Dự án lấn biển Cần Giờ: Bộ trưởng Bộ TN&MT nói 'đã có trao đổi với UNESCO'

Làm dự án lấn biển Cần Giờ có trao đổi với UNESCO

Tại phiên chất vấn sáng 9/11, đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP. HCM) chất vấn: “Vừa rồi ở TP. HCM có một nhà đầu tư làm một dự án rất lớn là lấp biển Cần Giờ, có các nhà khoa học và cử tri hết sức băn khoăn là sẽ tác động xấu đến khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ và rừng ngập mặn Cần Giờ, cũng là rừng phòng hộ của Cần Giờ".

“Tôi xin hỏi các vị có theo dõi dự án này không và làm sao để dự án vẫn triển khai với ý định tốt đẹp là thúc đẩy kinh tế của TP. HCM và của khu vực đi lên, đồng thời bảo vệ được khu dự trữ sinh quyển và rừng ngập mặn Cần Giờ để bà con cử tri và nhân dân yên tâm về việc này?”.

Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà nói: “Tôi biết TP. HCM coi Cần Giờ là địa bàn hết sức đặc biệt. Cần Giờ có thể coi là điểm tựa, lá phổi của TP. HCM. Cần Giờ đã thể hiện việc con người đã phục hồi thiên nhiên”.

Ông Hà cho biết trong 31.000ha rừng dự trữ sinh quyển Cần Giờ thì có 20.000ha do công sức lao động của những thanh niên xung phong TP. HCM phục hồi lại từ 11.000ha sau chiến tranh năm 1979.

“Tôi hiểu sự quan tâm đặc biệt của đảng bộ, chính quyền và nhân dân TP. HCM. Chính vì vậy thành phố đã đặt vấn đề phát triển đô thị Cần Giờ. Bởi vì cho đến nay, so với nhiều quận, huyện thì mức sống, điều kiện của người dân Cần Giờ chưa cải thiện”, Bộ trưởng cho hay.

Về mục tiêu của dự án, Bộ trưởng nhấn mạnh phải giữ được biểu tượng đó là lá phổi, hệ sinh thái sinh quyển được UNESCO công nhận, đồng thời phát triển đô thị phải dựa trên sự cân bằng hệ sinh thái.

Theo ông Hà, thực chất dự án này được phê duyệt từ năm 2003 với diện tích lấn biển khoảng 600ha, hiện nâng lên 2.800ha. Đến nay, Chính phủ, Thủ tướng và Thành ủy, UBND TP. HCM đã thống nhất các mục tiêu như trên.

“Chúng tôi đã trao đổi với UNESCO tại các khung pháp lý của tổ chức này chia khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ ra 4 vùng: vùng lõi, vùng đệm, vùng lân cận và vùng bán lân cận”, Bộ trưởng thông tin.

Cũng theo ông Hà, phần đang phê duyệt dự án nằm ở vùng kết nối với vùng bán lân cận. UNESCO cũng có văn bản khẳng định đây là vùng không nằm trong quản lý mà thực hiện đầu tư dựa trên cân bằng sinh thái do quốc gia quản lý quyết định.

Các tác động của các dự án đã được tính toán kỹ lưỡng

Bộ trưởng cũng cho biết các tác động của các dự án này đã được tính toán kỹ lưỡng. Chủ đầu tư đã có ý thức sử dụng các chuyên gia, tổ chức nghiên cứu trong và ngoài nước, đặc biệt là các tập đoàn của Hà Lan, các tập đoàn đứng thứ ba thế giới để đánh giá tác động môi trường và xã hội để thực hiện dự án.

Ông nói thêm: “Khi thẩm định tác động môi trường, chúng tôi cũng đã tiếp cận với tinh thần là không có báo cáo tác động khi chưa nhận dạng hết các tác động. Bởi vậy hiện nay đánh giá được tác động của khu vực đô thị, bao gồm nước sạch, nước thải, không khí; tác động của đô thị đối với môi trường tự nhiên.

“Chúng tôi cũng đã tham vấn với các tổ chức quốc tế, đặc biệt là các tổ chức về đất và nước, đồng thời xác định là phải giữ được bảo tồn nguyên sinh, tức là bảo đảm hệ sinh thái không thay đổi”.

Về việc triển khai, Bộ trưởng cho hay: “Đây là khu vực giao thoa nước mặn và nước ngọt (là nước lợ), do vậy phải giữ được sự lên xuống thay đổi theo chiều. Bảo vệ rừng ngập mặn phải theo tiêu chí, đảm bảo cân bằng sinh thái.

Ngoài ra, khi liên quan đến hệ sinh thái lấn biển thì cũng phải quan tâm đánh giá tác động đến môi trường biển, dòng chảy hải dương học, địa chất của biển.

Đặc biệt là các hoạt động bồi lấp, xói mòn đối với các địa phương khác bởi đây là giao thoa của nhiều cửa sông. Bởi vậy hiện chủ đầu tư và Bộ gần như công khai toàn bộ báo cáo tác động sẽ có để các nhà khoa học trong và ngoài nước có ý kiến”.

Đáng chú ý, Bộ trưởng Trần Hồng Hà nhấn mạnh trong dự án chưa đề cập việc lấy vật liệu ở đâu để san lấp. Vấn đề này trong báo cáo tác động môi trường của dự án đã nêu rất cụ thể là cần phải có nghiên cứu.

“Hiện chủ đầu tư đang mời các nhà khoa học, các cơ quan có liên quan để nghiên cứu và đưa ra phương án lấy vật liệu tại chỗ. Tức là họ sẽ tạo ra một cái hồ rất lớn để bổ sung nước biển và nước ngọt ngay trung tâm khu đô thị này và lấy đất cát đó để san lấp”, ông Hà tiết lộ.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường cũng cho hay, về quy mô 280.000 hộ dân thì nước ở đây được tính toán xử lý ở mức cao nhất, đạt chất lượng nước mặt. Hiện nay, chủ đầu tư cũng tính toán bố trí con đường đi phía trên rừng Sác và sẵn sàng đầu tư để đảm bảo khi con người đi lại không ảnh hưởng đến hệ sinh thái.

“Tôi cho rằng đây là một dự án cần phải làm ở mức cao nhất và nếu dự án này thành công thì đây là một dự án về kinh tế dựa trên sinh thái tự nhiên có thể là hoàn hảo”, người đứng đầu Bộ Tài nguyên và Môi trường khẳng định.