Hàng loạt công ty lớn rời khỏi Trung Quốc giữa 'sóng gió' thương chiến

Nikkei Asian Review dẫn một số nguồn tin cho biết HP và Dell, hai nhà sản xuất máy tính cá nhân số 1 và số 3 thế giới, chiếm khoảng 40% thị trường toàn cầu, đang lên kế hoạch di dời 30% hoạt động sản xuất máy tính ra khỏi Trung Quốc.

Các hãng điện tử khác như Microsoft, Google, Amazon, Sony và Nintendo cũng đang xem xét chuyển một số dây chuyền sản xuất thiết bị trò chơi và loa thông minh ra khỏi Trung Quốc. Trong khi đó, các nhà sản xuất máy tính như Lenovo, Acer, Asustek cũng tính toán các phương án để di dời khỏi nền kinh tế số 2 thế giới.

Kế hoạch di dời của các công ty công nghệ được thúc đẩy bởi cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc. Tuy nhiên, ngay cả khi Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đồng ý “đình chiến thương mại” trong cuộc gặp bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 tại Nhật Bản cuối tuần trước, những kế hoạch này vẫn không thay đổi.

Nhiều nguồn tin nói rằng tình hình vẫn còn quá bấp bênh, trong khi chi phí ngày càng tăng tại Trung Quốc buộc các nhà sản xuất phải tính phương án thay thế.

Quyết định của một số thương hiệu máy tính và thiết bị trò chơi lớn nhất thế giới về việc chuyển dây chuyền sản xuất, trong đó chủ yếu là các sản phẩm bán cho thị trường Mỹ, được đưa ra sau động thái xem xét điều chỉnh hoạt động sản xuất của các công ty công nghệ khác.

Apple đang tính toán những tác động về chi phí của việc chuyển 30% hoạt động sản xuất điện thoại thông minh ra khỏi Trung Quốc. Trong khi đó, các nhà sản xuất máy chủ, sản phẩm kết nối mạng, các linh kiện điện tử cũng đang rời khỏi Trung Quốc, chủ yếu theo yêu cầu của khách hàng Mỹ.

Tác động tới Trung Quốc

Các động thái di dời trên sẽ tác động mạnh tới hoạt động xuất khẩu điện tử của Trung Quốc - một lĩnh vực góp phần thúc đẩy tăng trưởng của Trung Quốc trong nhiều thập niên qua. Trung Quốc hiện là nhà sản xuất máy tính và điện thoại di động lớn nhất thế giới.

Theo đơn vị cung cấp dữ liệu QianZhan, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng điện tử của Trung Quốc đã tăng vọt 136 lần, từ mức chỉ hơn 10 tỷ USD vào năm 1991 lên 1.350 tỷ USD vào năm 2017.

Tuy nhiên, nhiều công ty công nghệ đã bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi cuộc chiến thương mại, khi 250 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ bị áp thuế và còn nhiều đợt áp thuế nữa dự kiến sẽ được công bố trong tương lai.

Các nhà sản xuất máy chủ dữ liệu như Quanta Computer, Foxconn Technology và Inventec đều chuyển một phần dây chuyền sản xuất từ Trung Quốc sang Đài Loan, Mexico và Cộng hòa Séc để tránh mối đe dọa bị áp thuế bổ sung, đồng thời trấn an khách hàng sau khi Mỹ cáo buộc các sản phẩm của Trung Quốc có nguy cơ đe dọa an ninh quốc gia.

“Sau khi thuế quan áp lên hàng hóa Trung Quốc có hiệu lực từ ngày 24/9, chúng tôi bắt đầu chuyển sản xuất máy chủ ra ngoài Trung Quốc từ tháng 10”, giám đốc điều hành của một nhà sản xuất máy chủ Đài Loan cho biết.

Tình hình trên làm dấy lên lo ngại về nguy cơ mất việc làm tại Trung Quốc cũng như ảnh hưởng tới tốc độ phát triển kinh tế của nước này, vốn đã ở mức chậm nhất kể từ năm 1990.

Theo Darson Chiu, nhà kinh tế học chuyên về thương mại tại Viện Nghiên cứu Kinh tế Đài Loan, Mỹ có thể cảm nhận thấy một số tác động tiêu cực từ quá trình dịch chuyển hoạt động sản xuất khỏi Trung Quốc vì “các sản phẩm có thể sẽ đắt đỏ hơn”.

“Tuy nhiên, Trung Quốc mới là nước hứng chịu những thiệt hại còn lại khi nền kinh tế của nước này tăng trưởng chậm hơn và nhiều công nhân phải tìm việc ở nơi khác”, chuyên gia Chiu nhận định.

HP và Dell, hai hãng bán khoảng 70 triệu máy tính xách tay toàn cầu năm 2018, chủ yếu sản xuất máy tính ở 2 thành phố Trùng Khánh và Côn Sơn của Trung Quốc. Đây cũng là 2 “thủ phủ” sản xuất máy tính xách tay lớn nhất thế giới. Cứ 3 máy tính được dùng trên thế giới sẽ có một chiếc được sản xuất tại Trùng Khánh.

Tuy nhiên, Trùng Khánh không còn là điểm đến hấp dẫn với các nhà sản xuất máy tính toàn cầu. Một quan chức chính quyền địa phương nói rằng HP đã giảm kế hoạch sản xuất năm 2019 xuống dưới 10 triệu máy tính xách tay, tức là chỉ còn một nửa so với 2 năm trước đó.

“Chi phí sản xuất tăng vọt tại Trung Quốc đã dẫn tới sự sụt giảm trong các đơn hàng toàn cầu. Sự bất ổn liên quan tới cuộc chiến thương mại càng khiến tình hình trở nên tệ hơn”, quan chức Trung Quốc cho biết.

HP đã lên kế hoạch chuyển khoảng 20-30% hoạt động sản xuất ra bên ngoài Trung Quốc. Công ty này cũng đang xem xét xây dựng chuỗi cung ứng mới tại Thái Lan hoặc Đài Loan. Việc di dời dây chuyền sản xuất có thể bắt đầu sớm nhất vào cuối quý 3, nhưng vẫn có thể thay đổi.

Dell đã bắt đầu cho vận hành thử dây chuyền sản xuất máy tính xách tay ở Đài Loan, Việt Nam và Philippines. Các nguồn tin cho biết Dell muốn tránh những thiệt hại từ cuộc chiến thương mại nhưng cũng lo ngại về tình trạng thiếu công nhân và chi phí gia tăng ở Trung Quốc.

Theo một số nguồn tin, Amazon, hãng sản xuất thiết bị đọc sách điện tử Kindle và loa thông minh Eco cùng Nintendo, nhà sản xuất thiết bị đồ chơi, đang tính chuyển hoạt động sản xuất tới Việt Nam. Trong khi đó, Amazon đang nhắm đến Thái Lan và Indonesia.

Xem thêm >> Trung Quốc lại ra điều kiện ‘khó nhằn’ với Mỹ để đạt thỏa thuận thương mại