Nền tảng kinh tế là gì? Phân tích nền tảng kinh tế

Nền tảng kinh tế là gì?

Nền tảng kinh tế hay hoạt động kinh tế cơ bản (economic base or basic economic) là những hoạt động kinh tế mà sự tăng trưởng và phát triển của chúng được coi là đóng vai trò quyết định đối với sự tăng trưởng kinh tế của một thành phố hoặc một vùng. Các hoạt động kinh tế khác được coi là hậu quả của sự tăng trưởng vùng và gọi là hoạt động “không cơ bản” hay “ phụ thuộc”.

Thông thường hoạt động kinh tế cơ bản là hoạt động sản xuất hàng  hóa và dịch vụ để “xuất khẩu" ra khỏi vùng. Trong các mô hình về nền tảng kinh tế, quy mô của các hoạt động kinh tế cơ bản quyết định mức thu nhập của vùng và sự tăng trưởng của chúng quyết định tốc độ tăng trưởng của vùng.

Tác động của những thay đổi trong hoạt động kinh tế cơ bản đối với tình hình kinh tế của một vùng thường được ước tính bằng nhân tử nền tảng kinh tế. Tác dụng của phương pháp này giảm khi quy mô của vùng phân tích tăng, vì vùng được phân tích càng rộng , nó càng có khả năng tự tăng trưởng thông qua các hoạt động kinh tế để thỏa mãn nhu cầu nội bộ. Trong trường hợp giới hạn, nếu coi cả thế giới là một vùng, thì nó có thể tự phát triển mà không cần xuất khẩu bất kỳ hàng hóa và dịch vụ nào.

(Tài liệu tham khảo: Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân)

Phân tích nền tảng kinh tế

Phân tích nền tảng kinh tế được phát triển bởi Robert Murray Haig trong công trình của ông về Kế hoạch vùng của New York vào năm 1928. Nó cho rằng các hoạt động trong một khu vực được chia thành hai loại: cơ bản và không cơ bản. Các ngành công nghiệp cơ bản là những ngành xuất khẩu từ khu vực và mang lại sự giàu có từ bên ngoài, trong khi các ngành phi công nghiệp (hoặc dịch vụ) hỗ trợ các ngành cơ bản. Vì các vấn đề về dữ liệu, việc nghiên cứu đầu ra của ngành công nghiệp và các luồng thương mại đến và đi từ một khu vực là không thực tế. Thay vào đó, các khái niệm cơ bản và không cơ bản được vận hành bằng cách sử dụng dữ liệu việc làm.

Các ngành công nghiệp cơ bản của một khu vực được xác định bằng cách so sánh việc làm trong khu vực với các tiêu chuẩn quốc gia. Nếu tiêu chuẩn quốc gia về việc làm, ví dụ, sản xuất một loại hàng hóa ở Ai Cập là 5 phần trăm và tỉ lệ việc làm của khu vực là 8 phần trăm, khi đó 3 phần trăm của việc làm hàng hóa đó của khu vực là cơ bản. Một khi việc làm cơ bản được xác định, triển vọng cho việc làm cơ bản được điều tra theo ngành và dự báo được thực hiện theo ngành. Đổi lại, điều này cho phép dự báo tổng số việc làm trong khu vực. Thông thường tỷ lệ việc làm cơ bản / không cơ bản là khoảng 1: 1. Mở rộng bằng cách thao túng dữ liệu và so sánh, phỏng đoán có thể được thực hiện về mặt dân số và thu nhập. Đây là một thủ tục khá thô, hữu ích, và nó vẫn được sử dụng ngày nay. Nó có lợi thế là dễ dàng được vận hành và dễ hiểu.

Để dự báo, việc cần làm chính là so sánh khu vực với xu hướng quốc gia . Nếu cơ sở kinh tế của một khu vực nằm trong các ngành đang suy giảm trên phạm vi toàn quốc thì khu vực đó sẽ gặp phải vấn đề. Nếu cơ sở kinh tế của nó tập trung vào các lĩnh vực đang phát triển, thì nó đang ở trong tình trạng tốt.