TS Vũ Viết Ngoạn: TFP là chìa khóa cho tăng trưởng giai đoạn 2021 – 2030
Tào Minh -
20/03/2019 12:27 (GMT+7)
(VNF) – Theo TS Vũ Viết Ngoạn, Tổ trưởng Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng, sự khác biệt giữa các nền kinh tế thành công hay không thành công là tốc độ tăng năng suất các yếu tố tổng hợp (TFP).
TS Vũ Viết Ngoạn, Tổ trưởng Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng
Tại hội thảo về mô hình tăng trưởng tổ chức sáng 20/3 tại Hà Nội, TS Vũ Viết Ngoạn đã trình bày báo cáo về mô hình tăng trưởng kinh tế của Việt Nam giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn đến 2045.
Theo TS Vũ Viết Ngoạn, 2021 – 2030 là giai đoạn cực kì quan trọng, có tính quyết định đến việc Việt Nam có thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình hay không. Do đó, đây là giai đoạn được xác định là “bứt phá” với tốc độ tăng trưởng GDP dự tính phải đạt 7 – 7,5%, cao hơn nhiều so với mức tăng trưởng 6,3% của giai đoạn 2011 – 2020.
Trong giai đoạn này, Việt Nam đặt mục tiêu trở thành nước thu nhập trung bình cao (4.859 USD/người/năm) vào năm 2030 và trở thành nước thu nhập cao (12.642 USD/người/năm) vào năm 2045.
Quan điểm phát triển của giai đoạn này được xác định là: nhanh, bền vững và hài hòa; công nghệ và đổi mới sáng tạo là nhân tố bứt phá cho tăng trưởng kinh tế; nhà nước tạo không gian phát triển và sức bật mới cho lực lượng sản xuất.
TFP là chìa khóa cho tăng trưởng
Theo TS Vũ Viết Ngoạn, mô hình tăng trưởng của Việt Nam giai đoạn 2011 – 2020 dựa chủ yếu vào đầu vào. Đến nay, mô hình này đã đến ngưỡng, các lợi thế so sánh dựa vào thâm dụng lao động, xuất khẩu hàng công nghiệp chế tạo đang giảm dần. Trong khi đó, cách mạng công nghệ mang tính đột phá đang phát triển mạnh, buộc các nền kinh tế phải điều chỉnh chiến lược phát triển kinh tế xã hội.
TS Ngoạn cho rằng nguyên nhân chủ yếu khiến các nền kinh tế sập bẫy thu nhập trung bình là chậm chuyển sang mô hình tích lũy tri thức, năng lực công nghệ. Hệ quả của điều này là TFP không tăng khi vốn đầu tư, hiệu quả đầu tư giảm và quốc gia không vượt qua ngưỡng chuyển tiếp công nghệ.
Dẫn số liệu từ Barry và cộng sự (năm 2017), TS Ngoạn chỉ ra rằng điều làm nên sự khác biệt giữa các quốc gia thành công và không thành công là TFP. Cụ thể, các nền kinh tế mắc bẫy thu nhập trung bình có TFP trung bình là 0,4%, trong khi đó các nền kinh tế vượt bẫy thành công có TFP lên tới 1,2%.
TFP của Việt Nam hiện nay thấp hơn rất nhiều so với các quốc gia thành công. Và để thành công trong giai đoạn 2021 – 2045, TFP của Việt Nam phải tăng 2,67%.
TS Ngoạn khẳng định động lực tăng trưởng của Việt Nam trong giai đoạn tới chính là sự đột phá về tăng năng suất.
Và đặc trưng của mô hình tăng trưởng giai đoạn 2021 – 2030 sẽ là: chuyển dần từ thâm dụng lao động sang thâm dụng vốn và tri thức; chuyển dần từ lượng sang chất; thúc đẩy công nghệ, sáng tạo, tinh thần doanh nhân chiếm vị trí trọng tâm thúc đẩy tăng trưởng.
