Ngày 28/8, một ngọn lửa bốc lên từ nhà máy sản xuất bóng đèn Rạng Đông. Ngọn lửa đã thiêu rụi một phần nhà máy, "hóa kiếp" cho hơn 3 triệu bóng đèn và "phóng sinh" 27kg thủy ngân ra môi trường. Một hỏa hoạn mà không ít người đã phải dùng tới hai chữ "thảm họa" để mô tả và bình luận.
Vụ cháy, đến hôm nay, đã tạm có một kết cục, khi mà các kết quả quan trắc được công bố và thành phố Hà Nội đã họp bàn chỉ đạo giải quyết các vấn đề phát sinh.
Có điều để đi đến được kết cục trên, số thời gian tiêu tốn là không nhỏ. Tạm thống kê: sau vụ cháy 3 ngày, Bộ Tài nguyên và Môi trường mới ra khuyến cáo đối với người dân; sau 7 ngày, kết quả quan trắc mới được lãnh đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường xác nhận; sau 8 ngày, thành phố Hà Nội mới họp bàn cách giải quyết và sau 10 ngày, Công ty Rạng Đông mới viết thư xin lỗi.
Chủ tịch Hồ Chí Minh, sinh thời, từng phê bình một cán bộ đến họp muộn:
- Chú đến chậm mấy phút?
- Thưa Bác, chậm mất 10 phút ạ!
- Chú tính thế không đúng, 10 phút của chú phải nhân với 500 người đợi ở đây.
Thành phố Hà Nội có thể cho rằng họ chỉ chậm có 8 ngày nhưng nếu tính đúng, tính đủ, 8 ngày đó phải nhân với mấy vạn con người đang sống xung quanh nhà máy Rạng Đông!
Điểm sáng duy nhất trong sự việc này là động thái ra văn bản khuyến cáo người dân của UBND phường Hạ Đình (thuộc quận Thanh Xuân). Nhưng mỉa mai thay, văn bản đó đã bị thu hồi ngay tắp lự vì bị cho là ban hành "không đúng thẩm quyền và nội dung chưa đủ cơ sở”. UBND quận Thanh Xuân thậm chí còn kiểm điểm UBND phường Hạ Đình vì ban hành văn bản gây hoang mang, lo lắng cho người dân.
Cho đến hôm nay, sai đúng trong việc ban hành/thu hồi văn bản khuyến cáo nêu trên đã rõ như ban ngày. Nhưng từ cách hành xử của cơ quan nhà nước cấp quận, có thể nhìn ra một số vấn đề trong việc ứng phó với sự cố.
Một là về sự phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương. Theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương, "những vấn đề liên quan đến phạm vi từ hai đơn vị hành chính cấp xã trở lên thì thuộc thẩm quyền giải quyết của chính quyền địa phương cấp huyện" (trích Điều 11).
Vụ cháy nhà máy Rạng Đông xảy ra ở phường Thanh Xuân Trung, nhưng ảnh hưởng rất lớn đến phường Hạ Đình (nằm kế bên). Vụ cháy này, do vậy, là vấn đề liên phường và những vấn đề liên phường sẽ do cấp quận giải quyết (theo đúng quy định của Điều 11). UBND quận Thanh Xuân hoàn toàn có thể dùng lập luận này để bào chữa cho việc thu hồi văn bản khuyến cáo của phường Hạ Đình (với lý do phường Hạ Đình vượt quyền).
Tuy nhiên, trong những sự cố mang tính khẩn cấp như vụ cháy Rạng Đông, việc tuân theo "quy trình" một cách cứng nhắc như trên sẽ làm tê liệt chính quyền cơ sở (tức cấp phường), trực tiếp đẩy người dân vào tình thế nguy hiểm.
Bằng chứng rất rõ là sau khi bị “tước quyền”, vai trò chỉ huy ứng phó với vụ cháy của UBND phường Hạ Đình trở nên yếu đi. Thế nhưng ở chiều ngược lại, sau khi “đoạt lại quyền”, UBND quận Thanh Xuân cũng chẳng khá hơn. Phản ứng của quận có thể nói là cực kỳ chậm chạp và yếu ớt. Cái duy nhất quận làm rất nhanh lại là “thể hiện quyền lực” – bằng cách kiểm điểm UBND phường Hạ Đình!
Các diễn biến nêu trên cho thấy quy định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương đang có vấn đề. Lẽ ra, thẩm quyền giải quyết sự việc phải thuộc về cấp chính quyền gần nhất với những bị ảnh hưởng trực tiếp, chứ không phải thuộc về cấp cao hơn.
Điều này đòi hỏi chính quyền cấp cao hơn phải chuyển giao quyền và nguồn lực nhiều hơn cho chính quyền cấp thấp hơn chứ không phải ngược lại.
