TS. Lê Xuân Nghĩa: Xu hướng thắt chặt thêm tiền tệ là chắc chắn
Thuỳ Liên -
23/06/2021 08:50 (GMT+7)
Lạm phát toàn cầu tăng nhanh trở lại khiến các chuyên gia dự báo, Mỹ sẽ phải tăng lãi suất sớm hơn dự định.
TS. Lê Xuân Nghĩa, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia.
TS. Lê Xuân Nghĩa, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia nhận định, xu hướng thắt chặt thêm chính sách tiền tệ trên thế giới là chắc chắn.
- Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) vừa quyết định giữ nguyên lãi suất, nhưng các quan chức Fed dự báo tăng lãi suất vào cuối năm 2023, sớm hơn dự kiến. Đồng thời, Fed cũng cho biết, sẽ sớm thảo luận về vấn đề thu hẹp chương trình mua tài sản. Ông có cho rằng, khả năng Fed tăng lãi suất đã đến gần?
Hai năm vừa qua, nhiều nước phát hành tiền quá nhiều để hỗ trợ nền kinh tế phục hồi sau đại dịch Covid-19. Dù bằng hình thức nào, tên gọi nào (ngân hàng trung ương mua trái phiếu chính phủ, mua sắm tài sản, mở rộng bảng cân đối…), thì tất cả đều là phát hành tiền, với khối lượng lớn chưa từng có, cao hơn nhiều giai đoạn suy thoái kinh tế năm 2008. Chính vì vậy, trong trung hạn, lạm phát tăng chắc chắn sẽ xảy ra.
Việc Fed lý giải “chưa tăng lãi suất vì còn tính toán tỷ lệ thất nghiệp, việc làm” chỉ là cách nói. Lạm phát liên quan đến phát hành tiền, chứ không phải việc làm, nên nếu không điều chỉnh kịp thời lãi suất, lạm phát sẽ nhanh chóng bùng lên.
Tất nhiên, Fed vẫn còn một chút thời gian. Đó là lượng tiền đưa vào lưu thông tuy rất lớn, song phần nhiều là người dân “để dành” nhằm phòng ngừa rủi ro, hoặc đầu tư vào tài sản (chứng khoán, bất động sản), chứ không rót vào mua hàng hóa nằm trong danh mục tính chỉ số giá, khiến chỉ số lạm phát nếu tính trung bình từ đầu năm vẫn ở mức thấp.
Hơn nữa, chúng ta biết rằng, Tiền (M) x Vòng quay của tiền (V) = Sản lượng hàng hóa dịch vụ (Q) x Giá cả (P). Khi M tăng, nhưng Q và P không tăng tương ứng, chứng tỏ vòng quay dòng tiền đang chậm lại. Có nghĩa là, GDP và lạm phát không chỉ đơn thuần do tiền in ra nhiều, mà còn do tiền quay được mấy vòng. Hai năm qua, tốc độ hàng hóa luân chuyển chậm, hàng tồn kho nhiều, thiếu container, cả chuỗi cung ứng bị đứt gãy… khiến lưu thông tiền chậm lại. Ví dụ, trước đây, tiền quay được 3 - 4 vòng/năm, thì hiện chỉ quay được 1 - 2 vòng. Đó là lý do tiền in ra nhiều, song lạm phát và GDP vẫn thấp trong 2 năm qua.
- Vậy tại sao 2 tháng gần đây, lạm phát của Mỹ lại tăng kỷ lục, có phải vòng quay tiền đã tăng nhanh trở lại? Fed nhận định, lạm phát tăng chỉ là tạm thời. Ông có cùng quan điểm với nhận định này?
Đúng vậy, 2 tháng gần đây, người dân Mỹ bớt tâm lý để dành và bắt đầu chi tiêu. Chiến dịch vắc-xin được triển khai rộng rãi khiến người dân kỳ vọng đại dịch có thể qua trong năm nay và bắt đầu tiêu dùng mạnh tay, kéo theo hoạt động sản xuất, đầu tư của doanh nghiệp tăng, chuỗi cung ứng kết nối trở lại. Nói cách khác, vòng quay tiền của Mỹ đang tăng lên.
