Vaccine Sputnik-V: Liều doping cho nền kinh tế Nga
Lê Anh -
29/08/2020 08:48 (GMT+7)
(VNF) - Ngay từ giai đoạn đầu khi dịch bệnh Covid-19 lây lan trên toàn cầu, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã coi việc chế tạo vaccine là ưu tiên quan trọng hàng đầu. Và đúng như kỳ vọng, Nga đã trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới đăng ký một loại vaccine ngừa Covid-19 dù nhiều nước còn hoài nghi tính hiệu quả của vaccine này.
(Ảnh minh họa)
Mất chưa đầy 5 tháng để chế tạo vaccine
Ngày 11/8, Tổng thống Vladimir Putin đã khiến thế giới chấn động khi tuyên bố Nga đã đăng ký vaccine ngừa Covid-19 đầu tiên trên thế giới.
Vaccine mới có tên chính thức trên thị trường quốc tế là Sputnik-V, lấy theo tên vệ tinh nhân tạo đầu tiên trên thế giới được Liên Xô phóng lên quỹ đạo vào năm 1957.
Nhà lãnh đạo Nga khẳng định loại vaccine này hoạt động đủ hiệu quả, tạo ra được miễn dịch ổn định, và đã vượt qua khâu kiểm định. Thậm chí, để chứng minh điều này, ông Putin cho biết một trong những người con gái của ông đã tiêm vaccine Sputnik-V và cho kết quả khả quan.
Theo Bộ trưởng Y tế Nga Mikhail Murashko, vaccine Sputnik-V do Trung tâm Nghiên cứu quốc gia về dịch tễ và sinh vật học Gamaleya của Nga phát triển đã hoàn thành mọi giai đoạn kiểm nghiệm lâm sàng.
Tuyên bố của Nga đã khiến thế giới sửng sốt khi tiến trình phát triển vaccine của Trung tâm Gamaleya đã “vượt mặt” nhiều tập đoàn dược phẩm có nền tảng kinh nghiệm và kỹ thuật trong sản xuất vaccine như Pfizer, Biontech, Moderna, Oxford/Astrazeneca, Sinovac, Sinopharm…, hiện đang tiến hành thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3.
Theo thông cáo của Bộ Y tế Nga, với phác đồ tiêm 2 lần, vaccine Sputnik-V cho phép phòng ngừa virus SARS-CoV-2 gây bệnh Covid-19 trong 2 năm.
Cũng theo thông báo, tất cả người dân Nga sẽ được tiêm miễn phí vaccine này một cách tự nguyện. Nhóm người có nguy cơ cao như nhân viên y tế, người già, giáo viên sẽ được tiêm chủng trước.
Bên cạnh đó, Bộ Y tế Nga cũng đang phát triển một ứng dụng theo dõi đặc biệt, cho phép công dân nước này xác nhận tình trạng sức khỏe cũng như theo dõi xem có bất kỳ tác dụng phụ nào mà vaccine mang lại hay không.
Còn nhiều hoài nghi
Hành trình “thần tốc” mà Nga phê duyệt và sản xuất vaccine Covid-19 khiến một số quốc gia phương Tây phải ngạc nhiên, thậm chí bày tỏ nghi ngại bởi vaccine Sputnik-V đã được phê duyệt trước khi bước vào thử nghiệm giai đoạn 3, thường có sự tham gia của hàng nghìn người. Thử nghiệm này được coi là điều kiện cần thiết để đảm bảo vaccine được chấp thuận theo quy định.
Nhiều chuyên gia y tế cho rằng việc Nga chưa công bố dữ liệu công khai về vaccine ngừa Covid-19, bao gồm cách thức điều chế cũng như chi tiết về mức độ an toàn, phản ứng miễn dịch…, khiến các nhà khoa học, giới chức y tế và công chúng cảm thấy hoài nghi về hiệu quả thực của virus này.
