Mỹ ráo riết kiềm chế ảnh hưởng của Trung Quốc ở Thái Bình Dương
Thành Đạt -
23/08/2018 14:48 (GMT+7)
Báo cáo của Lầu Năm Góc gần đây đã đưa ra cảnh báo về tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc ở những khu vực quan trọng như Ấn Độ - Thái Bình Dương, buộc Washington phải tính toán các biện pháp để đảm bảo lợi ích của mình.
Cảng Hambantota của Sri Lanka được Trung Quốc thuê lại để trừ nợ (Ảnh: AFP)
Trong báo cáo thường niên trình Quốc hội Mỹ về sức mạnh quân sự của Trung Quốc hôm 16/8, Lầu Năm Góc đã nhấn mạnh năng lực ngày càng tăng của Trung Quốc trong các hoạt động phô diễn sức mạnh ở những khu vực quan trọng. Liên quan tới nỗi lo ngại về việc các máy bay ném bom Trung Quốc có thể tấn công các căn cứ của Mỹ và các đồng minh trên Thái Bình Dương, Lầu Năm Góc cũng nhấn mạnh tới uy lực ngày càng đáng gờm của Hải quân Trung Quốc khi hoạt động ở các vùng biển lớn.
Theo báo cáo của Bộ Quốc phòng Mỹ, Trung Quốc tiếp tục tiến hành các hoạt động hải quân ở các vùng biển phía tây và phía nam Thái Bình Dương cũng như khu vực Ấn Độ Dương trong năm 2017. Báo cáo cũng nhấn mạnh lợi ích của Mỹ trong việc đảm bảo tuyến liên lạc hàng hải xung quanh Biển Đông và chuỗi đảo thứ nhất.
Theo Emanuele Scimia, nhà báo đồng thời là nhà phân tích quan hệ đối ngoại, mặc dù sự hiện diện quân sự của Mỹ cùng mạng lưới đồng minh và đối tác của Washington rất mạnh, đồng thời được củng cố ở rìa phía tây của Thái Bình Dương, song năng lực quốc phòng của Mỹ ở Ấn Độ Dương và khu vực phía nam Thái Bình Dương vẫn có những điểm yếu mà Trung Quốc có thể khai thác.
Lầu Năm Góc đã lưu ý tới việc Hải quân Trung Quốc triển khai “liên tục” các tàu ngầm tại các vùng biển Nam Á, bên cạnh việc tiến hành các hoạt động thu thập thông tin tình báo tại biển San Hô (Coral Sea) trong thời gian diễn ra cuộc tập trận hải quân chung Mỹ - Australia hồi năm ngoái.
Trong Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng cho năm tài khóa 2019, Quốc hội Mỹ đã nhấn mạnh rằng “cuộc cạnh tranh chiến lược dài hạn với Trung Quốc là ưu tiên hàng đầu đối với Mỹ”. Đạo luật này được Tổng thống Donald Trump ký vào ngày 13/8, trong đó thông qua khoản ngân sách quân sự 717 tỷ USD.
Các nghị sĩ Mỹ cũng nhận thấy có sự liên quan giữa các dự án phát triển cơ sở hạ tầng ở nước ngoài của Trung Quốc, như Sáng kiến Vành đai và Con đường kết nối Á - Âu, với các mục tiêu chiến lược và phòng vệ của Bắc Kinh.
Những lời chỉ trích về việc Trung Quốc mở rộng tầm ảnh hưởng trên biển đã trở thành câu chuyện địa chính trị mới ở Washington. Cả chính quyền Trump và Quốc hội Mỹ đều cho rằng Trung Quốc đang sử dụng các khoản đầu tư cũng như các khoản vay ưu đãi để gắn kết các quốc gia nhận viện trợ tại khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương với các lợi ích của Bắc Kinh.
Mỹ chạy đua ảnh hưởng với Trung Quốc
Đạo luật quốc phòng mới của Mỹ đã kêu gọi “xem xét lại, mở rộng và gia hạn” Sáng kiến An ninh Hàng hải Đông Nam Á của Washington. Điều đó đồng nghĩa với việc các quốc gia Nam Á như Sri Lanka và Bangladesh cũng sẽ được nhận sự hỗ trợ và huấn luyện quân sự từ Mỹ. Tại Nam Á, Mỹ đã có thỏa thuận hậu cần với Ấn Độ, cho phép các lực lượng vũ trang của hai nước sử dụng cơ sở quân sự của nhau, bao gồm cả các căn cứ hải quân.
