Mỹ-Australia tăng cường mạng lưới liên minh nhằm kiềm chế Trung Quốc

Hội nghị Tham vấn ngoại giao - quốc phòng thường niên giữa Mỹ và Australia (AUSMIN) lần thứ 30 diễn ra trong hai ngày 27-28/7 ở thủ đô Washington của Mỹ.

Đoàn cấp cao Mỹ do Ngoại trưởng Mike Pompeo và Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper dẫn đầu thảo luận với đoàn Australia do Ngoại trưởng Marise Payne và Bộ trưởng Quốc phòng Linda Reynolds dẫn đầu.

Chủ để Trung Quốc gần như chi phối hoàn toàn hội nghị năm nay. Trong tuyên bố chung, các quan chức cấp cao của Mỹ và Australia bày tỏ quan ngại đối với “những hành động cưỡng chế và gây bất ổn trên khắp Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương”. Hai bên cáo buộc Trung Quốc vi phạm quy tắc quốc tế trên Biển Đông và cam kết duy trì tự do hàng hải và pháp quyền trong khu vực.

Tuyên bố chung nhấn mạnh Trung Quốc không thể đưa ra các yêu sách hàng hải trên Biển Đông dựa trên "đường 9 đoạn", "quyền lịch sử" hoặc toàn bộ các nhóm đảo trên Biển Đông.

Đồng thời quan chức hai nước cũng chỉ trích Trung Quốc vì không hành động nhanh chóng để kiểm soát đại dịch Covid-19.

Ngoài vấn đề Biển Đông, tuyên bố chung của Mỹ và Australia cũng khẳng định khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương là trọng tâm của liên minh Mỹ - Australia và hai nước sẽ cùng hợp tác với ASEAN, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc để duy trì một khu vực an toàn, thịnh thượng và dựa trên luật pháp quốc tế. 

Theo Nikkei, khi căng thẳng Mỹ-Trung gia tăng, Washington đã thành công trong việc đưa đồng minh Australia đứng về phía nước này. Mỹ và Australia nhất trí sẽ mở rộng hợp tác quân sự và củng cố mặt trận chung giữa các đồng minh trong bối cảnh căng thẳng gia tăng với Trung Quốc.

Tại hội nghị, Ngoại trưởng Australia cho biết Mỹ và Australia sẽ hợp tác chặt chẽ hơn với các đối tác hiện có, như liên minh tình báo Five Eyes, ASEAN, nhóm Bộ Tứ, đối tác cơ sở hạ tầng 3 bên, Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á... và xây dựng “các nhóm mới, củng cố tình hữu nghị, tăng cường an ninh thông qua một mạng lưới các nước có chung tầm nhìn về một Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương mở, thịnh vượng và an ninh”.

Tuyên bố chung sau cuộc gặp giữa các quan chức Mỹ và Australia còn đề cập việc tăng cường hợp tác giữa Liên minh tình báo Five Eyes với ASEAN.

Australia thời gian gần đây đã có nhiều động thái cứng rắn với Trung Quốc, bao gồm chỉ trích Trung Quốc về đại dịch Covid-19 cũng như yêu cầu điều tra nguồn gốc virus SARS-CoV-2, mới đây nhất là gửi công hàm lên Liên hợp quốc bác bỏ mọi yêu sách chủ quyền của Trung Quốc tại Biển Đông.

Tuy nhiên, phát biểu tại hội nghị AUSMIN, Ngoại trưởng Australia Payne khẳng định quan hệ Canberra - Bắc Kinh vô cùng quan trọng và họ không có ý định làm tổn hại tới nó.

Bà Payne cũng cho biết Australia không nhất trí với việc Mỹ hối thúc tăng tần suất tuần tra tự do hàng hải tại Biển Đông.

Các nhà quan sát cho rằng Australia có cách tiếp cận với Trung Quốc mềm mỏng hơn so với Mỹ là vì Australia phụ thuộc kinh tế vào Trung Quốc và cũng ở gần Trung Quốc hơn Mỹ.

Phát biểu trong cuộc họp báo ngày 28/7, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị cho biết, Bắc Kinh sẽ phản ứng mạnh mẽ và hợp lý với các hành vi khinh miệt của Mỹ và kêu gọi các quốc gia khác chống lại nạn bắt nạt của Mỹ.

Quan hệ song phương Mỹ Trung đã xấu đi đến mức Trung Quốc gọi là "thấp nhất" kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 1979. Việc đóng cửa bắt buộc gần đây của lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston và lãnh sự quán Mỹ tại Thành Đô đã kéo thị trường xuống trong khi kinh tế thế giới đang dần hồi phục trở lại từ đại dịch.

Xem thêm >> Nga có thể là nước đầu tiên trên thế giới phê chuẩn vaccine ngừa Covid-19