Mô hình tăng trưởng dựa vào đổi mới sáng tạo
Dựa trên các phân tích trên, TS Vũ Viết Ngoạn đã đưa ra mô hình tăng trưởng mới của Việt Nam trong giai đoạn 2021 – 2030. So với mô hình cũ, điểm khác biệt của mô hình mới là giai đoạn “thu nhập trung bình thấp” và giai đoạn “thu nhập trung bình cao” được bổ sung thêm các yếu tố mới.
Cụ thể, ở giai đoạn “thu nhập trung bình thấp”, mô hình cũ chỉ nhấn mạnh tới việc tích lũy vốn, trong khi đó mô hình mới có thêm yếu tố tích lũy năng lực công nghệ.
Ở giai đoạn “thu nhập trung bình cao”, mô hình cũ chỉ nói tới tích lũy năng lực công nghệ còn mô hình mới bổ sung thêm yếu tố “bán thâm dụng vốn, công nghệ”.
Gút lại, TS Ngoạn nhấn mạnh yếu tố then chốt của mô hình tăng trưởng mới là tích lũy năng lực công nghệ và tích lũy vốn; động lực tăng TFP là tăng năng suất nội ngành và tạo doanh nghiệp mới/ngành mới; trọng tâm chính sách là xây dựng hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia.
Để hiện thực hóa mô hình này, hai điều kiện quan trọng là: xây dựng chiến lược công nghệ với các tiếp cận hiện đại và xây dựng hệ thống chính sách đồng bộ thúc đẩy đổi mới sáng tạo.
Theo TS Ngoạn, nếu thúc đẩy ứng dụng công nghệ và đổi mới sáng tạo, GDP năm 2030 của Việt Nam có thể tăng thêm 60,6 tỷ USD; còn tới năm 2045, GDP có thể tăng thêm 168,6 tỷ USD, tăng thêm 1,1% hàng năm.
Đổi mới sáng tạo được hiểu là sử dụng tri thức để phát triển và ứng dụng ý tưởng mới, thay đổi sản xuất và quản lý, thúc đẩy tăng năng suất, chất lượng và hiệu quả.
Đổi mới sáng tạo bao hàm cả tiếp thu, phát minh, truyền bá, ứng dụng tri thức một cách có hiệu quả, qua đó nâng cao hiệu quả, năng suất, sức cạnh tranh của quốc gia/doanh nghiệp.
(VNF) - ông Nguyễn Hoàng Linh – Giám đốc Nghiên cứu, Công ty Quản lý Quỹ Vietcombank VCBF nhận định: "Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng rất cao nhưng nếu nhìn chỉ tiêu tăng trưởng từng khu vực sẽ thấy nền kinh tế đang chậm hơn so với kế hoạch",
(VNF) - Tuyến đường sắt đô thị tốc độ cao kết nối trung tâm TP. HCM với huyện Cần Giờ do Vingroup đề xuất có tổng mức đầu tư khoảng 102.370 tỷ đồng (4,09 tỷ USD).
(VNF) - Theo PGS. TS. Trần Đình Thiên - nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam: “Đây là thời của các doanh nghiệp nghĩ lớn và làm ăn lớn và cơ hội dành cho những người muốn trở thành "anh hùng". Cuộc đua cạnh tranh không giành cho những người toan tính kiếm ăn nhỏ lẻ”,
(VNF) - Cựu Bí thư Vĩnh Phúc Hoàng Thị Thúy Lan gọi Nguyễn Văn Hậu (Hậu "pháo") đến nhà riêng và nói “chị có việc, chuẩn bị ngay cho chị 1 triệu USD”, rồi giơ 1 ngón trỏ bàn tay phải ra hiệu.
(VNF) - Với khối tài sản khủng, Nguyễn Văn Hậu (Hậu 'Pháo'), Chủ tịch Tập đoàn Phúc Sơn đã đưa hối lộ hơn 132 tỷ đồng cho nhiều quan chức các địa phương.