Bà Ayfer Ali, chuyên gia nghiên cứu thuốc của trường Kinh doanh Warwick của Anh, nhận định: “Về cơ bản, Nga đang tiến hành một cuộc thử nghiệm quy mô lớn trên toàn bộ dân số”. Bà cho biết quá trình phê duyệt diễn ra quá nhanh có thể khiến các nhà khoa học bỏ qua một số tác dụng phụ tiềm ẩn. Nhiều phản ứng hiếm xảy ra nhưng lại vô cùng nghiêm trọng.
Giáo sư Danny Altmann, thuộc khoa miễn dịch học tại đại học Hoàng gia London, cũng đồng tình với quan điểm này. Ông nhận định hệ lụy để lại từ các loại vaccine chưa đủ an toàn và hiệu quả sẽ “khiến các vấn đề hiện tại trầm trọng hơn”.
Ông Jarbas Barbosa, Trợ lý Giám đốc Tổ chức Y tế liên Mỹ (PAHO), thuộc Tổ chức Y tế thế giới (WHO), ngày 11/8 cho biết, WHO chưa nhận được đầy đủ thông tin về vaccine ngừa Covid-19 của Nga để đánh giá. Theo ông Barbosa, tất cả các nhà sản xuất vaccine đều phải tuân theo thủ tục này để đảm bảo vaccine an toàn và có được sự đề xuất sử dụng của WHO.
Trong khi đó, đại diện Bộ Y tế Đức cho rằng vẫn chưa có dữ liệu về chất lượng, hiệu quả và độ an toàn của vaccine mà Nga điều chế và vừa được đăng ký lưu hành.
Nga lên tiếng đáp trả
Trả lời phỏng vấn độc quyền kênh RT, ông Alexander Gintsburg, người đứng đầu Trung tâm Gamaleya, nhấn mạnh mặc dù vaccine Sputnik-V được tạo ra trong chưa đầy 5 tháng nhưng vaccine này không phải “loại thuốc được làm mà không chuẩn bị gì từ trước”.
“Cả một thế hệ bác sĩ công nghệ sinh học, nhà virus học, nhà miễn dịch học… có kinh nghiệm hơn 20 năm phát triển công nghệ đã được huy động để tạo ra loại vaccine này cùng với ít nhất sáu loại thuốc khác”, ông Alexander Gintsburg nhấn mạnh.
Cũng theo ông Gintsburg, các nhà nghiên cứu Nga đã tổng hợp kiến thức đã có trong quá trình phát triển vaccine phòng ngừa MERS (một loại bệnh “tương đồng tới 80% so với Covid-19” song nguy hiểm hơn) để phát triển vaccine Sputnik-V.
Ông Gintsburg khẳng định vaccine Sputnik-V được nghiên cứu và chế tạo theo quy định nghiêm ngặt hiện hành của Nga. Luật pháp Nga cho phép rút ngắn quá trình phát triển do tính cấp bách của dịch bệnh Covid-19. Tuy nhiên, không có một quy trình đảm bảo an toàn nào bị lược bỏ. Chuyên gia y tế Nga cho biết, tính đến thời điểm hiện tại, đã có trên 3.500 người được tiêm vaccine Sputnik-V. Họ không biểu hiện tác dụng phụ, ngoại trừ một số triệu chứng điển hình trong quá trình tiêm vaccine như sốt nhẹ.
Kỳ vọng là “liều doping” cho nền kinh tế
Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) dự báo GDP của Nga trong năm 2020 sẽ giảm 6,6% do ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19. Vaccine Sputnik-V được kỳ vọng sẽ giúp Nga có được một nguồn thu khổng lồ từ thị trường vaccine toàn cầu, qua đó giúp vực dậy kinh tế Nga.
