'Mở đường' chấm điểm tín dụng

Ngọc Thu - 03/05/2024 10:30 (GMT+7)

(VNF) - Theo TS Châu Đình Linh, Giảng viên Trường Đại học Ngân hàng TP. HCM, hoạt động chấm điểm tín dụng sẽ giúp giảm thiểu rủi ro vỡ nợ và hướng đến an toàn tín dụng.

Ngân hàng Nhà nước mới đây đã công bố dự thảo Nghị định quy định về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng. Trong đó chấm điểm tín dụng là 1 trong 3 giải pháp dự kiến được cấp phép thử nghiệm. Việc có khung pháp lý sẽ giúp cho các công ty Fintech cung cấp giải pháp chấm điểm tín dụng có nền tảng phát triển tốt hơn trong thời gian tới.

Thay đổi hành vi tiêu dùng

Chấm điểm tín dụng được giới thiệu tại thị trường Việt Nam từ khoảng năm 2013. Từ năm 2015, Trung tâm Thông tin tín dụng quốc gia Việt Nam (CIC) đã xây dựng thành công mô hình chấm điểm tín dụng thể nhân đầu tiên theo tiêu chuẩn quốc tế. Sau khoảng một thập niên kể từ khi xuất hiện tại thị trường Việt Nam, chấm điểm tín dụng vẫn là một khái niệm chưa quá phổ biến đối với người dùng trong nước.

Trao đổi với Đầu tư Tài chính, TS Châu Đình Linh, giảng viên Trường Đại học Ngân hàng TP. HCM, cho biết chấm điểm tín dụng được hiểu một cách rộng rãi là việc đánh giá rủi ro tiềm tàng của đối tượng đi vay theo một thang điểm nhất định. Hoạt động chấm điểm tín dụng sẽ đo lường, định lượng rủi ro tiềm tàng của khách hàng đi vay bằng cách phân tích dữ liệu cá nhân để tìm ra xác suất vỡ nợ của người đi vay trong tương lai. Hoạt động này có thể được hiểu là kỹ thuật khai phá dữ liệu, tìm kiếm các quy luật của dữ liệu lịch sử và áp dụng đưa ra quyết định tín dụng cho khách hàng.

Mỗi tổ chức tài chính thực hiện chấm điểm tín dụng sẽ có các thang điểm tương ứng với mức độ rủi ro khác nhau, đồng thời sử dụng bộ tiêu chí và phương pháp khác nhau. Tại CIC, điểm tín dụng được tính phụ thuộc vào các tiêu chí thông tin định danh; số lượng và loại tài khoản tín dụng (các khoản vay thông thường như vay mua nhà, mua xe, vay tiêu dùng…, thẻ tín dụng…); dư nợ và tình trạng tín dụng hiện tại; lịch sử trả nợ; thời gian quan hệ tín dụng; thông tin về tài sản đảm bảo và các thông tin liên quan khác.

Tuy nhiên, việc chấm điểm tín dụng qua CIC gặp phải vướng mắc lớn khi một bộ phận người dân hiện nay chưa từng có quan hệ tín dụng, chưa từng sử dụng các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng nên hồ sơ của khách hàng bị bỏ trống trong kho dữ liệu của CIC. Trong khi đó, các công ty Fintech hiện nay không chỉ chấm điểm qua hành vi tín dụng mà còn sử dụng các tiêu chí dựa trên bộ dữ liệu lớn (Big Data) đối với mọi hành vi của khách hàng như dữ liệu mua sắm, dữ liệu thanh toán, dữ liệu lịch sử tín dụng, dữ liệu định danh, dữ liệu hành vi viễn thông…. Nói cách khác, các hành vi tiêu dùng của mỗi cá nhân đều có thể ảnh hưởng tốt hoặc xấu tới điểm tín dụng.

TS Châu Đình Linh cho rằng người dùng phải tôn trọng và giữ gìn các hành vi tiêu dùng của mình để có được điểm tín dụng cao hơn. Điểm tín dụng càng cao, khả năng tiếp cận nguồn vốn từ ngân hàng, công ty tài chính, công ty Fintech càng lớn, giải quyết được nhiều nhu cầu tài chính của bản thân.

Nhu cầu bức thiết đối với công ty tài chính, Fintech

Chấm điểm tín dụng được coi là công cụ hữu dụng đối với các đơn vị, tổ chức có hoạt động cho vay vốn như ngân hàng, công ty tài chính, công ty cho vay ngang hàng (P2P Lending). Theo TS Châu Đình Linh, mô hình chấm điểm tín dụng là một công cụ giúp cho nhà quản trị biết được khi nào nên cho vay, với số tiền bao nhiêu và cần xây dựng những chiến lược gì để gia tăng lợi nhuận trong khi vẫn quản lý được những rủi ro cho vay.

