TS Vũ Viết Ngoạn: TFP là chìa khóa cho tăng trưởng giai đoạn 2021 – 2030
Tào Minh -
20/03/2019 12:27 (GMT+7)
(VNF) – Theo TS Vũ Viết Ngoạn, Tổ trưởng Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng, sự khác biệt giữa các nền kinh tế thành công hay không thành công là tốc độ tăng năng suất các yếu tố tổng hợp (TFP).
TS Vũ Viết Ngoạn, Tổ trưởng Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng
Tại hội thảo về mô hình tăng trưởng tổ chức sáng 20/3 tại Hà Nội, TS Vũ Viết Ngoạn đã trình bày báo cáo về mô hình tăng trưởng kinh tế của Việt Nam giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn đến 2045.
Theo TS Vũ Viết Ngoạn, 2021 – 2030 là giai đoạn cực kì quan trọng, có tính quyết định đến việc Việt Nam có thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình hay không. Do đó, đây là giai đoạn được xác định là “bứt phá” với tốc độ tăng trưởng GDP dự tính phải đạt 7 – 7,5%, cao hơn nhiều so với mức tăng trưởng 6,3% của giai đoạn 2011 – 2020.
Trong giai đoạn này, Việt Nam đặt mục tiêu trở thành nước thu nhập trung bình cao (4.859 USD/người/năm) vào năm 2030 và trở thành nước thu nhập cao (12.642 USD/người/năm) vào năm 2045.
Quan điểm phát triển của giai đoạn này được xác định là: nhanh, bền vững và hài hòa; công nghệ và đổi mới sáng tạo là nhân tố bứt phá cho tăng trưởng kinh tế; nhà nước tạo không gian phát triển và sức bật mới cho lực lượng sản xuất.
TFP là chìa khóa cho tăng trưởng
Theo TS Vũ Viết Ngoạn, mô hình tăng trưởng của Việt Nam giai đoạn 2011 – 2020 dựa chủ yếu vào đầu vào. Đến nay, mô hình này đã đến ngưỡng, các lợi thế so sánh dựa vào thâm dụng lao động, xuất khẩu hàng công nghiệp chế tạo đang giảm dần. Trong khi đó, cách mạng công nghệ mang tính đột phá đang phát triển mạnh, buộc các nền kinh tế phải điều chỉnh chiến lược phát triển kinh tế xã hội.
TS Ngoạn cho rằng nguyên nhân chủ yếu khiến các nền kinh tế sập bẫy thu nhập trung bình là chậm chuyển sang mô hình tích lũy tri thức, năng lực công nghệ. Hệ quả của điều này là TFP không tăng khi vốn đầu tư, hiệu quả đầu tư giảm và quốc gia không vượt qua ngưỡng chuyển tiếp công nghệ.
Dẫn số liệu từ Barry và cộng sự (năm 2017), TS Ngoạn chỉ ra rằng điều làm nên sự khác biệt giữa các quốc gia thành công và không thành công là TFP. Cụ thể, các nền kinh tế mắc bẫy thu nhập trung bình có TFP trung bình là 0,4%, trong khi đó các nền kinh tế vượt bẫy thành công có TFP lên tới 1,2%.
TFP của Việt Nam hiện nay thấp hơn rất nhiều so với các quốc gia thành công. Và để thành công trong giai đoạn 2021 – 2045, TFP của Việt Nam phải tăng 2,67%.
TS Ngoạn khẳng định động lực tăng trưởng của Việt Nam trong giai đoạn tới chính là sự đột phá về tăng năng suất.
Và đặc trưng của mô hình tăng trưởng giai đoạn 2021 – 2030 sẽ là: chuyển dần từ thâm dụng lao động sang thâm dụng vốn và tri thức; chuyển dần từ lượng sang chất; thúc đẩy công nghệ, sáng tạo, tinh thần doanh nhân chiếm vị trí trọng tâm thúc đẩy tăng trưởng.
Mô hình tăng trưởng dựa vào đổi mới sáng tạo
Dựa trên các phân tích trên, TS Vũ Viết Ngoạn đã đưa ra mô hình tăng trưởng mới của Việt Nam trong giai đoạn 2021 – 2030. So với mô hình cũ, điểm khác biệt của mô hình mới là giai đoạn “thu nhập trung bình thấp” và giai đoạn “thu nhập trung bình cao” được bổ sung thêm các yếu tố mới.
