số tiền đóng thuế ít đi, họ sẽ có dư ra một khoản để tăng chi tiêu. Lúc này, Nhà nước sẽ thu được các loại thuế khác như giá trị gia tăng, thu nhập doanh nghiệp...
Tags:
(VNF) - Trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, TS. Lê Duy Bình, Giám đốc Economica Việt Nam, khẳng định mục tiêu tăng trưởng 8% và hướng tới hai con số là hoàn toàn khả thi nếu như có thể tháo gỡ được những điểm nghẽn đang kìm hãm sự phát triển của nền kinh tế.
(VNF) - Trong nền kinh tế có chế độ tỷ giá tương đối cố định như Việt Nam, chính sách tiền tệ sẽ ít hiệu quả hơn so với chính sách tài khóa, vì vậy trong ngắn hạn, đẩy mạnh giải ngân nguồn vốn đầu tư công hiệu quả sẽ mang lại tác động tích cực hơn.
(VNF) - PGS-TS Trần Đình Thiên - Nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, để đạt được mục tiêu tăng trưởng cao cần cách tiếp cận khác thường. Theo đó, để hiện thực hóa mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và thu nhập cao vào năm 2045, Việt Nam đặt mục tiêu và hướng đi trong năm 2025 là tập trung phát triển kinh tế số, công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI) và kinh tế xanh.
(VNF) - Ông Nguyễn Hoàng Linh, Giám đốc Nghiên cứu, Công ty Quản lý Quỹ VCBF cho biết: Trong cơ cấu vốn đầu tư toàn xã hội, thực tế đầu tư tư nhân mới chiếm tỷ trọng cao nhất. Trong những năm gần đây, đầu tư tư nhân tăng trưởng rất chậm, năm 2023 là gần 3% năm 2024 là khoảng 8 - 9%, thấp hơn mức tăng trưởng trung bình 15% của các năm trước dịch.
(VNF) - Về quyết định Mỹ áp thuế 25% với mặt hàng sắt thép của tất cả các nước, một số doanh nghiệp sắt thép khẳng định khi các doanh nghiệp ở các nước khác cũng chịu cùng chung mức thuế như Việt Nam khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp Việt sẽ cao hơn.
(VNF) - Trong những năm qua, chúng ta thường tiếp cận với thông tin rằng tăng trưởng GDP của Việt Nam chủ yếu dựa vào khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), còn doanh nghiệp tư nhân trong nước chỉ đóng góp rất ít, thậm chí chỉ chiếm 10% GDP. Tuy nhiên, thông tin này không chính xác và đã trở nên lạc hậu, theo chia sẻ của doanh nhân Đỗ Cao Bảo, thành viên HĐQT tập đoàn FPT.
(VNF) - Ông Phan Đức Hiếu - Uỷ viên thường trực, Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội khẳng định, nếu chúng ta phát huy được năng lực của doanh nghiệp nội địa cũng như nguồn lực trong nước thì sự phát triển sẽ bền vững và lâu dài hơn.
(VNF) - Khi nhu cầu đầu tư và tích trữ vàng của người dân vẫn duy trì ở mức cao, thị trường vàng trở nên sôi động nhưng cũng tiềm ẩn nhiều biến động. Chính vì vậy, việc đưa ra các giải pháp quản lý hiệu quả không chỉ giúp ổn định thị trường mà còn góp phần đảm bảo sự minh bạch, hạn chế rủi ro và bảo vệ quyền lợi của người dân.
(VNF) - Để có được mức tăng trưởng 8% cho 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số, Luật sư Trương Thanh Đức - Giám đốc Công ty Luật ANVI khẳng định: Thể chế là yếu tố mang tính quyết định việc chúng ta tiến hay lùi và vươn mình đến đâu.
(VNF) - Để nền kinh tế có thể đảm bảo tốc độ tăng trưởng trong 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số nếu có điều kiện thuận lợi, PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân, Đại học Kinh tế TP. HCM cho rằng, chúng ta cần thực thi chính sách tiền tệ linh hoạt và theo diễn biến của thị trường, kèm theo đó là cần có những công cụ dự báo tốt, việc điều hành chính sách mang tính kịp thời hơn, tránh trường hợp sự việc đã xảy ra chúng ta mới tìm cách ứng phó thì sẽ không kịp bởi chính sách tiền tệ thường có độ trễ.
(VNF) - Về mục tiêu tăng trưởng 8%, thậm chí đạt hai con số nếu điều kiện thuận lợi, trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, ông Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẳng định, đây là mục tiêu cao, nhiều thách thức nhưng có thể đạt được và cần quyết tâm đạt được để tạo đà tăng trưởng bứt phá cho kỷ nguyên phát triển mới.
(VNF) - Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng 8% cho 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số trong dài hạn. Tuy nhiên, trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều biến động khó dự đoán, những khó khăn và thách thức trong nước vẫn khó đoán định thì việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng như trên dường như không phải dễ dàng.
