Nỗi lo khi phân quyền: các tỉnh 'lạm quyền, thiếu kiểm soát'
Tiểu Vy -
14/02/2025 14:45 (GMT+7)
(VNF) - Đại biểu Trần Văn Khải đề xuất bổ sung nguyên tắc phân quyền có điều kiện cho các địa phương - chỉ phân quyền cho tỉnh thành có đủ năng lực tài chính, nhân lực quản trị.
Đề xuất chỉ phân quyền khi địa phương đủ năng lực
Góp ý xây dựng dự thảo Luật Tổ chức Chính phủ sửa đổi sáng 14/2, Đại biểu Trần Văn Khải (Hà Nam) chia sẻ lo ngại khả năng cát cứ quyền lực cũng như nguy cơ chồng chéo quyền lực khi phân quyền không rõ ràng, nhất là giữa Trung ương và địa phương.
Dẫn chứng, ông nói nhiệm vụ trọng yếu như quy hoạch, đầu tư công, quản lý đất đai, môi trường, vừa thuộc trách nhiệm Chính phủ, vừa thuộc thẩm quyền địa phương. Điều này có thể khiến tranh chấp trong thực thi chính sách.
Đặc biệt, chính quyền địa phương có thể lạm quyền và thiếu kiểm soát khi được phân quyền, tự quyết định theo lợi ích của mình mà không nhất quán chính sách chung của quốc gia.
Đại biểu Quốc hội Trần Văn Khải. Ảnh: Giang Huy
"Một số tỉnh, thành giàu tài nguyên, kinh tế mạnh có thể tận dụng phân quyền để thiết lập chính sách ưu đãi riêng, còn địa phương yếu kém có thể không đủ năng lực thực hiện gây trì trệ", vị đại biểu nêu quan điểm.
Ông Khải đề xuất bổ sung nguyên tắc phân quyền có điều kiện, chỉ phân quyền khi địa phương có đủ năng lực tài chính, nhân lực quản trị, xây dựng chỉ số đánh giá năng lực quản trị của từng địa phương trước khi thực hiện.
Bên cạnh đó, theo ông, phải tăng cường giám sát ở Trung ương, thành lập hội đồng kiểm soát phân quyền để kiểm soát chặt chẽ việc này.
Cũng theo ông Khải, cần bổ sung cơ chế thẩm định hiệu quả phân cấp, quy định rõ nhiệm vụ nào bắt buộc phải có báo cáo đánh giá hàng năm, quyết định phân cấp phải được Quốc hội đánh giá định kỳ.
Trong ủy quyền, vị đại biểu cho rằng nếu thiếu kiểm soát có thể khiến trách nhiệm đùn đẩy giữa các cấp chính quyền khi thực hiện nhiệm vụ.
Ngoài ra, ủy quyền có thể tạo ra các lãnh địa hành chính, khi một số địa phương được ủy quyền đặc biệt nhưng không có cơ chế đánh giá năng lực định kỳ, khiến họ tự quyết định không theo trình tự, hoặc một số địa phương từ chối thực hiện nhiệm vụ gây rối loạn thực thi chính sách.
Ông Khải đề nghị giới hạn phạm vi ủy quyền, chỉ ủy quyền nhiệm vụ hành chính thông thường, không ủy quyền quyết định chính sách vĩ mô.
"Phân quyền, phân cấp, ủy quyền là xu hướng chung tất yếu nhưng cần cơ chế kiểm soát chặt chẽ", ông nhấn mạnh.
Quá nhiều luật cùng quy định 1 vấn đề
Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nói một trong những nhiệm vụ chính của dự thảo là hoàn thiện nguyên tắc phân cấp, phân quyền, ủy quyền theo hiến định và chủ trương của Đảng, tạo sự chủ động, thúc đẩy tinh thần tự chủ, tự chịu trách nhiệm của cả hệ thống hành chính Nhà nước. Điều này sẽ tháo gỡ rào cản phân định nhiệm vụ cụ thể đang được quy định đan xen trong các luật chuyên ngành.
Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà giải trình cuối phiên họp. Ảnh: Giang Huy
Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho biết qua rà soát 257 luật chuyên ngành cho thấy 152 luật quy định nhiệm vụ cụ thể của Thủ tướng; 142 luật quy định cụ thể nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND các cấp. "Từng ấy văn bản khiến cho việc thực thi rất chồng chéo. Vậy làm sao có thể thực hiện được phân cấp, phân quyền triệt để", bà nói.
Vì vậy, Luật Tổ chức Chính phủ khi sửa đổi sẽ là luật gốc, đưa ra nguyên tắc tổ chức, hoạt động của Chính phủ, Thủ tướng, Bộ trưởng, thủ trưởng. Các văn bản pháp luật sau này phải tuân theo nguyên tắc phân cấp, phân quyền theo Luật mới này.
Bộ trưởng Trà đồng tình với ý kiến của đại biểu và cho biết dự luật sẽ quy định chặt chẽ cơ chế phối hợp, kiểm soát của Chính phủ với nền hành chính Nhà nước, quyền lập pháp và tư pháp để kiểm soát quyền lực. Bà Trà khẳng định luật mới "sẽ rành mạch thẩm quyền, khắc phục tình trạng đẩy việc lên Chính phủ, Thủ tướng như hiện nay".
Theo chương trình kỳ họp, Quốc hội sẽ thông qua dự án Luật Tổ chức Chính phủ sửa đổi vào ngày 18/2.
(VNF) - Trước sự lan rộng nhanh chóng của thuốc lá điện tử và các sản phẩm nicotine mới trong giới trẻ, COP11 của WHO cảnh báo về “nạn dịch thuốc lá mới” và kêu gọi các quốc gia hành động khẩn cấp.
(VNF) - TS Trương Anh Dũng, Cục trưởng Cục Giáo dục nghề nghiệp và Giáo dục thường xuyên (Bộ Giáo dục và Đào tạo), nhấn mạnh: đầu tư cho giáo dục không chỉ là chi phí trước mắt, mà là khoản đầu tư chiến lược, mang lại lợi nhuận bền vững cho tương lai quốc gia.
(VNF) - Ninh Bình kêu gọi đầu tư 6 dự án bất động sản trị giá hơn 3.460 tỷ đồng, đánh dấu đợt mời gọi lớn nhất trong năm. Hồ sơ mời thầu sẽ được phát hành từ đầu tháng 12/2025.
(VNF) - Mưa lũ khiến nơi ở Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa chìm trong biển nước, hàng nghìn hộ dân bị cô lập, nguy cơ lũ quét và sạt lở đất tiếp tục ở mức cao khi mưa lớn còn kéo dài.
(VNF) - Đại biểu Quốc hội đề nghị việc đầu tư dự án sân bay Gia Bình phải nhanh hơn, tiến độ phải khẩn trương, tập trung hơn để sân bay Gia Bình là cảng hàng không 5 sao.
(VNF) - Sau nhiều năm triển khai cơ chế tự chủ, nhiều trường đại học trên cả nước đã đạt được những kết quả tích cực, khẳng định hướng đi đúng của chính sách đổi mới giáo dục đại học. Tuy nhiên, thực tế cũng cho thấy, tự chủ tài chính chỉ thực sự trở thành động lực phát triển khi được trao quyền đầy đủ, gắn với cơ chế minh bạch, trách nhiệm và niềm tin thể chế.
(VNF) - HĐXX tuyên phạt hoa hậu Thùy Tiên, Quang Linh Vlogs, Hằng Du mục mỗi người 2 năm tù cùng về tội lừa dối khách hàng; buộc các bị cáo liên đới nộp lại số tiền thu lợi bất chính là 12 tỉ đồng.
(VNF) - Tạp chí Đầu tư Tài chính trân trọng giới thiệu bài viết của GS.TS Hoàng Anh Tuấn, Hiệu trưởng Trường đại học khoa học xã hội và nhân văn tại Lễ kỷ niệm 80 năm Truyền thống – 30 năm phát triển của trường. Đầu đề do chúng tôi đặt lại.
(VNF) - Trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, công tác lập pháp đã có nhiều đổi mới, thể hiện rõ tinh thần chủ động, linh hoạt và bám sát thực tiễn phát triển của đất nước. Để làm rõ hơn những nỗ lực, kết quả cũng như những khó khăn trong quá trình soạn thảo, thẩm tra và ban hành văn bản pháp luật, Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với đại biểu Quốc hội Trương Xuân Cừ (đoàn Hà Nội).