Mỹ mới bắt đầu bước vào giai đoạn hồi phục kinh tế, mà lạm phát đã tăng kỷ lục như vậy. Nếu cuối năm nay, đầu năm sau, kinh tế phục hồi mạnh, tôi cho rằng, lạm phát của Mỹ sẽ bùng lên, bất chấp tỷ lệ việc làm như thế nào. Nguy cơ lạm phát tăng với Mỹ là rất rõ ràng, không chỉ tạm thời.
Trên thế giới, không chỉ Mỹ, lạm phát đã tăng mạnh ở nhiều quốc gia. Chính vì vậy, xu hướng thắt chặt dần chính sách tiền tệ là chắc chắn. Thực tế, từ đầu năm đến nay, ngân hàng trung ương một số quốc gia đã tăng lãi suất cơ bản hoặc thu hẹp dần các gói nới lỏng.
Mặc dù lạm phát trên thế giới đang tăng nhanh, song CPI của Việt Nam 5 tháng đầu năm chỉ tăng 1,29% so với cùng kỳ năm 2020. Điều này có phải do Việt Nam ít bơm tiền hơn các nước, thưa ông?
So với các nước trên thế giới, Việt Nam không phát hành tiền nhiều, song tốc độ tăng của tiền tệ lại rất lớn, lớn hơn nhiều so với tốc độ tăng GDP. Năm 2020, tín dụng tăng 12 - 13%, trong khi GDP chỉ tăng 2,91%.
Song giống như Mỹ, Việt Nam tuy cung nhiều tiền ra nền kinh tế, nhưng lại chưa gây ra lạm phát. Nguyên nhân là do vòng quay của tiền chậm lại, chuỗi cung ứng bị đứt gãy, cung hàng hóa chậm lại, người dân chi tiêu tằn tiện, khu vực dịch vụ gần như đóng băng…
Dù vậy, nhìn lạm phát của Mỹ tăng vọt 2 tháng gần đây, chúng ta phải thận trọng. Vòng quay của tiền ở Việt Nam chậm lại chỉ là tạm thời, một khi sản xuất - kinh doanh phục hồi, người dân mạnh tay chi tiêu, hiệu ứng lạm phát sẽ tăng mạnh hơn. Nói cách khác, lạm phát ở Việt Nam tăng hay không phụ thuộc hoàn toàn vào sự phục hồi vòng quay của tiền.
- Như ông nói, lạm phát ở Mỹ từ đầu năm 2020 đến tháng 3/2021 vẫn thấp dù bơm lượng tiền khủng ra nền kinh tế, một phần do người dân đổ tiền vào nắm giữ tài sản chứng khoán, bất động sản thay vì mua hàng hóa, dịch vụ. Theo ông, tình trạng này có diễn ra ở Việt Nam?
Tín dụng 5 tháng đầu năm tăng gần 5%, theo thông lệ thì 6 tháng cuối năm tín dụng sẽ tăng gấp đôi 6 tháng đầu năm. Vì vậy, tôi cho rằng, tín dụng năm nay sẽ tăng 14 - 15%. Tín dụng tăng mạnh có một phần lý do tiền chảy vào chứng khoán, bất động sản.
Vừa qua, thị trường chứng khoán và bất động sản tăng mạnh. Về lý thuyết, 2 kênh đầu tư này sẽ đi theo đà phục hồi của nền kinh tế, nó là những khoản đầu tư kỳ vọng. Chính vì vậy, khi nền kinh tế phục hồi, thị trường chứng khoán, bất động sản sẽ tăng theo. Có người cho rằng, tốc độ tăng của thị trường chứng khoán hiện nay là quá cao, không đồng nhất với tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế. Song, sự so sánh này là khập khiễng, bởi trên thực tế, nhiều khi thị trường chứng khoán rơi thẳng đứng, dù nền kinh tế không có biến động nhiều.