Việc xây dựng được công cụ chấm điểm tín dụng hiệu quả đem lại nhiều lợi ích cho nhiều tổ chức tín dụng như giảm chi phí phân tích và thẩm định tín dụng, đánh giá xác suất xảy ra không khả năng hoàn trả khoản vay và quyết định tín dụng chính xác hơn, giảm thời gian ra quyết định tín dụng, giảm thiểu nợ xấu và thua lỗ trong hoạt động tín dụng. Ngoài ra, chấm điểm tín dụng còn nhiều lợi ích trực tiếp khác như cải thiện dòng vốn, cải thiện thanh khoản, hiểu rõ hành vi khách hàng, đa dạng hoá sản phẩm tài chính với mức độ rủi ro của khách hàng và xác định khẩu vị rủi ro tín dụng của ngân hàng…

Đối với thị trường cho vay tiêu dùng nói riêng, thị trường này hiện diện đầy đủ các rủi ro tín dụng đi kèm, trong đó cho vay tiêu dùng thường là các món vay nhỏ, không có tài sản đảm bảo nên tính rủi ro rất cao. Theo TS Châu Đình Linh, chấm điểm tín dụng được đánh giá là nhu cầu bức thiết đối với hoạt động cho vay ở các công ty tài chính, các công ty Fintech như P2P Lending.

TS Châu Đình Linh cho rằng, việc thử nghiệm chấm điểm tín dụng thông qua cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) cho các Fintech là một quyết định đúng đắn nhằm hoàn thiện cơ chế pháp lý phát triển thị trường cho vay tiêu dùng, đặc biệt cho vay ngang hàng của các công ty Fintech. Hoạt động chấm điểm tín dụng sẽ đảm bảo giảm thiểu rủi ro vỡ nợ và hướng đến an toàn tín dụng; đảm bảo công ty tài chính và công ty Fintech có xác suất tìm kiếm lợi nhuận bền vững hơn.

Tại Việt Nam, các ngân hàng, công ty tài chính, công ty Fintech đã sử dụng nhiều phương pháp khác nhau để chấm điểm tín dụng, nhưng phần lớn đều dựa trên phương pháp truyền thống, chưa áp dụng AI và dữ liệu lớn. Tuy nhiên, TS Châu Đình Linh cho biết xu hướng chuyển đổi sang phương pháp học máy có áp dụng AI và dữ liệu lớn đang dần hình thành ở nhiều ngân hàng và công ty Fintech. Bên cạnh đó, các ngân hàng, công ty tài chính vẫn sử dụng điểm tín dụng của CIC như một chỉ số tham khảo quan trọng.

Chọn lọc kỹ càng

PGS.TS Nguyễn Hữu Huân, giảng viên Đại học Kinh tế TP. HCM, đặt vấn đề về việc chọn lọc kỹ càng các công ty được phép thử nghiệm chấm điểm tín dụng để tránh việc ra đời quá nhiều các tổ chức xếp hạng tín dụng, vô tình tạo ra sự rối rắm về thông tin trên thị trường.

“Cơ thế thử nghiệm phải đề cập rõ ràng các tiêu chí lựa chọn công ty hoạt động chấm điểm tín dụng. Những tổ chức được chọn để tham gia vào thị trường trong cơ chế thử nghiệm phải có uy tín, có đủ khả năng để hoàn thành trách nhiệm, đảm bảo những vấn đề về rủi ro đạo đức”, TS Nguyễn Hữu Huân cho biết.

Tại thị trường Việt Nam, TS Châu Đình Linh cho rằng tổ chức cung cấp dịch vụ chấm điểm tín dụng thường được nhắc đến và có lịch sử, có uy tín là CIC. Các dịch vụ của CIC được sử dụng hầu hết ở các ngân hàng, công ty tài chính, kể cả công ty Fintech, do đó thị phần gần như chiếm tuyệt đối. Riêng các tổ chức tín dụng là ngân hàng cũng đã phát triển hệ thống chấm điểm tín dụng riêng để phục vụ quyết định tín dụng chính xác hơn và phù hợp với đặc thù riêng của ngành.

TS Châu Đình Linh đánh giá hoạt động chấm điểm tín dụng tại Việt Nam đang có những bước phát triển trong phương pháp, mô hình và sử dụng công nghệ như AI, dữ liệu lớn, nhưng để hình thành thị trường với nhiều công ty cung cấp dịch vụ chấm điểm tín dụng thì còn rất nhiều thách thức.

