Vay 2,6 tỷ USD làm sân bay Long Thành: Ủy ban Kinh tế lo ngại làm tăng nợ công

Vĩnh Chi - 24/10/2019 17:48 (GMT+7)

(VNF) - Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho rằng ngay cả khi không cấp bảo lãnh đối với khoản vay 2,6 tỷ USD của ACV thì Chính phủ vẫn có trách nhiệm trong việc xử lý rủi ro đối với phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp này.

Nghị quyết 94 của Quốc hội cho phép dự án xây dựng sân bay Long Thành được sử dụng nhiều nguồn vốn khác nhau như: vốn ngân sách nhà nước, vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA), vốn cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước của ngành hàng không, vốn doanh nghiệp, vốn đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP) và các loại vốn khác.

Tuy nhiên, báo cáo nghiên cứu khả thi của Bộ Giao thông vận tải chưa có đánh giá tác động cụ thể của từng loại nguồn vốn (ví dụ: như tính toán tác động đến nợ công nếu vay vốn ODA) mà mới tập trung vào phương án sử dụng vốn của doanh nghiệp nhà nước (VATM - Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam) và doanh nghiệp do nhà nước chi phối (ACV - Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam) thực hiện.

Trong tổng số 4,194 tỷ USD vốn của ACV đầu tư vào dự án, dự kiến ACV phải đi vay khoảng 2,628 tỷ USD. Theo Phụ lục V kèm theo Tờ trình của Chính phủ thì khoản vay này không làm tăng nợ công do không sử dụng vốn ODA.

Ủy ban Kinh tế nhận thấy, theo quy định tại Điều 41 của Luật Quản lý nợ công, dự án sân bay Long Thành thuộc đối tượng được bảo lãnh Chính phủ; nếu được Chính phủ bảo lãnh thì khoản vay này sẽ được tính vào nợ công.

Do đó, Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ báo cáo thêm rằng Chính phủ có khả năng cấp bảo lãnh đối với khoản vay này không, để có cơ sở đánh giá đầy đủ, chính xác tác động của phương án huy động vốn đối với nợ công.

Mặt khác, Ủy ban Kinh tế lưu ý: ACV là doanh nghiệp do nhà nước chi phối, nên dù huy động vốn dưới hình thức nào thì nhà nước vẫn có trách nhiệm trong việc xử lý khi có rủi ro đối với phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Do đó, kể cả việc Chính phủ không cấp bảo lãnh đối với khoản vay này thì cũng cần có sự giám sát chặt chẽ của cơ quan có thẩm quyền đối với hoạt động vay, sử dụng vốn vay của ACV.

Theo Ủy ban Kinh tế, Chính phủ cũng cần cân nhắc về khả năng huy động vốn của ACV vì phải đồng thời thực hiện đầu tư mở rộng Cảng hàng không Tân Sơn Nhất cũng như các cảng hàng không khác trên cả nước với dự án sân bay Long Thành.

Đối với nguồn vốn của VATM, Ủy ban Kinh tế cũng đề nghị cần làm rõ hơn năng lực tài chính để thực hiện. Trong trường hợp sử dụng vốn của ACV và VATM, cần có ý kiến của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước về việc bố trí vốn của doanh nghiệp để thực hiện dự án.

Tổng mức đầu tư dự kiến của dự án sân bay Long Thành (bao gồm: chi phí xây dựng, chi phí thiết bị, chi phí quản lý dự án, chi phí tư vấn đầu tư xây dựng, chi phí khác, thuế GTVT, dự phòng khối lượng, dự phòng trượt giá và lãi vay): 111.689 tỷ đồng, tương đương 4,779 tỷ USD.

Tổng số vốn ACV cần huy động là 4,194 tỷ USD, tương đương khoảng 98.014 tỷ đồng. Trong đó, đến ngày 31/12/2018, ACV đã tích lũy được lượng tiền mặt là 24.268 tỷ đồng; trong giai đoạn 2019 - 2025, ACV dự kiến tiếp tục tích lũy 12.339 tỷ đồng từ kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh. Do đó, dự kiến ACV bố trí vốn chủ sở hữu được 36.607 tỷ đồng, tương đương 1,566 tỷ USD, chiếm 37% tổng vốn đầu tư.

Số còn lại, ACV phải đi vay – khoảng 2,628 tỷ USD. Vừa qua, ACV đã làm việc với các tổ chức tài chính (Ngân hàng và các quỹ đầu tư trong nước và nước ngoài) quan tâm đến dự án sân bay Long Thành giai đoạn 1 để thu xếp phần vốn huy động.

Đến thời điểm hiện tại, ACV đã làm việc với 12 tổ chức trong và ngoài nước và ký các biên bản thoả thuận hợp tác (MOU) về thu xếp vốn với tổng giá trị đề xuất hơn 5 tỷ USD, thời gian vay 15 năm, thời gian ân hạn 5 năm, lãi suất trung bình dự kiến khoảng 5 - 5,5%/năm.

Việc thu xếp vốn của ACV với 12 tổ chức nói trên được thực hiện thông qua các hình thức: vay thương mại các tổ chức ngân hàng trong và ngoài nước; hợp đồng tín dụng xuất khẩu (Export Credit Agreement) áp dụng cho các hạng mục thiết bị nhập ngoại; phát hành trái phiếu doanh nghiệp cho thị trường trong nước và quốc tế.

Đối với VATM, tổng số vốn mà công ty này cần huy động là 3.225 tỷ đồng, trong đó: VATM đã cân đối được khoảng 2.125 tỷ đồng; số còn lại VATM dự kiến sẽ vay vốn thương mại của ngân hàng trong nước khoảng 1.100 tỷ đồng, với lãi suất tính toán dự kiến là 11%/năm.