Mỹ tuần trước thông báo rằng nước này sẽ viện trợ cho Sri Lanka 39 triệu USD để tăng cường an ninh hàng hải. Đây là một phần trong khoản chi 300 triệu USD của chính quyền Donald Trump nhằm thúc đẩy trật tự dựa trên nguyên tắc tại khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương. Động thái này của Mỹ rõ ràng nhằm làm suy yếu tầm ảnh hưởng chiến lược của Trung Quốc tại hòn đảo ở Ấn Độ Dương.
Sri Lanka năm ngoái đã rơi vào bẫy nợ của Trung Quốc và phải đồng ý cho Bắc Kinh thuê lại cảng Hambantota trong 99 năm để cấn trừ nợ sau khi không thể thanh toán các khoản vay về cơ sở hạ tầng cho Bắc Kinh. Ngoài Sri Lanka, Bangladesh cũng có mối quan hệ gần gũi với Trung Quốc. Hồi tháng 6, Không quân Bangladesh đã ký thỏa thuận tiếp nhận 23 máy bay huấn luyện Hongdu K-8W do Trung Quốc chế tạo. Tương tự các quốc gia châu Á trước đó, Bangladesh và Sri Lanka hiện phải tìm cách cân bằng nếu họ muốn nhận lợi ích đồng thời từ cả Washington và Bắc Kinh.
Sự hiện diện quân sự của Trung Quốc cũng ngày càng tăng lên ở khu vực Nam Thái Bình Dương, trong khi ảnh hưởng chiến lược của Mỹ tại khu vực này chủ yếu thông qua Australia và New Zealand.
“Sự cạnh tranh địa chiến lược giữa các cường quốc một lần nữa đặt khu vực của chúng ta vào một vị trí với tầm quan trọng chiến lược và lợi ích mới”, Meg Taylor, tổng thư ký Diễn đàn Các Đảo Thái Bình Dương, nhận định.
Theo Viện nghiên cứu Lowy tại Australia, Trung Quốc là nhà viện trợ lớn thứ hai tại Nam Thái Bình Dương kể từ năm 2011 với các khoản viện trợ và vay ưu đãi trị giá 1,3 tỷ USD.
Tuần trước, Thủ tướng Tonga Akilisi Pohiva đã kêu gọi các quốc đảo ở Nam Thái Bình Dương phối hợp cùng chính phủ của ông trong việc yêu cầu Trung Quốc xóa các khoản nợ khổng lồ. Ông Pohiva cảnh báo Bắc Kinh có thể tịch thu các tài sản tại các nước này.
Tuy nhiên, Thủ tướng Tonga được cho là đã rút lại đề nghị trên sau khi chính phủ Trung Quốc lên tiếng phàn nàn. Đây là bằng chứng rõ ràng cho thấy Tonga và hàng loạt quốc đảo nghèo ở Nam Thái Bình Dương đang đối mặt với vấn đề về nợ Trung Quốc.
Nếu các nước đồng ý trao các cảng nước sâu cho Trung Quốc để đổi lấy việc được xóa nợ, đây sẽ là điều đáng quan ngại về an ninh đối với Mỹ. Rốt cuộc, chiến lược của Mỹ ở Ấn Độ - Thái Bình Dương vẫn nhằm ngăn không cho Trung Quốc thiết lập bất kỳ cơ sở tình báo và hậu cần nào ngoài căn cứ hải quân nước ngoài đầu tiên của Bắc Kinh ở Djibouti. Hải quân Trung Quốc được cho là sẽ sử dụng các căn cứ này để hỗ trợ cho chiến lược gia tăng sức mạnh tại khu vực trải dài gừ Đông Phi tới Hawaii.
(VNF) - Thiên tai, bất ổn xã hội, tội phạm mạng và những cú xoay trục kinh tế đã đan xen, khiến năm 2025 trở thành một trong những giai đoạn nhiều biến động nhất đối với châu Á trong bối cảnh trật tự toàn cầu đang dịch chuyển nhanh chóng.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến chuỗi leo thang thuế quan dữ dội nhất trong quan hệ thương mại Mỹ – Trung. Từ khi Tổng thống Donald Trump trở lại Nhà Trắng, Washington liên tục tung ra các mức thuế mới kéo theo loạt biện pháp đáp trả mạnh mẽ từ Bắc Kinh. Các mốc thời gian dưới đây phác họa toàn bộ căng thẳng, từ những đợt thuế quan đầu tiên cho đến thỏa thuận đình chiến đạt được tại hội nghị APEC cuối tháng 10.