Chấm điểm tín dụng cá nhân dựa trên AI và Big Data

Tài chính tiêu dùng

(VNF) - Ấn đăng ký mở 1 thẻ mua sắm của tập đoàn tiêu dùng - bán lẻ lớn, lập tức khách hàng nhận tin nhắn từ hãng viễn thông về việc có đồng ý cho phép dùng dữ liệu sử dụng, thanh toán dịch vụ để phân tích và đánh giá khách hàng hay không.

Tags:

Tín dụng

Điểm tín dụng

Rủi ro vỡ nợ

Tăng lãi suất huy động chỉ là giải pháp ngắn hạn để hỗ trợ thanh khoản

(VNF) - Theo ông Nguyễn Minh Tuấn, CEO AFA Capital, ngoài tăng lãi suất huy động, các ngân hàng quốc doanh sẽ phải đẩy mạnh bổ sung năng lực vốn thông qua tăng vốn điều lệ và gia tăng phát hành trái phiếu để có thêm dư địa cho vay.

Lãi suất liên ngân hàng tiếp đà giảm sâu

Ngân hàng thu phí tài khoản 'ngủ đông': Khách tự làm sạch, đóng bớt tài khoản

Đưa T1 về Việt Nam, VPBank ‘cắm cờ’ tại lãnh địa Gen Z bằng chiến lược sống cùng văn hóa đại chúng

Big 4 ngân hàng cùng 'nhập cuộc', lãi suất thời gian tới ra sao?

Ngân hàng Nhà nước cần báo cáo tiến độ lập sàn vàng quốc gia trước 20/12

Xử lý hàng chục nghìn tỷ nợ xấu, ngân hàng dày thêm lợi nhuận 2025

18/12/25 08:30 (GMT+7)

(VNF) - Trong bối cảnh biên lãi ròng (NIM) chịu áp lực thu hẹp, hoạt động thu hồi và xử lý nợ xấu đã đóng góp đáng kể vào tăng trưởng lợi nhuận của nhiều ngân hàng.

Dòng chảy tiền tệ 2025: USD chịu thử thách lớn nhất trong nhiều thập kỷ

18/12/25 07:30 (GMT+7)

(VNF) - Năm 2025 đánh dấu một giai đoạn đầy biến động trên thị trường tiền tệ toàn cầu. Đồng USD, dù vẫn giữ vị thế trung tâm, đang chịu áp lực giảm mạnh, trong khi các đồng tiền thay thế như euro (EUR), nhân dân tệ (CNY), đô la Úc (AUD) và yen Nhật (JPY) ngày càng thu hút dòng vốn quốc tế.

Lãi suất liên ngân hàng bất ngờ giảm mạnh

17/12/25 12:14 (GMT+7)

(VNF) - Lãi suất liên ngân hàng bất ngờ giảm sâu ở các kỳ hạn chính trong phiên giao dịch ngày 16/12 sau khi tăng cao vào tuần trước.

Big4 nhập cuộc tăng lãi suất huy động, gây sức ép lên lãi suất cho vay

16/12/25 15:30 (GMT+7)

(VNF) - Cả 4 ngân hàng quốc doanh đều đã tham gia đường đua tăng lãi suất huy động. Theo ông Trần Ngọc Báu, lãi suất cho vay tăng là điều khó tránh khỏi do các yếu tố cốt lõi về chi phí và bộ đệm của ngân hàng.

Dự án xanh, tuần hoàn sẽ được hỗ trợ lãi suất 2% từ năm 2026

16/12/25 11:19 (GMT+7)

(VNF) - Theo Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế - NHNN, Nghị định hỗ trợ lãi suất 2%/năm cho doanh nghiệp tư nhân, hộ kinh doanh và cá nhân thực hiện các dự án xanh, tuần hoàn, áp dụng tiêu chuẩn ESG dự kiến sẽ có hiệu lực vào đầu năm 2026.

Giá USD tự do giảm mạnh, về mốc 27.000 đồng

16/12/25 10:20 (GMT+7)

(VNF) - Giá USD tự do hôm nay giảm mạnh, hạ tới 200 đồng, về mốc 27.000 đồng/USD. Giá đồng bạc xanh tại các ngân hàng cũng được điều chỉnh đi xuống.

Bắt buộc quét khuôn mặt mở ví điện tử: Trao 'chìa khóa' tài chính cho ai?