Về trung hạn, với điều kiện kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát thấp, sản xuất phục hồi bền vững, tôi cho rằng, triển vọng với thị trường chứng khoán và bất động sản của nước ta vẫn tốt.
- Vậy ông dự báo lạm phát, lãi suất năm nay của Việt Nam sẽ ra sao?
Theo tôi, lạm phát của Việt Nam năm nay vẫn chưa đáng lo ngại. Với tốc độ nhập khẩu và tiêm vắc xin khá chậm như hiện nay, nhiều ngành kinh tế (như du lịch, hàng không, vận tải…) sẽ vẫn khó khăn, phải đến nửa cuối năm sau mới có khả năng phục hồi. Theo đó, lạm phát cả năm vẫn chỉ dưới 4%. Chính vì lạm phát thấp, doanh nghiệp nhiều ngành chưa phục hồi, lãi suất sẽ không tăng, mà thậm chí còn có cơ hội giảm thêm nữa.
(VNF) - PGS.TS. Ngô Trí Long - Nguyên viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả, Bộ Tài chính - nhận định rằng, nếu không cải cách, Việt Nam sẽ khó cạnh tranh với các trung tâm tài chính quốc tế tại Singapore, Hồng Kông, Dubai,...
(VNF) - Thiếu thông tin không chỉ làm hạn chế cơ hội phát triển mà còn là rào cản lớn khiến người nghèo khó có thể thoát nghèo một cách bền vững. Vì vậy, trong Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, bên cạnh việc hỗ trợ về sinh kế, tín dụng, y tế hay giáo dục, một yếu tố ngày càng được khẳng định có vai trò nền tảng, đó là giảm nghèo thông tin.
(VNF) - Những đồng vốn nhỏ, được phân bổ từ Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021–2025, đang từng bước trở thành “bệ phóng” giúp người nghèo Hà Tĩnh chuyển từ tư duy trông chờ hỗ trợ sang chủ động tổ chức sản xuất, nâng thu nhập và hình thành sinh kế ổn định.
(VNF) - Từ những lớp học nghề đỏ đèn đến tận đêm khuya, đến dòng công nhân trẻ nối nhau vào Khu kinh tế Vũng Áng, Hà Tĩnh đang chứng kiến cuộc “lột xác” lớn nhất 10 năm: chuyển từ lao động phổ thông sang lực lượng lao động kỹ thuật. Một hành trình bắt đầu từ nông thôn, nhưng đang làm thay đổi cả bản đồ việc làm của tỉnh.
(VNF) - PGS.TS Nguyễn Hữu Huân - Trưởng Bộ môn Thị trường Tài chính (ĐH Kinh tế TP.HCM) cho rằng, mục tiêu tăng trưởng GDP từ 10% trở lên trong năm 2026 không phải là quá sức với Việt Nam. Tuy nhiên, khả năng hiện thực hóa mục tiêu này phụ thuộc quyết định vào chất lượng triển khai cải cách, từ chuyển đổi mô hình tăng trưởng, tháo gỡ điểm nghẽn thể chế đến năng lực thực thi chính sách ở cấp vĩ mô và địa phương.
(VNF) - Được ví như một "Việt Nam thu nhỏ" với địa hình phức tạp và quy mô dân số đông, Thanh Hóa bước vào giai đoạn 2021 – 2025 với bộn bề thách thức trong việc đảm bảo an sinh xã hội tại khu vực miền núi "phên dậu". Thế nhưng, bằng tư duy quản trị quyết liệt và hiệu quả thực tế từ dòng vốn của 3 Chương trình Mục tiêu quốc gia, địa phương này đang tạo nên một kỳ tích giảm nghèo và xây dựng nông thôn mới.