Theo ước tính của Quỹ Đầu tư trực tiếp Nga (RDIF), nhu cầu toàn cầu với vaccine ngừa Covid-19 có thể đạt 3-5 tỷ liều đến cuối năm 2021. Còn theo Giám đốc RDIF Kirill Dmitriev, giá trung bình của vaccine trên thị trường là vào khoảng 25 USD. Như vậy, quy mô thị trường sẽ đạt khoảng 75 tỷ USD.
RDIF đã dành khoảng 4 tỷ Rub (khoảng 55 triệu USD) cho việc nghiên cứu và mở rộng quy mô sản xuất vaccine do Trung tâm Gamaley điều chế. Mặc dù Nga mới chỉ bắt đầu tiến hành cuộc thử nghiệm giai đoạn 3 sau ngày 12/8, nhưng chính phủ Nga đã lên kế hoạch sản xuất đại trà, từ 5 triệu và sau đó lên 10 triệu liều vaccine mỗi tháng trong giai đoạn cuối năm 2020 - đầu năm 2021.
Hơn 20 quốc gia đã đăng ký mua 1 tỷ liều vaccine Nga với giá được dự báo không quá 20 USD/liều. Như vậy, thị phần tiềm năng của vaccine Nga trên thị trường toàn cầu ước tính vào khoảng 20 tỷ USD, tương đương 1/4 nhu cầu thế giới.
Tại một cuộc họp báo mới đây, ông Dmitriev cho biết con đường để thâm nhập thị trường thế giới đến châu Á, châu Phi và Mỹ Latin sẽ là thông qua việc mở rộng sản xuất tại chỗ.
Nga đã đạt thỏa thuận với 5 quốc gia để sản xuất 500 triệu liều vaccine mỗi năm. Đặc biệt, các nhà máy ở Brazil và Ấn Độ có thể được đưa vào hoạt động trong tháng 11 năm nay. Nga đặt nhiều hy vọng vào các thị trường lớn này. Bên cạnh việc kinh doanh vaccine Sputnik-V, RDIF cũng dự định sẽ triển khai chương trình tiêm chủng theo hình thức viện trợ nhân đạo tại các quốc gia nghèo và đang phát triển.
(VNF) - Ngày càng nhiều phụ nữ trẻ ở Trung Quốc sẵn sàng chi từ 20 đến 50 nhân dân tệ (tương đương 3–7 USD) để được những người đàn ông gọi là “man mums” ôm trong vòng 5 phút, giúp giải tỏa căng thẳng và cảm giác cô đơn.
(VNF) - Trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng suy yếu, các trung tâm thương mại ở Trung Quốc tìm cách thu hút khách bằng những “chiêu trò” gây tò mò như nhà vệ sinh có đàn piano hay bồn cầu bằng vàng. Câu hỏi đặt ra là liệu các biện pháp mang tính bề nổi này có thể giải quyết được tận gốc bài toán tiêu dùng hay không.
(VNF) - Hãng xe điện Tesla của Elon Musk vừa bất ngờ ra mắt chiếc vợt pickleball trị giá 350 USD, đánh dấu bước mở rộng danh mục sản phẩm phong cách sống. Động thái này phản ánh chiến lược của công ty trong việc không chỉ dừng lại ở ô tô mà còn khai thác thị trường tiêu dùng cao cấp và sản phẩm giải trí – thể thao.
(VNF) - Nền kinh tế Trung Quốc đang bước vào một sự chuyển biến mang tính lịch sử khi tình trạng suy thoái đầu tư ngày càng trở nên rõ nét. Trong năm nay, đầu tư vào 3 lĩnh vực trụ cột gồm sản xuất, cơ sở hạ tầng và bất động sản được dự báo sẽ đồng loạt suy giảm. Đây được xem là một bước ngoặt đáng chú ý đối với nền kinh tế từng định hình lại trật tự toàn cầu bằng nhiều thập kỷ tăng trưởng dựa vào vốn đầu tư.