16/12/25 09:30 (GMT+7)

(VNF) - Từ 1/1/2026, việc mở ví điện tử sẽ không còn là chuyện “điền vài dòng thông tin là xong”. Người dùng buộc phải quét khuôn mặt, căn cước công dân gắn chip để hệ thống nhận diện. Ngân hàng Nhà nước lựa chọn sinh trắc học như một “lớp cửa” an toàn hơn hơn để chặn lừa đảo là bước đi cần thiết. Nhưng đúng vào thời điểm đó, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân 2025 bắt đầu có hiệu lực, đặt ra những yêu cầu rất ngặt nghèo về bảo vệ dữ liệu nhạy cảm. Một bên buộc phải thu thập nhiều hơn, một bên buộc phải giữ chặt hơn và câu hỏi lớn nhất là: những dữ liệu đó đang được ai giữ và ai chịu trách nhiệm nếu “tấm khiên” bị thủng?

Ngân hàng đẩy lãi suất huy động lên mức cao mới, vượt mốc 8%

16/12/25 09:00 (GMT+7)

(VNF) - Lãi suất huy động hiện lên tới 9%/năm tại một số ngân hàng. Mặt bằng lãi suất huy động cao hơn cũng giúp các ngân hàng tư nhân có lợi thế hơn trong thu hút tiền gửi so với các ngân hàng quốc doanh.

SHB nhận ‘cú đúp’ giải thưởng từ Mastercard cho thẻ tín dụng cá nhân và doanh nghiệp 2025

16/12/25 08:44 (GMT+7)

(VNF) - Vừa qua trong khuôn khổ Mastercard Customer Forum 2025, Ngân hàng Sài Gòn – Hà Nội (SHB) được vinh danh đồng thời ở hai hạng mục chiến lược dành cho sản phẩm thẻ tín dụng cá nhân và giải pháp thẻ tín dụng doanh nghiệp.

Ngân hàng Nhà nước cung cấp 32 dịch vụ công trực tuyến toàn trình

15/12/25 16:00 (GMT+7)

(VNF) - Ngân hàng Nhà nước chính thức vận hành hệ thống giải quyết thủ tục hành chính tập, cung cấp 32 dịch vụ công trực tuyến toàn trình.

Agribank tiên phong cho vay ưu đãi doanh nghiệp đầu tư hạ tầng, công nghệ số

15/12/25 15:45 (GMT+7)

(VNF) - Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước về triển khai gói tín dụng 500.000 tỷ đồng ưu tiên lĩnh vực hạ tầng và công nghệ, tiếp tục đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp trong tiến trình chuyển đổi số và phát triển hạ tầng bền vững, Agribank tiên phong triển khai Chương trình tín dụng ưu đãi dành cho khách hàng doanh nghiệp đầu tư hạ tầng, công nghệ số, với tổng quy mô lên tới 60.000 tỷ đồng, lãi suất ưu đãi giảm đến 1,5%/năm áp dụng đến hết 31/12/2030.

'Ông lớn' ngân hàng đóng cửa 100 phòng giao dịch sau 1 năm

15/12/25 15:30 (GMT+7)

(VNF) - Ngân hàng VietinBank đã đóng cửa 100 phòng giao dịch từ đầu năm. Nhiều ngân hàng khác cũng mạnh tay trong việc cắt giảm chi nhánh, phòng giao dịch.

Lợi nhuận ngân hàng quý cuối năm và năm 2026 sẽ ra sao?

15/12/25 09:30 (GMT+7)

(VNF) - Bức tranh lợi nhuận ngân hàng trong quý cuối năm 2025 đang dần hiện rõ. Lợi nhuận ngành ngân hàng được dự báo sẽ phân hóa rõ nét trong năm 2026.

Lãi suất tăng cao, ngân hàng dừng tín dụng ưu đãi mua nhà

14/12/25 16:06 (GMT+7)

(VNF) - Lãi suất tiết kiệm tiếp tục đi lên, các kỳ hạn dưới 6 tháng lên mức kịch trần. Lãi suất liên ngân hàng vượt 7%. Trong bối cảnh lãi suất tăng, nhiều ngân hàng dừng tín dụng ưu đãi mua nhà.

Cổ tức ngân hàng vào mùa cao điểm: VietinBank dẫn đầu với mức gần 45%

14/12/25 11:30 (GMT+7)

(VNF) - Trong tuần 15 - 19/12, thị trường chứng khoán sôi động khi VietinBank, Saigonbank và HDBank đồng loạt chốt danh sách cổ đông trả cổ tức bằng cổ phiếu. Đáng chú ý, VietinBank gây ấn tượng với tỷ lệ phát hành lên tới 44,64%, mức cao nhất trong nhóm ngân hàng năm nay.

