Ủy ban Chứng khoán Nhà nước phát hiện nhiều thiếu sót tại các công ty kiểm toán

10 công ty kiểm toán được kiểm tra trực tiếp chấp lượng năm 2019 bao gồm: Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn Chuẩn Việt; Công ty TNHH PwC (Việt Nam); Công ty TNHH Kiểm toán An Việt; Công ty TNHH Kiểm toán và Thẩm định giá Việt Nam; Công ty TNHH Kiểm toán VACO; Công ty TNHH Kiểm toán – Tư vấn Đất Việt; Công ty TNHH Deloitte Việt Nam; Công ty TNHH PKF Việt Nam; Công ty TNHH Grant Thornton (Việt Nam) và Công ty TNHH Kiểm toán & Tư vấn RSM Việt Nam.

Nội dung kiểm tra của Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) bao gồm: tính tuân thủ, kiểm tra hệ thống, kiểm tra kỹ thuật và xét đoán chuyên môn.

Chỉ 2 trong số 10 công ty kiểm toán thuộc danh sách kiểm tra được Uỷ ban chứng khoán xếp loại tốt là PwC Việt Nam và Deloitte Việt Nam; 8 công ty còn lại chỉ đạt yêu cầu.

Dựa trên cơ sở đánh giá rủi ro đối với các công ty kiểm toán, các đoàn kiểm tra của UBCKNN đã thực hiện chọn mẫu từ 3 đến 4 hồ sơ kiểm toán báo cáo tài chính đã hoàn thành của các công ty kiểm toán phát hành trong năm 2018, 2019 để kiểm tra và chỉ ra 11 điểm hạn chế, thiếu sót.

Thứ nhất, thủ tục đánh giá rủi ro và chấp nhận khách hàng sơ sài.

Thứ hai, các công ty kiểm toán chưa xác định rủi ro có sai sót trọng yếu trong từng khoản mục và số dư tài khoản.

Thứ ba, mức trọng yếu chưa được sử dụng trong việc xác định cỡ mẫu khi kiểm tra chi tiết.

Thứ tư, các công ty kiểm toán không thực hiện đánh giá rủi ro kiểm soát hoặc đánh giá sơ sài.

Thứ năm là không thực hiện đầy đủ thủ tục gửi thư xác nhận công nợ với khách hàng và thư xác nhận ngân hàng.

Sáu là thủ tục kiểm toán hàng tồn kho không đầy đủ.

Thứ bảy, các công ty kiểm toán không đánh giá đầy đủ các khoản đầu tư liên doanh, liên kết, đầu tư dài hạn khác.

Tám là không phát hành đầy đủ thư quản lý theo quy định.

Chín là không yêu cầu khách hàng thuyết minh đầy đủ BCTC theo quy định;

Điểm thiếu sót thứ mười của các công ty kiểm toán là không thực hiện đầy đủ các thủ tục thu thập bằng chứng của các bên liên quan, không đánh giá đầy đủ về giao dịch với các bên liên quan.

Cuối cùng, Uỷ ban Chứng khoán cho biết một số báo cáo kiểm toán có ý kiến kiểm toán không phù hợp.

Trong đợt kiểm tra này, UBCKNN cũng đình chỉ tư cách kiểm toán viên đối với KTV Nguyễn Viết Long và KTV Lê Thùy Dương của Công ty TNHH Kiểm toán và Thẩm định giá Việt Nam (AVA) do có sai phạm trong việc kiểm toán báo cáo tài chính năm 2018 của Công ty Cổ phần Đầu tư phát triển xây dựng và Thương mại Việt Nam căn cứ theo quy định tại điểm c Khoản 1 Điều 13 Thông tư số 183/2013/TT-BTC ngày 04/12/2013 của Bộ trưởng Bộ Tài chính về kiểm toán độc lập đối với đơn vị có lợi ích công chúng (hồ sơ kiểm toán được đánh giá xếp loại chưa đạt yêu cầu).

Đối với Kiểm toán viên Văn Nam Hải và Phạm Thị Ánh Dương của Công ty TNHH Kiểm toán - Tư vấn Đất Việt có sai phạm trong việc kiểm toán BCTC năm 2018 của CTCP Sản xuất Xuất nhập khẩu Inox Kim Vĩ (hồ sơ kiểm toán được đánh giá xếp loại chưa đạt yêu cầu), do UBCKNN đã có Quyết định đình chỉ đối với 02 kiểm toán viên này theo Quyết định số 376/QĐ-UBCK ngày 16/5/2019 nên UBCKNN sẽ không chấp thuận đối với các kiểm toán viên này trong năm 2020.

Căn cứ quy định tại điểm d, đ Khoản 1 Điều 7 Nghị định số 84/2016/NĐ-CP ngày 01/7/2016 của Chính phủ về tiêu chuẩn, điều kiện đối với kiểm toán viên hành nghề, tổ chức kiểm toán được chấp thuận kiểm toán cho đơn vị có lợi ích công chúng và quy định tại điểm d, đ Khoản 1 Điều 12 Thông tư số 183/2013/TT-BTC, UBCKNN sẽ không chấp thuận đối với các kiểm toán viên liên quan đến hồ sơ kiểm toán được đánh giá xếp loại chưa đạt yêu cầu nêu trên trong kỳ chấp thuận kiểm toán viên năm 2020.

Đối với báo cáo tài chính của các công ty đại chúng liên quan đến hồ sơ kiểm toán có chất lượng chưa đạt yêu cầu, UBCKNN đã yêu cầu các công ty đại chúng thực hiện kiểm toán lại để việc công bố thông tin báo cáo tài chính đã được kiểm toán của các công ty đại chúng được đảm bảo tuân thủ theo quy định của chuẩn mực kế toán, kiểm toán, chế độ kế toán và các quy định của pháp luật.