PGS.TS Trần Hoàng Ngân: Kiểm soát giá hàng hóa để ổn định kinh tế vĩ mô
Ánh Ngọc -
24/07/2022 08:49 (GMT+7)
PGS.TS Trần Hoàng Ngân cho rằng, Chính phủ và các bộ, ngành cần theo dõi sát diễn biến thị trường, kiểm soát chặt giá các mặt hàng thiết yếu nhằm ổn định kinh tế vĩ mô dài hạn. Song song với đó, cần triển khai mạnh mẽ, hiệu quả là các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp (DN) phục hồi.
PGS.TS Trần Hoàng Ngân
Tăng cường kiểm soát giá hàng hóa
- Sau 2 kỳ điều hành gần đây, giá xăng dầu đã giảm mạnh, song giá nguyên liệu, hàng hóa vẫn chưa có dấu hiệu giảm. Đâu là nguyên nhân, thưa ông?
PGS.TS Trần Hoàng Ngân: Đúng là giá xăng dầu được kỳ vọng sẽ giúp DN giảm bớt áp lực chi phí giữa lúc giá cả “leo thang”, chi phí sản xuất và nguyên vật liệu đầu vào tăng mạnh. Tuy vậy, đợt giảm giá lần này vẫn có độ trễ nhất định, chưa thể tác động ngay đến thị trường. Và việc vì sao giá xăng dầu giảm nhưng giá cả nguyên liệu đầu vào, giá hàng hóa không giảm cũng là câu hỏi không ít lần tôi và một số đại biểu Quốc hội chất vấn Bộ Công Thương tại các kỳ họp Quốc hội.
Trong nhiều năm qua, khi giá xăng dầu tăng thì giá cả các mặt hàng thiết yếu, giá cước vận tải sẽ tăng ngay lập tức. Thế nhưng khi giá xăng dầu giảm thì giá các mặt hàng này lại không được điều chỉnh giảm tương ứng vì các DN cần thời gian để điều chỉnh, cân đối lại chi phí sản xuất.
Bên cạnh đó, mạng lưới phân phối bán lẻ do hệ thống chợ truyền thống chiếm tỷ trọng chi phối chính. Vì vậy, các tư thương vì lợi nhuận luôn chủ động và khẩn trương tăng giá bán hàng hóa, nhưng miễn cưỡng giảm giá bán những mặt hàng này. Do đó, với việc mặt bằng giá cả chưa có sự thay đổi mạnh thì áp lực chi phí lương nhân công cũng như chi phí hoạt động của DN vẫn sẽ lớn.
- Vậy theo ông cần thực hiện giải pháp nào để khắc phục tình trạng này?
Thông thường khi giá xăng, dầu tăng sẽ tác động đến giá các loại hàng hóa khác và tạo nên mặt bằng giá mới. Do đó, cơ quan quản lý phải can thiệp ngay từ đầu. Mặc dù giá xăng, dầu đã giảm nhưng phía nhà cung ứng nguyên liệu, hàng hóa còn đang nghi ngại liệu giá xăng có giảm ở mức bền vững không.
Họ sẽ đặt ra câu hỏi “Giả sử như giá xăng, dầu giảm rồi lại tăng thì sao?”, cho nên giá cả các loại nguyên liệu, hàng hóa vẫn được các nhà cung ứng nghe ngóng, cân nhắc.
Vấn đề ở đây là cơ quan quản lý Nhà nước cần áp dụng Luật Giá năm 2013 quy định về quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân trong lĩnh vực giá; hoạt động quản lý, điều tiết giá của Nhà nước, trong đó có quy định rõ ràng về quản lý Nhà nước đối với giá cả.
Vì vậy, các cơ quan quản lý Nhà nước cần tăng cường kiểm soát giá các loại hàng hóa, đặc biệt là những hàng hóa thực hiện bình ổn giá (hàng hóa thiết yếu cho sản xuất, đời sống), bao gồm: Xăng dầu, vật tư xây dựng, cước phí vận tải, nguyên liệu đầu vào của nông nghiệp, giá một số thiết bị vật tư, y tế, giáo dục…
Bên cạnh đó, yêu cầu phía nhà cung cấp nguyên liệu, hàng hóa phải thực hiện thẩm định giá theo đúng quy định. Tôi xin nhấn mạnh là phải tăng cường kiểm soát giá vì khi kiểm soát giá tốt thì thị trường sẽ tự điều chỉnh dần về mức hợp lý. Song song với đó, cần tăng cường các giải pháp bảo vệ người tiêu dùng. Đây là việc làm khó, vì vậy trước tiên, cơ quan nhà nước cần yêu cầu nhà cung cấp phải công bố, niêm yết giá công khai, minh bạch.
- Mặc dù nỗi lo xăng dầu được vơi bớt, nhưng theo phản ánh của nhiều DN, mức giảm giá xăng, dầu vẫn chưa thấm vào đâu so với các khoản chi phí giá nguyên liệu đầu vào, cước vận tải, logistics tăng cao. Vậy nên chăng Nhà nước cần có cơ chế, chính sách nào để tiếp tục hỗ trợ DN vượt khó khăn?
Hiện Chính phủ, các bộ ngành, địa phương đang đẩy mạnh triển khai gói hỗ trợ tài chính - tiền tệ 350.000 tỷ đồng theo Nghị quyết 43/2022/QH15, ngày 11/1/2022 về một số chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.