Ngân hàng thu phí với tài khoản có số dư thấp, khách cần làm gì?

14/12/25 11:17 (GMT+7)

(VNF) - Một số ngân hàng thu phí với tài khoản có số dư dưới 2-3 triệu đồng. Khách hàng cần rà soát và đóng những tài khoản ngân hàng không sử dụng để tránh bị thu phí.

BAC A BANK ưu đãi hoàn tiền cho khách hàng mở mới thẻ tín dụng

14/12/25 10:16 (GMT+7)

(VNF) - Khách hàng mở mới thẻ tín dụng BAC A BANK MasterCard có thể tối ưu hóa dòng tiền, đồng thời dễ dàng quản lý tài chính cá nhân, nhận thêm Combo hoàn tiền cực đã và miễn phí thường niên 3 năm.

Bơm 500.000 tỷ cho DN đầu tư hạ tầng điện, giao thông, công nghệ chiến lược

13/12/25 08:00 (GMT+7)

(VNF) - Theo NHNN, Chương trình tín dụng đầu tư hạ tầng điện, giao thông, công nghệ chiến lược được triển khai theo hai giai đoạn với tổng quy mô lên tới 500.000 tỷ đồng. Các doanh nghiệp đủ điều kiện sẽ được vay vốn với lãi suất thấp hơn 1 - 1,5% so với mức lãi suất cùng kỳ hạn của ngân hàng.

'Dư nợ tín dụng ngân hàng chiếm 134% GDP, tiềm ẩn rủi ro an toàn hệ thống'

13/12/25 07:30 (GMT+7)

(VNF) - Theo ông Nguyễn Đức Hiển - Phó trưởng ban Chính sách, Chiến lược Trung ương, nguồn lực tài chính của doanh nghiệp Việt Nam hiện nay vẫn dựa quá nhiều vào hệ thống ngân hàng trong khi thị trường vốn phát triển chưa tương xứng.

Techcombank lọt Top 100 nơi làm việc tốt nhất Đông Nam Á

12/12/25 18:22 (GMT+7)

(VNF) - Ngân hàng TMCP Kỹ Thương (Techcombank) chính thức góp mặt trong danh sách Fortune 100 Best Companies to Work For™ Southeast Asia 2025 – bảng xếp hạng được Fortune và Great Place To Work® công bố lần đầu tiên tại Đông Nam Á.

Khách hàng được hoàn tới 5 triệu đồng khi mua vé máy bay bằng thẻ PVcomBank

12/12/25 17:29 (GMT+7)

(VNF) - PVcomBank triển khai chương trình đặc quyền “1 thẻ cho vạn trải nghiệm” bao gồm chính sáchhmở thẻ tín dụng quốc tế miễn chứng minh thu nhập cùng đặc quyền hoàn tiền tới 5 triệu đồng khi mua vé máy bay dành cho Hội viên Bông Sen Vàng.

TPBank tiên phong số hóa, kiến tạo E-Vietnam thịnh vượng

12/12/25 14:33 (GMT+7)

(VNF) - TPBank tiếp tục khẳng định vị thế dẫn đầu khi được The Asian Banker vinh danh “Ngân hàng Vững mạnh hàng đầu Việt Nam năm 2025” dựa trên các chỉ số tài chính vượt trội. Với định hướng số hóa toàn diện, TPBank đã trở thành một trong những biểu tượng công nghệ của ngành ngân hàng, đồng thời nằm trong nhóm ngân hàng đóng góp ngân sách lớn nhất cả nước, góp phần thúc đẩy một E-Vietnam thịnh vượng.

Gần 600.000 tài khoản có dấu hiệu lừa đảo

12/12/25 13:48 (GMT+7)

(VNF) - 592.000 tài khoản thanh toán/ví điện tử có dấu hiệu nghi ngờ gian lận, lừa đảo. 2,13 triệu lượt khách được cảnh báo, 670.000 lượt khách tạm dừng/hủy bỏ giao dịch.

Ngân hàng đồng loạt nâng lãi suất kỳ hạn ngắn lên kịch trần

12/12/25 09:30 (GMT+7)

(VNF) - Nhiều ngân hàng đồng loạt tiến hành tăng lãi suất tiết kiệm, nâng lãi suất kỳ hạn ngắn lên mức kịch trần 4,75%/năm do áp lực thanh khoản mùa cao điểm cuối năm.

Tin khác

Tăng lãi suất huy động chỉ là giải pháp ngắn hạn để hỗ trợ thanh khoản