(VNF) - Từng được xem là thú chơi gắn với tuổi thơ của thế hệ 8X–9X, thẻ bài sưu tầm như Pokémon hay Yu-Gi-Oh! đang chứng kiến sự trở lại mạnh mẽ trên các nền tảng thương mại điện tử. Dữ liệu từ eBay cho biết Gen Z Mỹ đang chi tiêu ngày càng nhiều cho thẻ bài và các vật phẩm sưu tầm, biến một trào lưu văn hoá thành thị trường kinh doanh và đầu tư có quy mô đáng kể.
(VNF) - Quyết định hạ lãi suất của Fed trong tuần qua đã kích hoạt làn sóng tăng mạnh trên Phố Wall và củng cố sức hấp dẫn của vàng. Cùng lúc, Trung Quốc và Nga tăng dự trữ vàng, trong khi EU đóng băng vô thời hạn tài sản Nga, phản ánh xu hướng dịch chuyển dòng tiền và tái cơ cấu dự trữ trong bối cảnh kinh tế – địa chính trị toàn cầu đầy biến động.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến biến động lớn về tài sản của giới tỷ phú trên toàn cầu khi tổng giá trị tài sản đạt mức cao kỷ lục, chủ yếu nhờ đà tăng của cổ phiếu công nghệ và trí tuệ nhân tạo. Tại Việt Nam, số lượng tỷ phú không thay đổi nhiều, song tài sản của một số cá nhân, đặc biệt người giàu nhất Việt Nam, tăng mạnh theo diễn biến thị trường chứng khoán.
(VNF) - Ở tuổi 27, CEO của nền tảng thị trường dự đoán Polymarket Shayne Coplan đã trở thành tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới khi công ty được định giá 9 tỷ USD. Hành trình của chàng trai bỏ học để xây dựng startup trong phòng tắm đến gương mặt nổi bật ngành crypto toàn cầu phản ánh sức mạnh của ý tưởng táo bạo, trí tuệ đám đông và bước chuyển mình của cả một lĩnh vực công nghệ.
(VNF) - Mỹ là nơi khai sinh các mô hình trí tuệ nhân tạo mạnh mẽ nhất và nắm quyền kiểm soát các loại chip máy tính tiên tiến nhất. Thế nhưng, giữa cuộc cạnh tranh AI toàn cầu, Trung Quốc lại sở hữu một lợi thế mang tính quyết định: một lưới điện khổng lồ và rẻ nhất thế giới.
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) ngày 12/12 quyết định đóng băng vô thời hạn khoảng 210 tỷ euro (tương đương 246 tỷ USD) tài sản nhà nước của Nga, thay vì tiếp tục cơ chế gia hạn 6 tháng một lần như trước đây.
(VNF) - Ngày 11/12, doanh nhân người Hàn Quốc Do Kwon, nhà sáng lập Terraform Labs, đơn vị đứng sau hai đồng tiền TerraUSD và Luna, đã bị tòa án liên bang Mỹ tuyên phạt 15 năm tù. Bản án được đưa ra gần 3 năm sau cú sập gây thiệt hại ước tính 40 tỷ USD, được thẩm phán mô tả là “một vụ gian lận mang tính thế hệ”.
(VNF) - Mỹ tiếp tục gia tăng sức ép đối với chính quyền Tổng thống Nicolás Maduro khi áp đặt lệnh trừng phạt lên ba cháu trai của ông, cùng nhiều cá nhân, doanh nghiệp và tàu vận tải bị cáo buộc tham gia vận chuyển dầu cho Caracas. Động thái này là một phần trong chiến dịch siết nguồn thu tài chính của Venezuela và mở rộng nỗ lực trấn áp hoạt động buôn lậu ma túy tại khu vực Caribe.
(VNF) - Ukraine ngày 11/12 cho biết máy bay không người lái tầm xa của họ đã tấn công một giàn khoan dầu lớn ngoài khơi Biển Caspi trong tuần này. Chiến dịch này phản ánh nỗ lực mở rộng mục tiêu của Kyiv nhằm bóp nghẹt nguồn thu từ năng lượng - nguồn lực quan trọng nhất giúp Nga duy trì cuộc chiến.
