Tuyên bố của ông Locsin được đưa ra trong bối cảnh Philippines chỉ trích việc Trung Quốc đưa hơn 200 tàu cá đến đảo Thị Tứ ở Trường Sa (thuộc chủ quyền của Việt Nam).
Mỹ và Philippines ký Hiệp ước phòng thủ chung (MDT) từ năm 1951 nhằm bảo vệ lẫn nhau trước các cuộc tấn công của kẻ thù.
Tuy nhiên, mối quan hệ đồng minh giữa Manila và Washington gần đây bị suy giảm khi Tổng thống Philippines Duterte thực thi chính sách nghiêng về phía Trung Quốc và xa rời đồng minh Mỹ.
Tuy nhiên, quân đội Philippines vẫn duy trì quan hệ chặt chẽ với quân đội Mỹ trong khi chính quyền Tổng thống Donald Trump cũng thực thi chính sách cứng rắn hơn với Trung Quốc trên Biển Đông.
Mới đây, phát biểu tại thủ đô Manila sau cuộc gặp với Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte hồi đầu tháng 3, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tuyên bố: "Vì Biển Đông là một phần của Thái Bình Dương, bất cứ cuộc tấn công vũ trang nào nhằm máy bay hay tàu thuyền của Philippines trên Biển Đông đều kích hoạt nghĩa vụ phòng thủ chung theo Điều 4 Hiệp ước Phòng thủ Tương hỗ”.
Ông Pompeo cho biết việc Trung Quốc bồi đắp trái phép các đảo nhân tạo trên Biển Đông thực sự là "một mối đe dọa". "Các hoạt động quân sự hóa và xây đảo của Trung Quốc trên Biển Đông đe dọa tới chủ quyền, an ninh và sinh kế của các bạn cũng như của Mỹ", vị Ngoại trưởng Mỹ nhấn mạnh.
Bình luận của ông Pompeo đánh dấu lần đầu tiên một quan chức Mỹ công khai tuyên bố ý định bảo vệ đồng minh của Washington tại Biển Đông.
Thời gian gần đây, việc Trung Quốc cho tàu vây hãm xung quanh đảo Thị Tứ (một đảo thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam nhưng bị Philippines chiếm đóng và gọi tên là Pag-asa) đang trở thành điểm nóng trên Biển Đông. Bộ Ngoại giao Philippines hôm 4/4 cho rằng sự hiện diện của tàu Trung Quốc ở đây là “phi pháp”.
Tổ chức phân tích độc lập – Sáng kiến minh bạch Hàng hải châu Á (AMTI) qua phân tích hình ảnh vệ tinh cho thấy hơn 200 tàu Trung Quốc vây hãm ở đây thời gian qua có các loại: tàu cá, tàu tuần duyên và tàu của lực lượng Hải quân của quân đội Trung Quốc.
CNN ngày 5/4 dẫn lời Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte doạ sẽ gửi binh sĩ đến đảo Thị Tứ để ngăn chặn nếu các tàu của Trung Quốc không dừng việc vây hãm xung quanh.
Vị Tổng thống nhấn mạnh: “Hãy để chúng ta là bạn của nhau, nhưng đừng đụng đến Pag-asa (tên Philipiines gọi đảo Thị Tứ) và phần lãnh thổ còn lại của chúng tôi. Nếu họ (Trung Quốc) có hành động ở đây, đó là một câu chuyện khác. Tôi sẽ nói với các binh sĩ của tôi chuẩn bị cho một nhiệm vụ tử thủ”.
Xem thêm >> Nga từng 3 lần đề nghị gia nhập NATO
