Trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo (AI) trở thành động lực quan trọng của kỷ nguyên số, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo nghiên cứu việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học.
Theo ông Hồ Đức Thắng, đưa AI vào giảng dạy ở bậc tiểu học là chủ trương đúng thời điểm, nhưng quan trọng nhất là phải triển khai “đúng cách”. Từ kinh nghiệm quốc tế, Việt Nam có thể xây dựng một kế hoạch hành động gồm 5 bước cụ thể.
Thứ nhất, đặt mục tiêu vừa sức và đúng trọng tâm. AI trong bậc tiểu học không nhằm đào tạo ra những “kỹ sư AI nhí”, mà để trang bị cho học sinh ba năng lực cốt lõi của công dân toàn cầu: hiểu AI là gì, biết cách sử dụng an toàn – có trách nhiệm, và hình thành tư duy sáng tạo khi tương tác với công nghệ. Để đạt được mục tiêu này, theo ông Thắng, chỉ cần lồng ghép từ 5 đến 10 giờ học mỗi năm, tích hợp vào các môn học hiện hữu hoặc hoạt động trải nghiệm, tương tự như Singapore bắt đầu triển khai từ năm 2025.
Thứ hai, xây dựng hai “hàng rào an toàn” bắt buộc để bảo vệ trẻ em. Đây là điều kiện tiên quyết, bởi giáo dục là lĩnh vực đặc biệt nhạy cảm. Ông Thắng nhấn mạnh:
Hàng rào về giám sát & độ tuổi: học sinh không được tự do sử dụng các công cụ AI tạo sinh. Việc học phải thông qua tài khoản do nhà trường quản lý và dưới sự hướng dẫn trực tiếp của giáo viên.
Hàng rào về công cụ an toàn: chỉ cho phép sử dụng các phần mềm AI nằm trong “danh mục trắng” do cơ quan có thẩm quyền thẩm định, bảo đảm đã được kiểm duyệt về nội dung, bảo mật dữ liệu và phù hợp với lứa tuổi.
Thứ ba, tập trung vào người thầy. “Công nghệ không thể thay thế giáo viên. Thành bại của chương trình phụ thuộc vào người thầy”. Do đó, nhiệm vụ cấp bách là bồi dưỡng đội ngũ nhà giáo. Việt Nam cần triển khai chương trình đào tạo chuẩn hóa, đồng thời xây dựng khoảng 1.000 “giáo viên hạt nhân” về AI để dẫn dắt và lan tỏa kinh nghiệm trên toàn quốc, theo cách mà Estonia đang áp dụng.
Thứ tư, học hỏi quốc tế một cách thông minh. Việt Nam không sao chép máy móc mà chọn lọc bài học từ nhiều quốc gia: Singapore với mô-đun ngắn, thực tiễn; Estonia chú trọng đào tạo giáo viên; Hàn Quốc nhấn mạnh lộ trình từ học liệu bổ trợ để tránh bất bình đẳng; và Mỹ với chương trình E-Rate – ngân sách khoảng 4,9 tỷ USD mỗi năm để bảo đảm mọi trường học, từ nông thôn tới thành thị, đều có hạ tầng internet ổn định.
Thứ năm, triển khai lộ trình thí điểm 18-24 tháng. Thay vì mở rộng ồ ạt, Việt Nam nên chuẩn bị kỹ lưỡng học liệu, đào tạo giáo viên, sau đó thí điểm tại một số địa phương. Kết quả thực tế sẽ là cơ sở để nhân rộng ra toàn quốc.
“Đưa AI vào tiểu học là xu thế tất yếu, nhưng chúng ta cần tiến hành từng bước vững chắc, lấy giáo viên làm trung tâm và công cụ phải an toàn”, ông nhấn mạnh.