Bên cạnh đó, Chính phủ cũng đang tập trung đầu tư hạ tầng, nhất là hạ tầng giao thông để giảm chi phí vận chuyển, giảm chi phí logistics. Đó là những giải pháp tạo ra các điều kiện kinh doanh thích hợp nhất để thúc đẩy DN sớm phục hồi. Ngoài ra, các cơ quan bộ ngành, các địa phương cũng phải nỗ lực đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Khi thực hiện đồng bộ các giải pháp trên, chắc chắn DN sẽ vượt qua khó khăn và phục hồi mạnh mẽ.
Riêng đối với giá xăng, dầu trong nước, Quốc hội, Chính phủ cũng đã kịp thời có quyết sách giảm các loại thuế, phí như: Thuế bảo vệ môi trường về mức sàn; giảm thuế nhập khẩu xuống 10% và đang chỉ đạo Bộ Tài Chính xem xét, cân nhắc đề xuất mức giảm thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị giá tăng (VAT).
Tuy nhiên, tôi cho rằng bản thân DN cần nỗ lực thực hiện các giải pháp để vượt khó khăn, không nên chỉ trông chờ vào sự hỗ trợ của Nhà nước. Chẳng hạn như, DN phải tiết giảm các khoản chi phí, xem xét cấu trúc lại DN, xem xét lại hiệu quả hoạt động kinh doanh, đặc biệt làm giảm các chi phí không cần thiết.
Chủ động ứng phó với hiện tượng “đình lạm”
- Hiện nay, tình hình xung đột Nga - Ukraine vẫn căng thẳng và chưa biết khi nào đi đến hồi kết. Vậy nền kinh tế trong nước sẽ tiếp tục chịu ảnh hưởng như thế nào trước những biến động của tình hình thế giới, thưa ông?
Xung đột Nga - Ukaine là tác nhân chính khiến giá xăng dầu thế giới bất định, trong bối cảnh nền kinh tế thế giới cũng đang bất định, bất ổn, bất thường. Đây là những cái “bất” khả kháng chung đối với tất cả quốc gia trên thế giới và gây khó cho công tác dự báo. Hiện nay, các tổ chức quốc tế cũng thường xuyên phải thay đổi dự báo của mình. Do đó, DN Việt Nam cần theo dõi, cập nhật tình hình, diễn biến bất thường trên thế giới để có sự chủ động, ứng phó kịp thời.
Xung đột Nga - Ukaine không biết khi nào mới kết thúc khiến giá xăng dầu thế giới vẫn đi lên đi xuống không ở mức ổn định. Những này gần đây giá dầu thế giới có giảm nhưng chưa thể biết là giá dầu thế giới còn tiếp tục giảm nữa hay không. Trong khi đó, các nước đã bắt đầu tăng lãi suất để kiểm soát lạm phát, việc này sẽ dẫn đến hiện tượng “đình lạm”, nghĩa là nền kinh tế đình trệ trong khi lạm phát cao.
Hiện tượng này có khả năng cao xảy ra và các Tổ chức quốc tế cũng đưa vào dự báo. Do đó, các DN cũng phải có kế hoạch, giải pháp để ứng phó với tình hình này.
Để ứng phó với hiện tượng nói trên, Việt Nam đã và đang triển khai mạnh các gói tài khóa cũng như thực hiện các giải pháp giúp cho nền kinh tế phục hồi nhanh nhất. Chính phủ tăng cường kiểm soát ổn định kinh tế vĩ mô và lạm phát vĩ mô. Hệ thống ngân hàng đang cố gắng giữ ổn định mặt bằng lãi suất cũng như mặt bằng tỷ giá; đồng thời triển khai gói hỗ trợ lãi suất 2% cho các DN. Các bộ, ngành đã giảm, gia hạn nộp các loại thuế, phí để hỗ trợ DN.
- Theo ông, việc can thiệp các biện pháp giảm thuế, phí để kìm đà tăng của giá xăng, dầu có giúp kiểm soát lạm phát ở mức dưới 4% như mục tiêu Chính phủ đặt ra hồi đầu năm?
Tôi nghĩ hiện giờ không chỉ có giá xăng, dầu mà còn là giá thực phẩm, đặc biệt là giá thịt lợn, đây là loại giá chiếm tổng số rất lớn trong chỉ số giá tiêu dùng (CPI). Vì vậy, việc kiểm soát giá cả có tác động rất lớn đến kiểm soát lạm phát dưới 4%. Tuy nhiên, không có nghĩa là chúng ta phải bằng mọi giá đạt được chỉ tiêu này. Vì Chính phủ đặt ra mục tiêu trong bối cảnh thế giới chưa xảy ra xung đột Nga - Ukraine.
Kể từ khi xung đột Nga – Ukraine xảy ra đã tác động đến nền kinh tế toàn thế giới, đẩy nhiều nước rơi vào cảnh lạm phát trầm trọng. Chẳng hạn như, Mỹ lạm phát cao nhất 40 năm, châu Âu lạm phát cao nhất 30 năm, Anh lạm phát cao nhất trong 40 năm…
Như vậy, tình hình thế giới lạm phát rất cao cho nên việc Việt Nam đạt hay không đạt mục tiêu lạm phát dưới 4% không quan trọng. Vấn đề là phải tăng cường ổn định được kinh tế vĩ mô dài hạn, đảm bảo các chính sách an sinh xã hội, đặc biệt là các chính sách giúp cho DN phục hồi nhanh hơn sau 2 năm chịu ảnh hưởng nặng nề của dịch Covid-19.
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương
(CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng,
nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn
và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh
thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu
cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng
thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao
đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.