Lạm phát kèm suy thoái là gì? Nguyên nhân của lạm phát kèm suy thoái

Lạm phát kèm suy thoái là gì?

Lạm phát kèm suy thoái (stagflation) là tình hình sản lượng suy giảm (suy thoái) trong khi giá cả tăng (lạm phát). Tình trạng lạm phát kèm suy thoái có thể do hai nguyên nhân đồng thời gây ra (1) sự thiếu  hụt tổng cầu so với sản lượng tiềm năng (2) chi phí đầu vào nhân tố tăng.

Tình trạng lạm phát kèm suy thoái đã trở thành vấn đề nghiêm trọng ở nhiều nước trong những năm 1970 và 1980. Một số nhà kinh tế cho rằng tác động tổng hợp của sức ép lạm phát do chi phí đẩy có nguyên nhân ở những đợt gia tăng giá đầu vào năm 1973 và 1979, và ở những hậu quả giảm phát của tình trạng sức mua thực tế bị giảm sút ở các nước tiêu dùng dầu mỏ đi kèm với các lần tăng giá. Tác động này còn bị sự hình thành kỳ vọng về lạm phát cao hơn khuếch đại lên.

Chính sách tài chính và tiền tệ dựa trên quan điểm chính thống về mối quan hệ đánh đổi giữa lạm phát và thất nghiệp (biểu thị bằng đường Philips) trở lên bất lực trong tình hình mới này. Vì vậy, nhiều nước đã  chuyển sang các phương pháp tiếp cận khác. Chằng hạn nước Mỹ đã chuyển sang kinh tế học trọng cung.

(Tài liệu tham khảo: Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân)

Nguyên nhân của lạm phát kèm suy thoái

Các nhà kinh tế đưa ra hai giải thích chính về lý do tại sao lạm phát kèm suy thoái xảy ra. Thứ nhất, lạm phát có thể xảy ra khi nền kinh tế đối mặt với cú sốc về nguồn cung cấp, chẳng hạn như sự gia tăng nhanh chóng của giá dầu. Một tình huống bất lợi như vậy có xu hướng gây tăng giá cùng một lúc vì nó làm chậm tăng trưởng kinh tế bằng cách làm cho sản xuất tốn kém hơn và ít lợi nhuận hơn. 

Thứ hai, chính phủ có thể gây ra lạm phát kèm suy thoái nếu chính phủ tạo ra các chính sách gây hại cho các ngành công nghiệp trong khi cung tiền tăng quá nhanh. Hai điều này có thể sẽ xảy ra đồng thời bởi vì các chính sách làm chậm tăng trưởng kinh tế thường không gây ra lạm phát, và các chính sách gây ra lạm phát thường không làm chậm tăng trưởng kinh tế.

Cả hai cách giải thích được đưa ra trong các phân tích của lạm phát kèm suy thoái toàn cầu của những năm 1970. Nó bắt đầu với một sự gia tăng lớn về giá dầu, nhưng sau đó tiếp tục vì các ngân hàng trung ương sử dụng chính sách tiền tệ kích thích quá mức để chống lại kêt quả của sự suy thoái và cuối cùng gây ra một vòng xoáy giá / tiền lương.