Cụ thể, ở giai đoạn “thu nhập trung bình thấp”, mô hình cũ chỉ nhấn mạnh tới việc tích lũy vốn, trong khi đó mô hình mới có thêm yếu tố tích lũy năng lực công nghệ.
Ở giai đoạn “thu nhập trung bình cao”, mô hình cũ chỉ nói tới tích lũy năng lực công nghệ còn mô hình mới bổ sung thêm yếu tố “bán thâm dụng vốn, công nghệ”.
Gút lại, TS Ngoạn nhấn mạnh yếu tố then chốt của mô hình tăng trưởng mới là tích lũy năng lực công nghệ và tích lũy vốn; động lực tăng TFP là tăng năng suất nội ngành và tạo doanh nghiệp mới/ngành mới; trọng tâm chính sách là xây dựng hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia.
Để hiện thực hóa mô hình này, hai điều kiện quan trọng là: xây dựng chiến lược công nghệ với các tiếp cận hiện đại và xây dựng hệ thống chính sách đồng bộ thúc đẩy đổi mới sáng tạo.
Theo TS Ngoạn, nếu thúc đẩy ứng dụng công nghệ và đổi mới sáng tạo, GDP năm 2030 của Việt Nam có thể tăng thêm 60,6 tỷ USD; còn tới năm 2045, GDP có thể tăng thêm 168,6 tỷ USD, tăng thêm 1,1% hàng năm.
Đổi mới sáng tạo được hiểu là sử dụng tri thức để phát triển và ứng dụng ý tưởng mới, thay đổi sản xuất và quản lý, thúc đẩy tăng năng suất, chất lượng và hiệu quả.
Đổi mới sáng tạo bao hàm cả tiếp thu, phát minh, truyền bá, ứng dụng tri thức một cách có hiệu quả, qua đó nâng cao hiệu quả, năng suất, sức cạnh tranh của quốc gia/doanh nghiệp.
(VNF) - TS. Hồ Quốc Tuấn cho rằng bước sang năm 2026, dư địa nới lỏng chính sách tiền tệ của Việt Nam sẽ không còn nhiều khi áp lực lạm phát gia tăng, nhu cầu chi tiêu và đầu tư công lớn hơn, trong khi bối cảnh tài chính – tiền tệ toàn cầu tiếp tục tiềm ẩn nhiều rủi ro, khiến mặt bằng lãi suất khó duy trì ở mức thấp và ổn định như giai đoạn trước.
(VNF) - (VNF) - Sáng 23/12, Tổng Bí thư Tô Lâm đã phát biểu bế mạc Hội nghị lần thứ 15 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII. VietnamFinance trân trọng giới thiệu toàn văn phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm.
(VNF) - Trong ngày làm việc đầu tiên, Ban Chấp hành Trung ương Đảng họp riêng, cho ý kiến hoàn thiện báo cáo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XIII về công tác nhân sự.
(VNF) - Đà phục hồi mạnh của xuất khẩu cùng nhu cầu nhập khẩu nguyên liệu gia tăng đã đưa tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam lập kỷ lục mới. Tính đến hết ngày 15/12, tổng trị giá thương mại hàng hóa đạt gần 884 tỷ USD, tăng hơn 18% so với cùng kỳ, phản ánh sức bật rõ nét của hoạt động sản xuất, xuất khẩu trong những tháng cuối năm.
(VNF) - UBND phường Vĩnh Hưng (TP. Hà Nội) vừa ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty TNHH Hòa Bình do có hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình không có giấy phép xây dựng theo quy định.
(VNF) - Với cách làm đồng bộ và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, công tác giảm nghèo ở Đắk Lắk đang đi vào thực chất. Từ những buôn làng vùng sâu, nhiều hộ nghèo đã vươn lên ổn định cuộc sống, tạo nền tảng cho giảm nghèo bền vững.
(VNF) - Từ những nông dân từng tay trắng, thiếu đất và vốn sản xuất, nhiều mô hình sinh kế hiệu quả đã hình thành ở Quảng Ngãi. Những mô hình này đã tạo sức lan toả và trở thành nền tảng cho mục tiêu giảm nghèo bền vững, hướng tới cơ bản không còn hộ nghèo vào năm 2030.
(VNF) - Trải qua hơn tám thập kỷ xây dựng, chiến đấu, chiến thắng và trưởng thành, Quân đội nhân dân Việt Nam luôn thể hiện rõ bản chất cách mạng, xứng đáng với lời khen tặng của Bác Hồ.
