'Thiếu thông tin, thiếu giám sát khiến nhà đầu tư trái phiếu chỉ chạy theo tiếng gọi của lãi suất'

Phát biểu tại toạ đàm “Thị trường trái phiếu doanh nghiệp: Vấn đề và khuyến nghị” do Hiệp hội Tư vấn Tài chính Việt Nam (VFCA) tổ chức, PGS. TS Đinh Trọng Thịnh, Giảng viên Học viện Tài chính, cho biết trong những năm gần đây, trái phiếu doanh nghiệp đang dần trở thành một kênh huy động vốn quan trọng của các doanh nghiệp.

Theo ông Thịnh, trong thời gian qua, các loại trái phiếu doanh nghiệp được phát hành tại Việt Nam hầu hết đều chưa được xếp hạng tín nhiệm, nhiều loại trái phiếu không có tài sản đảm bảo; một số doanh nghiệp công bố huy động vốn trái phiếu với lãi suất cao nhưng không có phương án kinh doanh khả thi rõ ràng, do vậy rất khó có khả năng đảm bảo trả được nợ gốc và lãi sau này.

Cùng với đó ông Thịnh cho rằng, thị trường trái phiếu doanh nghiệp vẫn đang tiềm ẩn rủi ro đối với một số doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp bất động sản phát hành trái phiếu với lãi suất cao. 

“Khi doanh nghiệp phát hành trái phiếu gặp trục trặc thì ngân hàng và cả nhà đầu tư cá nhân, nhỏ lẻ nắm giữ các trái phiếu doanh nghiệp đều có thể bị vạ lây”, ông Thịnh nói.

Cùng với đó, ông Thịnh nhấn mạnh hoạt động của thị trường trái phiếu doanh nghiệp có thể có rủi ro phát sinh từ việc không công bố thông tin hoặc công bố thông tin không chính xác, thiếu sự kiểm tra, giám sát của cơ quan quản lý nhà nước, dẫn đến việc các nhà đầu tư chỉ chạy theo “tiếng gọi” của lãi suất.

Để thị trường trái phiếu phát triển lành mạnh, ông Thịnh cho rằng cơ quan quản lý cần tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát để bảo đảm thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát triển ổn định, minh bạch, an toàn và bền vững. Một trong những nguyên tắc quan trọng là mọi hành vi vi phạm phải được phát hiện kịp thời và xử lý nghiêm minh. Vi phạm ở mức độ hành chính thì xử lý vi phạm hành chính, trường hợp vi phạm đếm mức phải hình sự thì chuyển cơ quan điều tra và có thể xử lý hình sự.

Bên cạnh đó, ông Thịnh cho rằng cần chặn ngay tình trạng ngân hàng thương mại bắt tay doanh nghiệp “sân sau” phát hành trái phiếu vô tội vạ. Theo vị chuyên gia này, việc một số ngân hàng ồ ạt mua trái phiếu doanh nghiệp thời gian qua có thể có cả mục đích đảo nợ, cơ cấu lại nợ cho doanh nghiệp. Nói cách khác, đây là một cách ngân hàng và doanh nghiệp bắt tay nhau dùng trái phiếu doanh nghiệp để đảo nợ.

“Thị trường trái phiếu đã phát triển ngoài mong đợi của các nhà quản lý. Nhưng về độ bền vững thì chưa có, có thể gây rủi ro rất lớn cho nền kinh tế. Do vậy việc siết chặt quản lý là điều cần thiết”, ông Thịnh chỉ rõ.