(VNF) - Cựu đại sứ Mỹ tại Việt Nam, ông Ted Osius, cho rằng nguy cơ hàng hóa Việt Nam bị Mỹ áp thuế là hoàn toàn hiện hữu, và chính phủ nên chủ động thực hiện các bước để giảm thiểu nguy cơ này.
(VNF) - Trong vụ án xảy ra tại Công ty cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn và các tỉnh liên quan, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã tiến hành thu giữ hàng loạt tài sản có giá trị.
(VNF) - Từ ngày 18 đến 20/3, Hội đồng Kinh doanh Mỹ - ASEAN (USABC) đã dẫn đầu đoàn lãnh đạo cấp cao đến từ 58 tập đoàn hàng đầu của Mỹ tới Hà Nội trong khuôn khổ Chương trình Giao thương tại Việt Nam năm 2025.
(VNF) - Phát biểu tại buổi tọa đàm “Lãnh đạo và quản trị công hiệu quả, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số: Kinh nghiệm Bắc Âu và Việt Nam”, Đại sứ Thụy Điển Johan Ndisi nhấn mạnh rằng: "Quản trị hiệu quả nhất khi mang tính bao trùm, đổi mới và lấy người dân làm trung tâm".
(VNF) - Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết sẽ tập trung hoàn thiện việc sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh hoàn thành trước ngày 30/8 và vận hành đơn vị hành chính cấp tỉnh từ ngày 1/9.
(VNF) - TS Võ Trí Thành khẳng định, để khu vực kinh tế tư nhân thực sự trở thành động lực chính của tăng trưởng kinh tế, cần xây dựng một tầm nhìn chiến lược toàn diện, kết hợp giữa nỗ lực tự thân của doanh nghiệp và các chính sách hỗ trợ từ phía Nhà nước.
(VNF) - Ngày 17/3, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03 Bộ Công an) đề nghị truy tố 41 bị can trong vụ án xảy ra tại Tập đoàn Phúc Sơn trong đó có cựu bí thư tỉnh uỷ và chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc về tội danh lợi dụng chức vụ quyền hạn và nhận hối lộ.
(VNF) - Một trong những câu hỏi lớn được đặt ra là liệu người dân có phải làm lại căn cước công dân (CCCD) khi có sự thay đổi về địa giới hành chính hay không?.
(VNF) - Đầu tư Tài chính trân trọng trích giới thiệu góc nhìn của PGS. TS. Phạm Thị Thanh Bình, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam về triển vọng kinh tế thế giới năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và những biến chuyển, tác động đến kinh tế Việt Nam.
(VNF) - Theo Tổng Bí thư Tô Lâm, kinh tế tư nhân không chỉ giúp mở rộng sản xuất, thương mại, dịch vụ mà còn góp phần quan trọng trong việc nâng cao năng suất lao động, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và gia tăng năng lực cạnh tranh quốc gia.
(VNF) - Tạp chí Đầu tư Tài chính số tháng 3/2025 đã chính thức phát hành. Với 100 trang nội dung chất lượng, ấn phẩm phản ánh toàn diện những vấn đề kinh tế nổi bật trong và ngoài nước, là nguồn thông tin hữu ích dành cho doanh nghiệp, nhà quản lý, các chuyên gia và đông đảo bạn đọc kinh tế.
(VNF) - Tổng Bí thư yêu cầu phải thúc đẩy phát triển công nghiệp hiện đại, khoa học công nghệ... trong đó phải tiến lên vũ trụ, tiến vào lòng đất, lòng biển, đáy biển.
(VNF) - ông Nguyễn Hoàng Linh – Giám đốc Nghiên cứu, Công ty Quản lý Quỹ Vietcombank VCBF nhận định: "Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng rất cao nhưng nếu nhìn chỉ tiêu tăng trưởng từng khu vực sẽ thấy nền kinh tế đang chậm hơn so với kế hoạch",