(VNF) - Sáng 22/12, Hội nghị lần thứ 15 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã khai mạc trọng thể tại Thủ đô Hà Nội. Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì, phát biểu khai mạc Hội nghị. VietnamFinance trân trọng giới thiệu toàn văn phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm
(VNF) - Sáng 22/12, Hội nghị lần thứ 15 Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII khai mạc, cho ý kiến về ba nội dung quan trọng, trong đó có công tác nhân sự Đại hội Đảng 14.
(VNF) - Ông Nguyễn Hồng Diên, Bộ trưởng Bộ Công Thương được Bộ Chính trị điều động tham gia Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và giữ chức Phó Bí thư chuyên trách Đảng ủy Quốc hội.
(VNF) - Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng rà soát lại các quy chuẩn, tiêu chuẩn, điều kiện đường sắt tốc độ cao để lựa chọn công nghệ, tiến hành lựa chọn phương thức đầu tư trong tháng 1/2026.
(VNF) - Trung tâm tài chính quốc tế tại Đà Nẵng có Chủ tịch và 2 Phó Chủ tịch cơ quan điều hành. Việc kiện toàn bộ máy điều hành được xem là bước đi quan trọng, tạo nền tảng để trung tâm tài chính chuyên biệt này đi vào vận hành, hướng trọng tâm vào fintech, quản lý gia sản và tài chính xanh.
(VNF) - Sáng 21/12, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì hội nghị công bố thành lập Trung tâm Tài chính Quốc tế tại Việt Nam. Sự kiện này đánh dấu bước đi quan trọng trong chiến lược phát triển thị trường tài chính, thể hiện quyết tâm của Việt Nam trong việc nâng cao vị thế trên bản đồ tài chính khu vực và toàn cầu.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng, kinh tế số không còn là lựa chọn mà là con đường tất yếu, là động lực cốt lõi của tăng trưởng và đổi mới mô hình phát triển.
(VNF) - Trong những năm gần đây, du lịch cộng đồng tại nhiều vùng nông thôn, miền núi không chỉ dừng lại ở việc đa dạng hóa sản phẩm du lịch, mà đang dần khẳng định vai trò như một công cụ giảm nghèo hiệu quả. Khi người dân trực tiếp tham gia và hưởng lợi từ việc khai thác giá trị bản địa, du lịch cộng đồng đã tạo sinh kế bền vững, góp phần nâng cao thu nhập, giữ gìn văn hóa và thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.
(VNF) - Ngày 19/12, lễ khởi công dự án mở rộng đường cao tốc TPHCM - Trung Lương - Mỹ Thuận theo hình thức BOT, tổng vốn đầu tư hơn 36.000 tỷ đồng đã diễn ra.
(VNF) - Dự án trục đại lộ cảnh quan sông Hồng có tổng mức đầu tư sơ bộ khoảng 855.000 tỷ đồng, được triển khai theo phương thức đối tác công tư (PPP). Dự án có quy mô khoảng 11.000 ha, gồm 4 dự án thành phần, dự kiến hoàn thành năm 2030.
(VNF) - Sáng 19/12, Cụm công nghiệp An Thọ của công ty cổ phần Đầu tư An Thọ đã chính thức khởi công với tổng mức đầu tư thực tế dự án gần 1.000 tỷ đồng.
(VNF) - 5 nhà ga trên tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng được khởi công đồng loạt, mở đầu cho việc triển khai dự án đường sắt hiện đại, góp phần tăng cường kết nối vùng và liên vận quốc tế Việt Nam – Trung Quốc.
(VNF) - Ngày 19/12, dự án đầu tư xây dựng tuyến cao tốc Đồng Đăng (Lạng Sơn) – Trà Lĩnh (Cao Bằng) giai đoạn 1 với tổng mức đầu tư gần 23.000 tỷ đồng đã chính thức được thông tuyến.
(VNF) - TS. Hồ Quốc Tuấn cho rằng bước sang năm 2026, dư địa nới lỏng chính sách tiền tệ của Việt Nam sẽ không còn nhiều khi áp lực lạm phát gia tăng, nhu cầu chi tiêu và đầu tư công lớn hơn, trong khi bối cảnh tài chính – tiền tệ toàn cầu tiếp tục tiềm ẩn nhiều rủi ro, khiến mặt bằng lãi suất khó duy trì ở mức thấp và ổn định như giai đoạn trước.
(VNF) - Cầu Tứ Liên không chỉ là một công trình giao thông đơn thuần mà còn được xác định là mắt xích quan trọng trong quy hoạch mở rộng không gian đô thị Hà Nội về phía Bắc sông Hồng.