(VNF) - Hướng tới xây dựng một cơ chế thị trường vốn dành riêng cho cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo, Việt Nam đang trong quá trình chuẩn bị để hình thành sàn giao dịch chứng khoán chuyên biệt cho doanh nghiệp khởi nghiệp - một bước đi được đánh giá là quan trọng nhằm hoàn thiện chu trình đầu tư mạo hiểm từ nguồn vốn đầu vào đến điểm thoái vốn (exit) cho nhà đầu tư.
(VNF) - Đề cập tới mối quan hệ giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty luật ANVI cho rằng, hiện nay chúng ta đang yêu cầu các hộ kinh doanh quy mô lớn phải thực hiện sổ sách, kê khai thuế phức tạp như doanh nghiệp. Nếu đã phải làm y hệt như vậy thì chuyển thành doanh nghiệp còn hơn. Do đó, cần sửa luật để tạo ra một mô hình trung gian, tạm gọi là “doanh nghiệp hộ kinh doanh”.
(VNF) - Năm 2025, giữa bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động, Việt Nam nổi lên như điểm đến hấp dẫn của dòng vốn FDI và quỹ đầu tư toàn cầu. Không chỉ duy trì đà tăng trưởng FDI mạnh mẽ, Việt Nam còn trở thành "cường quốc ASEAN" trong mắt nhà đầu tư quốc tế.
(VNF) - Theo đại biểu Tạ Đình Thi, việc ban hành cơ chế, chính sách đặc thù cho Thủ đô cần tập trung vào các lĩnh vực chiến lược nơi Hà Nội có lợi thế, nhằm tháo gỡ điểm nghẽn thể chế và tạo động lực phát triển bền vững, lan tỏa.
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một siêu đô thị biển quy mô 20 – 25 triệu dân vào năm 2050. Siêu đô thị này có thể đóng góp GDP vùng từ 700 đến 1.000 tỷ USD, trở thành "cực tăng trưởng thế kỷ" mới của châu Á, đủ sức tương tác với các trung tâm hàng đầu như Singapore, Seoul hay Tokyo.
(VNF) - Tiêu dùng của người dân chiếm gần 64% GDP đang suy yếu, kéo theo niềm tin giảm mạnh. Trong bối cảnh xuất khẩu bấp bênh, đầu tư công chậm giải ngân, các chuyên gia cảnh báo: muốn đạt tăng trưởng 10%, Việt Nam phải khơi thông túi tiền và củng cố niềm tin tiêu dùng của dân.
(VNF) - Theo PGS.TS Trần Đình Thiên, tăng trưởng 10% trở lên theo Nghị quyết của Quốc hội hay một con số khác cũng được nhưng cần phải thay đổi, đừng làm theo cách cũ.
(VNF) - Sau một năm triển khai, VIFTA đã bước đầu phát huy hiệu quả, song quá trình tận dụng ưu đãi cho thấy các ngành hàng vừa có thuận lợi, vừa phát sinh vướng mắc, đòi hỏi giải pháp phù hợp để khai thác hiệu quả hơn trong thời gian tới.
(VNF) - Theo các chuyên gia, muốn đạt tăng trưởng 10%/năm, Việt Nam cần một hệ thống tín dụng tăng tốc chưa từng có, với quy mô tín dụng dự kiến tăng gấp đôi trong 5 năm.
(VNF) - Theo TS Lê Xuân Nghĩa, nói người dân tích trữ vàng gây hại cho nền kinh tế là thiếu cơ sở. Đồng thời, không thể yêu cầu người dân “đừng mua vàng” bằng những khẩu hiệu suông.
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - PGS.TS. Ngô Trí Long - Nguyên viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả, Bộ Tài chính - nhận định rằng, nếu không cải cách, Việt Nam sẽ khó cạnh tranh với các trung tâm tài chính quốc tế tại Singapore, Hồng Kông, Dubai,...
(VNF) - Cầu Tứ Liên không chỉ là một công trình giao thông đơn thuần mà còn được xác định là mắt xích quan trọng trong quy hoạch mở rộng không gian đô thị Hà Nội về phía Bắc sông Hồng.