(VNF) - Nhà ở xã hội – vốn được định hướng dành cho người thu nhập trung bình và thấp – đang chứng kiến mức tăng giá bất ngờ tại Hà Nội. Nhiều căn hộ đã qua sử dụng 5-10 năm được rao bán lên tới 70-80 triệu đồng/m², tiệm cận giá căn hộ thương mại.
(VNF) - Với hơn 7.700 tỷ đồng vốn đầu tư công còn phải giải ngân trước ngày 31/1/2026, Đà Nẵng đang đối mặt áp lực lớn để hoàn thành mục tiêu giải ngân 100% kế hoạch năm 2025.
(VNF) - Báo Công lý, cơ quan ngôn luận của Tòa án nhân dân tối cao, phối hợp với Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá - Bộ Y tế tổ chức cuộc thi trực tuyến “Tìm hiểu Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá” từ ngày 19/11 đến 30/11/2025.
(VNF) - Cơ quan CSĐT Công an TP. Hải Phòng vừa khởi tố, bắt tạm giam Phạm Thị Bích Phượng, người được xác định là 'bà trùm' đứng sau đường dây cho vay nặng lãi với tổng giao dịch hơn 338 tỷ đồng, liên quan đến Công ty Cổ phần thương mại Thủy Nguyên.
(VNF) - Sau những tháng tăng trưởng bùng nổ, giá Bitcoin lao dốc gần 30%, khiến 1.000 tỷ USD vốn hóa “bốc hơi”. Giới phân tích dự báo những ngày lạnh nhất của mùa đông tiền điện tử đang đến, đặt nhà đầu tư trước thách thức lớn.
(VNF) - Sáng 19/11, Hoa hậu Thùy Tiên cùng hai KOL Hằng Du Mục và Quang Linh Vlogs được đưa ra xét xử, sau 6 tháng bị tạm giữ liên quan đến cáo buộc gian dối khách hàng trong hoạt động bán kẹo rau củ Kera.
(VNF) - Hơn 1.400 đại biểu từ 162 quốc gia đã có mặt tại Geneva để khai mạc COP11, nơi các nước bàn giải pháp ứng phó “đại dịch thuốc lá” và sự gia tăng sản phẩm nicotine mới.
(VNF) - Giữa những năm 1990, khi hệ thống đại học dân lập còn non trẻ, việc thành lập một trường ngoài công lập gặp nhiều khó khăn về cơ sở vật chất, quản trị và niềm tin xã hội. TS. Nguyễn Toàn, Thành viên Hội đồng Sáng lập, Cố vấn Ban giám hiệu HUTECH, chia sẻ về những công thức trong những ngày đầu xây dựng mô hình giáo dục mới.
(VNF) - Từ 2015 đến 2023, Shark Thủy đã bán vượt vốn điều lệ Egroup hơn 206 triệu cổ phần khống cho 10.063 nhà đầu tư, chiếm đoạt hơn 7.670 tỷ đồng tiền gốc của bị hại.
(VNF) - Quốc hội đặt mục tiêu tăng trưởng GDP từ 10% trở lên trong năm 2026. Nhiều chuyên gia khẳng định, điều này hoàn toàn khả thi nếu tận dụng đúng dư địa cải cách. Nền tảng ổn định vĩ mô, khát vọng phát triển mạnh mẽ cùng quyết tâm chính trị lớn đang tạo lực đẩy mới cho tăng trưởng hai con số – với điều kiện Việt Nam thúc đẩy cải cách thể chế, nâng nội lực kinh tế và triển khai đồng bộ các giải pháp phát triển bền vững.
(VNF) - Trước sự lan rộng nhanh chóng của thuốc lá điện tử và các sản phẩm nicotine mới trong giới trẻ, COP11 của WHO cảnh báo về “nạn dịch thuốc lá mới” và kêu gọi các quốc gia hành động khẩn cấp.
(VNF) - Mới đây, Hà Nội đã thông qua nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án cải tạo, chỉnh trang và tái thiết công viên tuyến hai bên sông Tô Lịch.