Vũng Áng: Từ vùng cát bạc đến khu kinh tế động lực

Đánh thức vùng cát bạc…

Nhớ lại những dấu mốc đầy nỗ lực của cả hệ thống chính trị trong chặng đường phát triển của KKT Vũng Áng, Ông Lê Trọng Bính, nguyên Bí thư Huyện ủy Kỳ Anh cho biết, để bàn giao 3.000 ha mặt bằng sạch cho dự án FDI lớn nhất Việt Nam - Khu liên hợp gang thép và cảng nước sâu Sơn Dương Formosa Hà Tĩnh do Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh (FHS) đầu tư, tỉnh đề ra mục tiêu trong 2 năm phải hoàn thành di dời 4 xã (Kỳ Lợi, Kỳ Long, Kỳ Liên, Kỳ Phương) với hơn 2.500 hộ dân, trên 2.000 ngôi mộ, 56 nhà thờ lớn và nhà thờ họ… Khối lượng công việc khổng lồ, với yêu cầu bàn giao mặt bằng gấp rút từ nhà đầu tư, cả hệ thống chính trị đã quyết liệt vào cuộc.

Các tổ vận động, đoàn công tác không kể ngày đêm “đến từng ngõ, gõ từng nhà” vừa vận động, vừa tiến hành kiểm đếm, tổ chức đền bù. Nhờ đó, Kỳ Anh đã bàn giao đúng thời hạn hơn 3.000 ha (trong đó có gần 2.000 ha đất liền và hơn 1.000 ha mặt biển) cho FHS vào ngày 1/10/2010.

Giờ đây, giấc mơ về một vùng kinh tế với những nhà máy, công trường, trung tâm dịch vụ lớn, các siêu dự án đã trở thành hiện thực. Các xã, phường trong KKT Vũng Áng từ Kỳ Trinh, Kỳ Long, Kỳ Liên, Kỳ Thịnh, Kỳ Phương, Kỳ Lợi, Kỳ Nam, Kỳ Ninh đến Kỳ Hà đã thực sự “thay da, đổi thịt”.

Từ năm 2006 đến nay, có hơn 5.000 hộ dân lên các khu tái định cư; phần lớn người trong độ tuổi lao động đã chuyển đổi sang kinh doanh dịch vụ, thương mại và tham gia làm việc tại các doanh nghiệp ở KKT Vũng Áng; thu nhập bình quân đầu người đến nay đạt trên 42 triệu đồng/năm.

Ông Nguyễn Khắc Liến từ thôn 3 Tân Phúc Thành, xã Kỳ Lợi di dời về khu tái định cư Kỳ Lợi (thuộc địa phận phường Kỳ Trinh) bồi hồi: “Quê tôi trước đây nghèo lắm, bà con mưu sinh bằng nghề chài lưới nhỏ, cả làng chỉ vài người được học hết cấp 3. Cái nghèo, cái khổ cứ thế đeo bám dai dẳng… Chủ trương thành lập KKT Vũng Áng, di dân lên vùng tái định cư đã đưa cuộc sống vật chất, tinh thần của người dân đổi thay vượt bậc. Như gia đình tôi, ngoại trừ vợ chồng đã lớn tuổi, thì 2 đứa con trai hiện đang làm việc tại Công ty FHS, vừa được làm gần nhà, vừa có mức lương ổn định…”.

Nói về lịch sử phát triển của Vũng Áng, có lẽ không ai quên được vai trò của ông Võ Kim Cự, nguyên Chủ tịch rồi Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh. “Nói về Kỳ Anh và Formosa thì nhiều lắm, nhưng với cá nhân tôi nơi đây đã cho tôi bài học lớn. Làm bất cứ việc gì, có khó khăn gian khổ đến đâu nhưng nếu đảm bảo quyền lợi người dân phải cố làm cho bằng được, ngược lại, việc gì, hành động chủ trương gì có hại cho dân tuyệt đối tránh ngay”, ông Cự cho biết.

“Bến đỗ” an toàn của các nhà đầu tư

Trưởng ban Quản lý KKT tỉnh Hà Tĩnh, ông Lê Trung Phước cho hay, tính đến thời điểm này KKT Vũng Áng đã có 151 dự án đầu tư, trong đó có 94 dự án trong nước với tổng vốn đăng ký 59.802 tỷ đồng, 57 dự án đầu tư nước ngoài với tổng vốn đăng ký hơn 13,5 tỷ USD, giải quyết việc làm cho gần 20.000 lao động.