(VNF) - Các chuyên gia quốc tế nhận định thị trường chứng khoán Việt Nam đã bùng nổ trong năm 2025, và dư địa tăng trưởng còn rất rộng mở trong thời gian tới.
(VNF) - Mexico nâng thuế nhập khẩu lên 50% khiến Trung Quốc phản ứng gay gắt, gọi đây là hành động bảo hộ “mang tính xúc phạm” và cảnh báo tác động tiêu cực tới thương mại song phương.
(VNF) - Trung Quốc ghi nhận thặng dư thương mại kỷ lục 1.000 tỷ USD, đặt ra câu hỏi liệu sức mạnh xuất khẩu có che giấu những điểm yếu ngày càng lớn của nền kinh tế hay không?
(VNF) - Sau tin Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất, Phố Wall tăng điểm mạnh. Trong khi đó, giá vàng cũng bật tăng nhưng cuối cùng vẫn quay trở về vùng 4.205 USD/ounce, gần như không đổi so với trước đó.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 10/12 cho rằng quyết định mới nhất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) về việc hạ lãi suất chuẩn thêm 0,25 điểm phần trăm là chưa đủ mà lẽ ra phải “mạnh tay gấp đôi”.
(VNF) - Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã cắt giảm lãi suất xuống mức thấp nhất trong vòng 3 năm sau một cuộc họp căng thẳng, phơi bày những rạn nứt sâu sắc giữa các nhà hoạch định chính sách về việc nên ưu tiên xử lý thị trường lao động suy yếu hay lạm phát vẫn ở mức cao.
(VNF) - Giới đầu tư đặt cược tới 90% vào khả năng Fed tiếp tục hạ lãi suất 0,25 điểm phần trăm. Nếu kịch bản này xảy ra, quyết định của Fed có thể tạo ra hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ lên USD, vàng, Bitcoin và toàn bộ thị trường tài chính toàn cầu trong những tháng tới.
(VNF) - Thặng dư thương mại kỷ lục của Trung Quốc một lần nữa phơi bày sức mạnh công nghiệp của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, đồng thời phản ánh mức độ mất cân đối đang gia tăng trong cấu trúc tăng trưởng của nước này.
(VNF) - Thỏa thuận thương mại giữa Indonesia và Washington đang đối mặt nguy cơ sụp đổ khi các quan chức Mỹ ngày càng thất vọng trước điều họ cho là Jakarta "bội ước" những điều khoản đã thống nhất hồi tháng 7.
(VNF) - Bạc đang cạnh tranh quyết liệt với vàng. Kim loại quý này đã tăng giá hơn gấp đôi kể từ đầu năm và vừa lập kỷ lục mới trong ngày 9/12 khi lần đầu tiên vượt mốc 60 USD/ounce trên Sàn giao dịch hàng hóa New York. Tính từ đầu năm 2025, giá bạc đã tăng 102% bỏ xa vàng khi “chỉ” tăng 59%.
(VNF) - Một vụ hỏa hoạn nghiêm trọng bùng phát tại tòa nhà văn phòng ở trung tâm Jakarta khiến ít nhất 22 người thiệt mạng, trong đó có một phụ nữ mang thai. Lực lượng chức năng Indonesia huy động hàng trăm nhân viên cùng gần 30 xe chữa cháy để dập lửa, song thiệt hại về người vẫn ở mức đặc biệt nghiêm trọng.
(VNF) - Ngày càng nhiều phụ nữ trẻ ở Trung Quốc sẵn sàng chi từ 20 đến 50 nhân dân tệ (tương đương 3–7 USD) để được những người đàn ông gọi là “man mums” ôm trong vòng 5 phút, giúp giải tỏa căng thẳng và cảm giác cô đơn.