(VNF) - Hàn Quốc vừa công bố hoàn tất phát triển công nghệ lõi cho tàu cao tốc thế hệ mới có tốc độ tối đa 370km/h, mức cao thứ hai thế giới hiện nay, chỉ sau Trung Quốc. Dự án mang ý nghĩa đột phá về mặt kỹ thuật, đồng thới phản ánh chiến lược dài hạn của Seoul - coi hạ tầng giao thông cao cấp là trụ cột tăng trưởng kinh tế.
(VNF) - Kim chi, biểu tượng ẩm thực và văn hóa của Hàn Quốc, đang phải đối mặt với sức ép ngày càng lớn ngay trên “sân nhà” khi các sản phẩm giá rẻ sản xuất tại Trung Quốc chiếm lĩnh thị trường. Chênh lệch chi phí, thay đổi cấu trúc tiêu dùng và tác động của biến đổi khí hậu đẩy kim chi Hàn Quốc vào thế yếu, làm dấy lên lo ngại kinh tế và nỗi trăn trở về bản sắc văn hóa trong bối cảnh toàn cầu hóa.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến những bước ngoặt khó lường của thị trường tài chính toàn cầu, khi các trụ cột quen thuộc suy yếu, dòng tiền dịch chuyển và những khu vực từng bị xem là “bên” lề bất ngờ vươn lên dẫn dắt.
(VNF) - Chính quyền tỉnh Niigata của Nhật Bản dự kiến sẽ thông qua quyết định khởi động lại nhà máy điện hạt nhân lớn nhất thế giới vào ngày 22/12, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong nỗ lực quay trở lại với năng lượng hạt nhân của nước này kể từ sau thảm họa Fukushima năm 2011.
(VNF) - Ngân hàng trung ương Trung Quốc ngày 22/12 đã quyết định giữ nguyên lãi suất cho vay ưu đãi (LPR), bất chấp việc nền kinh tế lớn thứ hai thế giới tiếp tục ghi nhận các dữ liệu kinh tế yếu kém cùng sự suy thoái kéo dài trong lĩnh vực bất động sản.
(VNF) - Năm 2025 là năm đầy biến động với Nvidia. Bất chấp cạnh tranh khốc liệt và "mắc kẹt" trong thương chiến Mỹ - Trung, giá cổ phiếu của hãng vẫn tăng 32% từ đầu năm đến nay. Nvidia hiện là công ty giá trị nhất thế giới, vững vàng với vị thế "ông vua" ngành chip.
(VNF) - Trong những tháng cuối năm 2025, thương mại vàng giữa Nga và Trung Quốc ghi nhận bước nhảy vọt chưa từng có, ghi nhận 961 triệu USD sang Trung Quốc. Diễn biến này phản ánh áp lực tài chính ngày càng lớn đối với Moscow, và chiến lược tích lũy tài sản của Bắc Kinh trong bối cảnh trật tự tiền tệ toàn cầu ngày càng phân mảnh.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến nhiều biến động sâu rộng về địa chính trị, tài chính và kinh tế toàn cầu với hàng loạt sự kiện định hình lại cục diện quan hệ quốc tế và thị trường. Từ việc Mỹ thay đổi chính sách thương mại, căng thẳng khu vực leo thang, đến những dịch chuyển mạnh mẽ trên thị trường hàng hoá và công nghệ, tạo ra một năm đầy biến động và tái cấu trúc sâu rộng.
(VNF) - Tuần qua, tài chính quốc tế chứng kiến nhiều diễn biến đáng chú ý, từ các thương vụ đầu tư xuyên biên giới tại châu Á và Trung Đông, đến tác động từ căng thẳng Mỹ - Trung, phản ánh sự dịch chuyển của dòng vốn toàn cầu trong bối cảnh bất ổn gia tăng.
(VNF) - Tòa án Tối cao bang Delaware (Mỹ) đã ra phán quyết khôi phục gói thù lao mà tỷ phú Elon Musk nhận được từ Tesla vào năm 2018 trị giá 56 tỷ USD -- hiện được ước tính khoảng 139 tỷ USD dựa trên giá cổ phiếu Tesla tại thời điểm đóng cửa phiên giao dịch hôm 20/12. Nếu có hiệu lực, tỷ phú Elon Musk sẽ trở thành người đầu tiên có tài sản ròng vượt 700 tỷ USD.
(VNF) - Tại 1 đại lý du lịch ở Ấn Độ, lực lượng chức năng thu giữ nhiều tài sản giá trị, gồm: 13 tỷ đồng tiền mặt, 313kg bạc, 6kg vàng, tổng trị giá hơn 48 tỷ đồng.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến nhiều dự án công nghệ được kỳ vọng cao nhưng không đạt được kết quả như mong đợi. Từ robot hình người, trí tuệ nhân tạo đến xe điện và tiền điện tử, một số sản phẩm đã gặp khó khăn trong quá trình triển khai, trong khi những dự án khác chịu tác động từ chính trị, thị trường và phản ứng xã hội.