Hiện KKT Vũng Áng có hàng trăm nhà máy, xí nghiệp được các tập đoàn lớn chọn làm nơi đầu tư phải kể đến như: Nhà máy luyện cán thép và cảng biển Sơn Dương của Tập đoàn Formosa (Đài Loan); Nhiệt điện Vũng Áng 1, Nhiệt điện Vũng Áng 2, Tổng kho Xăng dầu – dầu khí Vũng Áng; Tập đoàn Vingroup, Tập đoàn An Việt Phát; Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng Phú Vinh đầu tư 50 triệu USD làm Khu công nghiệp Phú Vinh trên diện tích 220ha…

KKT Vũng Áng cũng là địa chỉ khảo sát, nghiên cứu, tìm kiếm cơ hội đầu tư dự án của hàng chục tập đoàn, doanh nghiệp đến từ các nước như CHLB Đức, Nhật Bản, Thái Lan, CH Séc... Trong đó, đáng chú ý có Công ty Điện khí Siemens (CHLB Đức khảo sát đầu tư dự án nhà máy điện khí Vũng Áng 3 với công suất 1.200 - 1.500MW có tổng mức đầu tư dự kiến 1,8 tỷ USD; Liên doanh giữa Tập đoàn Lee&Man (Hồng Kông) và Hokuetsu (Nhật bản) khảo sát xây dựng một tổ hợp cảng biển, Khu logistic, Khu công nghiệp với mức đầu tư 3 tỷ USD; Công ty Silavon SSP GmbH - Cộng hòa LB Đức nghiên cứu đầu tư dự án Nhà máy sản xuất thép không gỉ 1 tỷ USD; Doanh nghiệp Czech khảo sát đầu tư dự án nhà máy điện gió 200 triệu USD...

Ông Trần Nguyên Thành, Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh cho hay: “Vũng Áng là KKT rất năng động, nhiều tiềm năng với quy hoạch bài bản, cơ sở hạ tầng hiện đại. Hệ thống cảng nước sâu là lợi thế lớn nhất của KKT khi các hoạt động xuất nhập khẩu, vận chuyển hàng hóa rất thuận tiện. Đặc biệt, Hà Tĩnh luôn đồng hành, hỗ trợ nhà đầu tư giải quyết những vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng cũng như các thủ tục hành chính... Chúng tôi tin rằng, với những lợi thế và sự nỗ lực của chính quyền, nhiều doanh nghiệp tiềm năng sẽ tiếp tục tìm hiểu cơ hội đầu tư vào Hà Tĩnh”.

Một dự án lớn đã được khởi công vào ngày 12/12/2021 tại KKT Vũng Áng đánh dấu “bến đỗ” lý tưởng, tin cậy cho nhà đầu tư vào KKT Vũng Áng trong năm qua là dự án Sản xuất Pin VinES. Đây là 1 trong 4 dự án nằm trong tổ hợp nhà máy sản xuất ô tô VinFast và cảng biển kết hợp logistics, du lịch nghỉ dưỡng tại KKT Vũng Áng do Tập đoàn Vingroup làm chủ đầu tư. Theo kế hoạch dự án sẽ hoàn thiện đi vào hoạt động trong giai đoạn 2021- 2025.

Ông Nguyễn Duy Minh, Phó Giám đốc Công ty Điện lực dầu khí Hà Tĩnh cũng chia sẻ: “Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1 được xây dựng từ năm 2009 và đi vào khai thác thương mại trong năm 2014. Quá trình xây dựng và phát triển của công ty luôn có sự đồng hành của chính quyền các cấp trong công tác GPMB cho đến các chính sách ưu đãi đầu tư. Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1 khi đi vào hoạt động đóng góp cho lưới điện quốc gia trung bình 7,2 tỷ kWh/năm, doanh thu bán điện khoảng 289 triệu USD/năm (khoảng 4.900 tỷ đồng), nộp ngân sách hàng trăm tỷ đồng mỗi năm…”.

Ông Nguyễn Hồng Lĩnh, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hà Tĩnh cho hay: Với nhiều tiềm năng, lợi thế, Hà Tĩnh xác định phát triển KKT Vũng Áng theo hướng đa ngành nghề, đa lĩnh vực, trở thành trung tâm kinh tế và đô thị phía Nam của tỉnh. “Tôi tin rằng, với những tiềm năng, lợi thế cùng cơ chế, chính sách thu hút đầu tư đồng bộ, KKT Vũng Áng đang dần hiện thực hóa khát vọng về một KKT tầm cỡ với nhiều trụ cột về hậu thép, logistics và dịch vụ cảng biển, công nghiệp chế biến, chế tạo… góp phần từng bước đưa kinh tế Hà Tĩnh hội nhập sâu vào kinh tế quốc tế”, ông Nguyễn Hồng Lĩnh nói.