(VNF) - PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân (Đại học Kinh tế TP. HCM) cho rằng câu chuyện của năm sau sẽ là sự đánh đổi giữa lãi suất và tỷ giá. Nếu muốn giảm lãi suất, Chính phủ phải hy sinh tỷ giá và ngược lại.
(VNF) - Để duy trì đà tăng trưởng trong năm 2025, việc duy trì ổn định kinh tế vĩ mô với sự kết hợp cân bằng hơn giữa các chính sách tiền tệ và tài khóa là điều cần thiết. Trong thời gian tới, các chính sách phối hợp là rất quan trọng để hỗ trợ phục hồi kinh tế.
(VNF) - Trong bối cảnh nền kinh tế quốc dân còn nhiều khó khăn phía trước, kinh tế thế giới có nhiều biến động khó đoán, các động lực tăng trưởng cũ đã cạn, thì doanh nghiệp tư nhân được xem là sự kỳ vọng của nền kinh tế. Bởi vậy, đẩy mạnh cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh là điều hết sức quan trọng để doanh nghiệp tư nhân phát huy tối đa tiềm lực và phát triển mạnh mẽ.
(VNF) - Trong một thế giới VUCA (Biến động – Không chắc chắn – Phức tạp – Mơ hồ) thì có một điều ngày càng trở nên rõ ràng hơn là vai trò và vị thế không ngừng gia tăng của Việt Nam. Việc trở thành đối tác chiến lược toàn diện với Hoa Kỳ cùng với đó là sự nâng cấp mối quan hệ ngoại giao với nhiều quốc gia lớn đã đưa vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế gia tăng và mở ra những vận hội mới cho đất nước.
(VNF) - Nhân dịp Xuân Ất Tỵ 2025, ông Norman Lim - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Singapore tại Việt Nam (SingCham Việt Nam) đã chia sẻ với Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance về những triển vọng kinh tế Việt Nam trong năm mới với những yếu tố định hình tăng trưởng bền vững.
(VNF) - Trao đổi cùng Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, TS Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và Quản lý kinh tế trung ương, khẳng định chính hệ thống pháp luật hiện nay là “thủ phạm” khiến chúng ta tự trói buộc chính mình, kìm hãm sự phát triển. Ông cho rằng nếu khơi thông điểm nghẽn này thì việc kinh tế Việt Nam tăng trưởng hai con số là điều hoàn toàn có thể đạt được.
(VNF) - Giám đốc Quốc gia, Viện Tony Blair tại Việt Nam cho rằng, nền tảng thiết yếu để một Trung tâm tài chính quốc tế thành công là ở thiết kế thể chế.
(VNF) - TS Phạm Hùng Tiến - Chuyên gia về đầu tư FDI chỉ ra rằng, các tỉnh Phía Bắc có giá trị xuất khẩu thuộc nhóm dẫn đầu cả nước nhưng lại nằm ngoài nhóm 10 thu ngân sách lớn. Điều này phần nào cho thấy, phần nhận được từ các "kỳ tích" xuất khẩu mà doanh nghiệp FDI mang lại là không tương xứng, thậm chí là rất ít.
(VNF) - Chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành khẳng định, các tập đoàn lớn trên thế giới đang bắt tay tạo ra những 'game' mới và điều ngại là liệu các doanh nghiệp Việt có đủ năng lực để ứng xử với những 'gã khổng lồ', các tập đoàn đa quốc gia hay không chứ chưa nói đến câu chuyện vốn hay công nghệ.
(VNF) - TS. Lê Minh Nghĩa - Chủ tịch Hiệp hội Tư vấn tài chính Việt Nam đã có các phân tích về thách thức của Trung tâm tài chính Đà Nẵng.
(VNF) - Ông Andy Khoo - CEO Terne Holdings cho rằng: “Trung tâm Tài chính quốc tế Đà Nẵng không chỉ là một dự án phát triển, mà còn là một tuyên ngôn táo bạo về khát vọng của Việt Nam trong việc dẫn đầu trên thị trường tài chính toàn cầu”
(VNF) - Trùng Khánh - một thành phố tại phía tây nam Trung Quốc, không chỉ thu hút du khách nhờ phong cảnh độc đáo mà còn sở hữu "chuỗi công nghiệp" đặc biệt được tạo nên từ món lẩu cay nồng đặc trưng nơi đây.
(VNF) - TS Lê Xuân Nghĩa đánh giá các động lực tăng trưởng của Việt Nam đang đối diện nhiều thách thức trong năm 2025. Do vậy, nếu phấn đấu tích cực, khả năng GDP năm 2025 sẽ đạt được mức tăng trưởng như năm 2024.
(VNF) - Trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, TS. Lê Duy Bình, Giám đốc Economica Việt Nam, khẳng định mục tiêu tăng trưởng 8% và hướng tới hai con số là hoàn toàn khả thi nếu như có thể tháo gỡ được những điểm nghẽn đang kìm hãm sự phát triển của nền kinh tế.
(VNF) - Hà Nội đang nghiên cứu bố trí 3 tầng hầm tại khu vực quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục sau khi phá bỏ toà nhà "Hàm cá mập".