(VNF) - Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa ghi thêm một “chiến thắng” nữa khi hàng loạt tập đoàn dược phẩm hàng đầu chấp nhận hạ giá thuốc tại thị trường Mỹ, đổi lại các ưu đãi về thuế
(VNF) - Sau thời kỳ tăng trưởng nóng, cổ phiếu Pop Mart bất ngờ lao dốc. Nhà đầu tư đang quan ngại về triển vọng của Labubu - nhân vật từng đưa hãng đồ chơi Trung Quốc này trở thành hiện tượng toàn cầu.
(VNF) - Theo công bố mới nhất từ Cơ quan Thể thao Thái Lan, tổng giá trị kinh tế do SEA Games 33 tạo ra đến thời điểm hiện tại dự kiến đạt mốc 12 tỷ baht, tương đương hơn 380 triệu USD (hơn 10 nghìn tỷ Việt Nam đồng).
(VNF) - Trung Quốc vừa phát hiện mỏ vàng dưới đáy biển đầu tiên của nước này, cũng là mỏ vàng dưới biển lớn nhất châu Á, đánh dấu bước đột phá quan trọng trong chiến lược đẩy mạnh thăm dò khoáng sản trên toàn quốc.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến những biến động dồn dập trong chính sách thuế đối ứng của Mỹ, khi các quyết định được ban hành, điều chỉnh rồi tạm hoãn liên tiếp trong thời gian ngắn, tạo nên một chuỗi mốc chính sách dày đặc hiếm thấy.
(VNF) - Trong suốt 2 thập kỷ, Đức và Trung Quốc từng được xem là một “cặp đôi kinh tế hoàn hảo”, cùng hưởng lợi lớn từ làn sóng toàn cầu hóa thương mại. Đức cung cấp máy móc, thiết bị công nghiệp mà Trung Quốc cần để sản xuất hàng tiêu dùng cho phần còn lại của thế giới. Nhưng trật tự đó đang đảo chiều. Trung Quốc ngày nay dường như không còn cần Đức như trước, trong khi Berlin lại muốn chấm dứt mối quan hệ phụ thuộc này.
(VNF) - Các nhà khoa học Trung Quốc vừa công bố một con chip điện toán quang học có hiệu năng vượt trội hơn phần cứng trí tuệ nhân tạo (AI) hàng đầu của Nvidia hơn 100 lần về cả tốc độ xử lý lẫn hiệu quả năng lượng, đặc biệt trong các tác vụ AI tạo sinh như tổng hợp hình ảnh và sản xuất video.
(VNF) - Trung Quốc đã hạ lượng trái phiếu kho bạc Mỹ nắm giữ xuống mức thấp nhất kể từ năm 2008, trong khi tiếp tục gia tăng dự trữ vàng tháng thứ 13 liên tiếp.
(VNF) - Ngày 19/12, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản đã tăng lãi suất chuẩn lên mức cao nhất kể từ năm 1995, trong bối cảnh lạm phát cao và tăng trưởng kinh tế chậm.
(VNF) - Sau khi kế hoạch sử dụng tài sản Nga thất bại, các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) đã thống nhất cho Ukraine vay 90 tỷ euro (xấp xỉ 105 tỷ USD) từ ngân sách chung của khối.
(VNF) - Thiên tai, bất ổn xã hội, tội phạm mạng và những cú xoay trục kinh tế đã đan xen, khiến năm 2025 trở thành một trong những giai đoạn nhiều biến động nhất đối với châu Á trong bối cảnh trật tự toàn cầu đang dịch chuyển nhanh chóng.
(VNF) - Cuối năm – mùa cam chín rộ ở Hà Tĩnh, những vườn cam trên nhiều vùng đồi như Thượng Lộc, Hương Khê, Vũ Quang, Mai Hoa… đang tạo nên những khoảnh khắc rộn ràng của thu hoạch. Đây là thời điểm chứng kiến sự hội tụ của nắng gió, đất đỏ và bàn tay nông dân, tạo ra những cây cam “siêu quả” độc đáo, không chỉ là đặc sản vùng miền mà còn là sản phẩm của mô hình liên kết nông nghiệp, góp phần thực hiện mục tiêu quốc gia về xóa đói giảm nghèo tại Hà Tĩnh trong những năm qua.