Song song với việc đưa AI vào giáo dục, một yêu cầu cấp thiết khác là xây dựng Luật AI. Vấn đề đặt ra là làm sao để luật vừa đủ chặt chẽ nhằm bảo đảm an ninh mạng và ngăn ngừa lạm dụng, vừa tạo điều kiện cho đổi mới sáng tạo.
Ông Hồ Đức Thắng cho rằng AI giống như một công cụ quyền năng: có thể tạo ra điều kỳ diệu, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro lớn. Do đó, luật cần một cách tiếp cận quản lý toàn diện, bao gồm cả khía cạnh an ninh, đạo đức, thiên vị, và đặc biệt là nguy cơ tội phạm mạng. Ông đề xuất một chiến lược “ba lớp phòng thủ” để xây dựng hành lang pháp lý hiệu quả.
Lớp phòng thủ thứ nhất: Bộ lọc rủi ro thông minh. Luật nên phân loại AI theo mức độ rủi ro thay vì “cấm hay cho” một cách cứng nhắc. Các ứng dụng rủi ro thấp sẽ được khuyến khích phát triển sáng tạo, không bị rào cản không cần thiết. Ngược lại, các hệ thống rủi ro cao – ảnh hưởng tới sức khỏe, tài chính hoặc quyền lợi con người – sẽ chịu sự quản lý chặt chẽ.
Lớp phòng thủ thứ hai: An toàn từ khâu thiết kế. Với các hệ thống AI rủi ro cao, an toàn không thể là “tính năng cộng thêm” mà phải trở thành yếu tố cốt lõi ngay từ khi thiết kế. Chúng phải trải qua quy trình đánh giá nghiêm ngặt về dữ liệu, thuật toán và biện pháp bảo vệ trước khi được phép triển khai. “Giống như xây một tòa nhà, nền móng phải vững chắc trước khi nâng tầng”, ông Thắng hình dung.
Lớp phòng thủ thứ ba: Giám sát liên tục và chế tài nghiêm khắc. Trong vận hành, các hệ thống AI quan trọng không thể là “hộp đen”. Cơ quan quản lý phải có quyền giám sát và yêu cầu giải trình khi cần. Đi kèm với đó là hệ thống chế tài đủ sức răn đe, bao gồm cả mức phạt nặng, nhằm ngăn chặn hành vi lạm dụng AI cho mục đích xấu.
Theo ông Thắng, luật AI phải là “bộ dụng cụ” cho nhà phát triển, đồng thời là “bản hướng dẫn sử dụng” rõ ràng và an toàn. “Chúng ta khuyến khích sáng tạo, nhưng sự sáng tạo đó phải gắn liền với trách nhiệm”, ông nhấn mạnh.
Đưa AI vào giảng dạy từ bậc tiểu học và xây dựng khung pháp lý cho AI là hai trụ cột quan trọng để Việt Nam bắt nhịp với xu hướng toàn cầu. Tuy nhiên, ông Hồ Đức Thắng phân tích, thành công không chỉ đến từ tốc độ triển khai, mà từ cách đi “chắc chắn”: bắt đầu bằng mục tiêu vừa sức, bảo vệ an toàn cho trẻ em, lấy giáo viên làm trung tâm, học hỏi kinh nghiệm quốc tế một cách chọn lọc, và tiến hành thí điểm trước khi nhân rộng.
Ở góc độ pháp lý, một đạo luật AI hiệu quả phải cân bằng giữa hai yếu tố: tạo không gian cho đổi mới sáng tạo và thiết lập hàng rào đủ mạnh để ngăn ngừa rủi ro. Chỉ khi đó, AI mới thực sự trở thành công cụ thúc đẩy phát triển bền vững, thay vì là nguồn gốc của những lo ngại về an ninh và đạo đức.
Tags:
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
Cụm chung cư Ngô Gia Tự (phường Vườn Lài, TP. HCM) được xây từ năm 1968 và hiện xếp loại D. Đến nay, việc tháo dỡ để xây mới vẫn dang dở, dự án cũng chưa có nhà đầu tư.