Lý nào một chính quyền cơ sở, chịu trách nhiệm về tình hình trị an, kinh tế - xã hội cho hàng vạn con người, mà ngay đến việc ban hành một văn bản khuyến cáo an toàn cho người dân cũng không được phép!
Cách hành xử của các cấp chính quyền trong vụ cháy Rạng Đông còn làm nổi lên một vấn đề khác, đó là cơ sở của việc ban hành khuyến cáo. Như đã biết, văn bản khuyến cáo của UBND phường Hạ Đình bị thu hồi vì cho rằng không đủ cơ sở.
Thừa nhận rằng phường Hạ Đình không đủ cơ sở khoa học khi ban hành văn bản khuyến cáo. Nhưng việc thiếu vắng cơ sở khoa học không phải và không thể là lý do để biện minh cho việc làm ngơ của chính quyền trước sự cố. Chính quyền phải nhìn vào nguy cơ, vào rủi ro có thể xảy ra, để khuyến cáo người dân.
UBND phường Hạ Đình đã nhìn vào nguy cơ, còn UBND quận Thanh Xuân thì không. Thậm chí hôm 30/8, UBND quận Thanh Xuân còn “hồn nhiên” thông báo rằng các chỉ số quan trắc đều ở ngưỡng an toàn!
Không phải đợi đến khi kết quả quan trắc chính thức được công bố hôm 4/9, khuyến cáo của Bộ Tài nguyên và Môi trường ngay hôm 31/8 đã bác bỏ thẳng thừng thông báo đầy dối trá của UBND quận Thanh Xuân. Người dân tự hỏi rốt cục UBND quận Thanh Xuân đang muốn làm gì?
Phê phán UBND phường Hạ Đình ra văn bản “gây hoang mang, lo lắng cho người dân”, nhưng chính UBND quận Thanh Xuân, bằng các hành động bất nhất của mình, mới là chủ thể gây ra hoang mang nhất, kế đến là UBND thành phố Hà Nội.
Sự chậm trễ đến đáng ngạc nhiên của UBDN thành phố Hà Nội trong việc xử lý vụ cháy Rạng Đông tương phản hoàn toàn với tốc độ đến thăm nạn nhân sốc ma túy của lãnh đạo thành phố vào năm ngoái.
Người ta lại phải tự hỏi: rốt cục trong 8 ngày sau vụ cháy, lãnh đạo thành phố Hà Nội đã làm gì?
Cho đến hôm nay, một vấn đề được đặt ra vẫn chưa thấy được giải quyết: thực phẩm nuôi trồng xung quanh nhà máy Rạng Đông có nguy cơ nhiễm thủy ngân và kim loại nặng phải xử lý ra sao? Chôn, đốt hay gì? Ai là người thực hiện và kiểm soát việc thực hiện? Có hay không việc cá nhân/tổ chức gom thực phẩm nhiễm thủy ngân tuồn bán sang vùng lân cận? Và làm thế nào để ngăn chặn nguy cơ này?
Mâm cơm của người dân hiện đã phải đối diện với quá nhiều rủi ro từ thuốc trừ sâu, thuốc tăng trọng, kháng sinh… không lẽ thành phố Hà Nội muốn làm dài danh sách rủi ro với thủy ngân và kim loại nặng?
Hay người dân, vốn chỉ đáng xếp cuối cùng trong mối quan tâm của thành phố, tương tự cái cách Công ty Rạng Đông viết thư xin lỗi: trước là xin lỗi Thành ủy/UBND thành phố Hà Nội, sau đến xin lỗi Đảng ủy/UBND quận Thanh Xuân, UBND phường Hạ Đình/Thanh Xuân Trung rồi cuối cùng mới đến người dân sống quanh nhà máy?
Tags:
(VNF) - Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một siêu đô thị biển quy mô 20 – 25 triệu dân vào năm 2050. Siêu đô thị này có thể đóng góp GDP vùng từ 700 đến 1.000 tỷ USD, trở thành "cực tăng trưởng thế kỷ" mới của châu Á, đủ sức tương tác với các trung tâm hàng đầu như Singapore, Seoul hay Tokyo.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Theo ông Nguyễn Văn Hậu - CEO NetVietTV, Chủ tịch VSBC, AI đang bùng nổ toàn cầu, nhưng tại Việt Nam, tỷ lệ người dùng AI đúng cách chưa tới 5%. Nguyên nhân không nằm ở “prompt chưa hay” mà ở chỗ chưa có tư duy hệ thống, thiếu chiến lược dữ liệu và dễ sa vào trào lưu FOMO.
(VNF) - Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một siêu đô thị biển quy mô 20 – 25 triệu dân vào năm 2050. Siêu đô thị này có thể đóng góp GDP vùng từ 700 đến 1.000 tỷ USD, trở thành "cực tăng trưởng thế kỷ" mới của châu Á, đủ sức tương tác với các trung tâm hàng đầu như Singapore, Seoul hay Tokyo.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.
